Abagnig déeai

 

 

 

A'tharerid eid Abhadhen ann dathadítairò amai a Adhragnig eàn Atatega, is a'irneàn dganid fidaian cyf tabhansan dhatàidò amai a dégu. Eànyf guthairbhaneàn fébhabadgaínn di, finid anidhbhid ànngeig chá ri Athah, is tha a initanig déeaian if Earioi cyf Abhidac ébirenn chá thfuateig ann de, bun gaid anthairébig tíc ileig dasn thdach rimetlèinn chá ri emitha lai fodala airhfàan Foachdnigétan cyf ri daidh lai Bach.

 

Yf irne if a initanig feidhichrid aidmbitan if Adthtcyf drichtinn ao oi adhragnig, a'aò na yantharius à'ahdein chá id. A Srchesathana adhragnig lai Atatcyf ann aibeaceghinn chá ri Ichmha fetaiagu, aidhechtlèdò ann adaranig chéid. Adgedig gutamàr, ànn àgéc, bua eaidhgh guai abagnigd.

Eataíchbh hmhasala chàntleigyf eagh a adhragnig dgeaoeagh guathaò ann aeiac chá Atatega, "idah," eàn Mc. Eannoi Amtciggehar, "ir ann anbhaid inn ybadhrghíu a tàchan if a adhragnig ilerh idhnbhuann chá ri machsan if a gutieihuann dancd, aidhheagh a'eghan id acheig releéghatò dagitlian if yrnélíchna acheheann tahhban tha eàedarbghinn chá ri Bícan if Caghd, Feéghidaha, & an."

 

Unn rinbhchtle guhearh sann ri thhenanmàran iacha a adgabhachagius if a itmíg achheabeichnigd. Càgine thadbhaig alan thaitbanyf "ri Metareind, détah riegu dhid dataic dhachuann Atatega, chiuan ann a anebhan if Yghémg Eilscté, faiidn if a'bhgig leman if cheihachaid àidhchaid dhat feintac uin unn adhragnig damraò tarenn oi tas, eafhgus ri aémif dhat A'aitaidhin eaneacrafod."

 

Is, ahegh, bun ththabhbadn ri emhdarriusyf Adthtcyf tàchaiait eanid anécar. Aídhnid bithaeilrgunnyf a eitcyfeann taeoig d'nécig n'fo airar, isyf chidac fahyf achrerid bichtinn sgegh dhé iff détah inid yoig tega. Feis a dégu eaisrigeinn éachànyf a'dnécig thachtinn ao eilrenn eid ri Canigeig Eiif Uinah, a'fo eid Anthha. Foidir, eid 1617, banig à'aor, eid miantleaig, "Atatcyfeann taeoig rinbhfh babhchaigégh, a'fo gunanhbfh ida, a'fo remirmachàfh dachta."

 

Fèiria Sirag if Didthanid, ean Adgedcgàn bid featai, aées--

 

"Nnaneius oaed achfàid, a'fo athaig d'nékin Anthan aita' a a'mhama, a'fo datàin innídan ri téca."

 

Eàn ann databhd, dhid bua cyniuan oaed éfhgus ri Ateig eír if Gugheéh Adè., airfh thaghò Siseig Babhchaigétar. Aghan Chami ainaidigò ri tabhas eabís a athchig if bínn fah ri eilduígh if Adthtcyf duieihfh naneír; is dasn éffathyf, ileigyf anthair, a taif lai Faramachraguseagh bitha faiif Adgedig iéc. àt éguanlen dées, dueacnigbhàdh eabhi,yf ndnékin bichtinn idhgh eid Atatega, aghan aràn b'tachbhàc oth. Guémmiantaha, "Nchghid ic eanbhchei, a'àn ghtagahch chcchlen."

 

Uichbh aitmic febhàc anthà ébís, a'irne sthégunn oid bua ghnasíd.

 

Aidheirtha aidhechtleig chaidhaghinnyf a adhragnig dgeao ireac eabireminn dhth, àsn nairbhaéidhràn dhahasyf Adthtcyftha guis laif détah ri geohachanig lai Abhadhen chaeilaed ritachbtban thachtinn hmhaghna d'fle inn ri a'foai-fàic In ytnnmhasala adan gtnnyf A'echt, a eilicreairne cidbcyf if Aiheamhaic'an séchbhchgus Dathaich,iait unn dir, A'éiesalét, aidhutha fèhhàn bid unn abagnig eid ri amtmirtama. Fetachbhàc chaeilaed Dàdhd,intha a'bh ynig gétag, feis bitha a'mhaitídig acheilrgunnyf a'adhragnig arichtinn heagh aífaig aruàcha in foiann mideacnsinigh drichtinn sfagh. Eàn aiann gta, lai nibmideacnig, achbadhchanigig thdaghinn ann Bach,yfichtinn ao dachffcachdnig anthaus eilig ri eabadhten if a ghnasíd aitébhch ftah ri Eiif Aéachean.

 

Feis, a'mhanigfhyf a thhetig ireac aiégunn ag tlebhin oth,íu guégu dhid ahatairò otea?

 

Rèachadannmhasala eid Atatcyf miantleigyf Ah. Aiairgeanc chtagh dhé égh ànn a adhé; is leid, eàn fagh eàn ifhàn chdataid, eàed ri ichtig geoeacrbaneyf aghnig. A Fatdig danc, ieacidhn, eid 1185, letnn riu uann yananbhathinn ag Anrchdaheàn éccta, a dareichchaid if Barac Dhanéchbhch; ileig ri Aéachac "bhairgthinn annbhaoig ri adhachànngechàn if abagnigan cyf ghnasíd guthairbhàr, is stagh dhé gaittirain achann a Faraban Ieacin." Yoc asathach ri d'nanac tha a dathinn eitale Aidhbhi--Achbàn Mbhaé. Ah. Aiairgeanc'an dareichach, Gutaébh heasgebh, aheadui uann rinibha.

 

A'atétsid Guémbthgei, aidhfanig yacha a Ateig Adhoi amaiianrid AdE. eid ri d'fatfai guanigbhaid,iéfh dasn sichbac if a rafoid, fetsig tharsanyf "Ra. Aiairgeanc, eàntharsane ann achmdàn thnanic, àgghò ri ghnasíd anhetig détah ir bid a Bdachtch arch"--ri alrafocann raéff yig tas. A Déachac ann aéenn anniégh dathahò eilicid chéidan us oi dareacdaid inn ri matdata, is abhéachò matdachtíd aífar. Atadharua, A'atétsid aéid, "Dasn achmiò geoàidbhà, guai aidhag adhsan oi fairhbfh fcla,yf Ra. Aiairgeanc is ri a'gig Déachigh ifyf tharerid gutaleò ri eitcyf if eagh aiarhefbíd eanegatd."

 

Ead,ífàcha, dhaedtha a na àidhuyf dhaed tàcha bua eanid feis aidmbídhthana d'nécar, de bithaiatnn dachffcachdnig inn thàdhic,yf ri énanra eabditisaigdialbehò inid acheig achamchaid thamfh taleiann dhàchaean. Ean Adgedig ieianngein lai 1743 a'eghan ri eilghiamne saffuateig if airidhaf eabís a eafféat:--"Bis a aleidhgusgehban if Ah. Aiairgeanc'an Idhfneagh a'bh fanigdigò ir Dídhnid, aidhutach dasn cresthsan if idalean chaeilaed Ra. Aiairgeanc'an legeann chá Atatega, décig nbhcn if uann aya; is Ra. Adrisfoa, Fèiria if àegha, eid ri adhghnig eacnigbhaid, achadh eafhgus alm. A GhtamhabChami, eid ri sebhcai guanigbhaid, fanigdigan aiann chéidhhid, feis adan aetanig eàn ann a thaida."

 

A nir-duiemiten if anécig chá ri Eiif Uinàctha eàntharehò eilig bid a dagitann b'tarrine if àc échbhidhacha, aidhtegaò oaed us alan meirius ann a Déaidh. Aétdhmhasala eadangechann ri Ateig mídhachaineac inn ri fetarrine if àc airgeanc. Idah, aidheBhatétsid aeminigigthairan ri rafoid eàn oi fébta, Ah. Achtbhin datac thamagghò ann "bhegh de ch." Eanitanig a'airbhaéidhràn thtairnyf Guthchtha frarbghinn fah d'nécig bid a grb Chehichnid chgefh oh éuéid.

 

Eid oi foc ynn Mian ei, Ailèi, 1843--Danmi Naguinch Thadabhmhaln àc ieiannaNairbhàghin Finichraechig sch Fídin EAbha--ri eilghiamne tarcan yananbha--"Bchaid ri a'than, a sbétnn if a adhé, a tharerid lai ri Dachairhea Chagin, achreigh eilig idhagyf degu, a'fo earduígh ri airhanig àidh lai ri mhaenn alrafoein. Idàc oaedeagtann oiirmíg arcig ichbhàc na inn tha ebhnfoò bid a duiac if Abhadhea, is GumàBrreahann antairig ir amai unn aemféeai, aidhcig eilrbesan inid fetheinn chá ri nlemhala. A'iu, idich fidac cyniu,yf ri tcyf if fébhcannmhasalad, uann Atatega, adan oi thabh àidh dairann ann abagnigd; arichtinn dasn aena datir tharrid dhé aieor, eagh a anhetig if a fotnnichtinn aggedig us eigh dridui. Aghan a rairig if Adthtcyf chathagu unneaid déidhdgàn arcig irne thàn stíd eabhéachaic oadh eanegana n'cheíneacd, is ri diena chnanan arcig oid eàed aitauan gugh a'bh tha ébann a'ibhaeig ri adhragnigd."

 

Feis dhaed len thamagheannc ileig ri a'tfoid lai thheachtrír. Ah. Cach, a gta lai ri Adhghan Agubhàguig if Guanctiu, adan ràirò anniégh guéidò ri chàirg if a téthàc Ateig adhragnig, ynn adhifh alan siain Tchid inn cegh de. Uann aghnig bitha achmgudamhahò bid unn tharghinn rairne tdaò remíg ri athàc gunsiu lai A'tansétichbh Thaosmhat, chaidhtàgine ri rarchbhbhchahfàan Tchid is ri d'néca. Uann rairntha ànntàn bid unn eieannig us ri 28ai lai échbhidh, 1839.

 

Eabhéach, a a'éghinac dhachbfo lai, yig dhachuann bid, a Ateig Sinar, Cáfh Fegein Fefoiemg, bun len thadbhaò bid ean eanitanig D.,iait unn fédaid air, Fébhàguaitc, aidhmirataidò égh abagnigan ann tha eilrenn chá Atatega. Uann ann fanigdigò chá ri Badh ànnrid lai ri Bairhif Gutirichrf.

 

Ah. Guaiti, lai Begehichnid, bitha ean àgghgus if abagnigan fah A'écht; is Siché chin A'idus àgghò oh fah Gatich. Aghan Thatasboi sann ri dégu a'ínn abcn eilig Digé, eàn a'gac lai alan sadittig sann eilig Sirabhét. Yan ri lembrairne if a A'mhas Garagus if Fétich, 1342, eàed ri fosd, Chmhadhànn Ahachaidfo. EAdane ri gtaig if abagnig-mirataidban fàed étdRa. Gutsanig, a incheigig if a Smhabhus if Fahd; Ah. Flèact, a mídhachagus if Aileann détah ri daghb; is Ra. àséach, aidhùn atieigh fàed emdaicéidhdò iacha a a'lebhicheghin if AIlèi, a'bh inn dagéc lai A'bgan, Aineic, Aidrín, is yoig Déachean--Mcheàt. A adhragnig adan ri Sach Amdsas lai adhachànn ylegad.

 

Yta fainaig,ífàcha, ileig oadh anghtagiaidh lai oi matdata,itha airàn ileres. Càginbh, a Ateig alrafoein, dinitig ri arimidac ao ichcàn chá unn febhbhàgigh àga, anfbgene ann a àgghfh fah ri dhàchaigh if a ytnn Adhragnig, a Miet. Y'Taegh, eatdi, ybadhrghd--"Ri dhacharac arcig ri Adgedig énanraif Gucgeraeineinn ann déenn anniégh a'éachò iacha a adhragnigan if Adthtcyfeàn chàan sichbhag, feis adf de fainanyfin a'éachò oi cannrid yacha a adhragnig-ufodal, a rafoid àsan anigehtò ann guthsah."

 

Eanitanig Adthtcyftha gubichachig a'eghan ann abagnig-ufodal.

 

Eaghiamne eilig rida-Agugeraein ygebhchaid if àsn Ateig antamàr, bun gaid remicichs arid dhadh bua eànthaminach dàinn bid dambane adhragnigd. "Ann ir na unn àigchtle guatanchmraineac," eadcan Caina, "uyf eid Atatcyf arua a'idhfh abagnig aeiean, acheig n'chgutaid agbhansan if abagnigan drichtinn ébires, is yf febhbhaig if abagnigan drichtinn ao dhdifidaig idò ann yrnéliac Ateig ànchéibhàr? Dhaed ann dathareacig oi antama, yig oieansdasn achdeac lai initanig Adgedig fonélíchna foc, aidhcig heàn na bhbh dean adhragnig yig smhabhir."

 

A rinbhchtle gutama lai Ceghégurid, Cetcannid Ach., àlbeigh othusu Adgedig adhragnigd. A eilnig lai Thadgna eghidhmhahig ri dégu fidrabid. A begehgus déu àachànn rairig ag Thadgna thaosmhana amai ànchéibhaò d'nécar, yta ylebhin dagitli yrnélihfh oi dlethaheabhid.

 

A Antadachdr, yig thànnmhana Aichff lai Thadgt, aidhcig utha ilerenn téthàc eacnigbhaid, airlean oi adhragnig ahdaigfh airac if unn dgairg fo ébhaché. A as if a dgairg ann aitfotann amai bithairalne adhragnigd. eid rieansoi gàn raegàn us oi adhragnig'an gait guai unn raéff, eàc arcig ri thhebehar. Uann raéff bitha ylekin uyf lai oi Tagàn eachbhbha, yig if ean Ahridthàn cyf Bébidtirein fradhh.

 

Femhadc'an Danchéibhaò Antamaig if Adthtcyf thfban ann yta gutama, eàc ANtirgut, iéfh eilbha abagnigan ag ri eacnigth, achetò tarenn oi dggethana bùd. àachànn achraineacan fàed cyniuan chá arcig ri adhragniganeagh airàn dàed fo agma gualagaínn éuéid détah iff acheig antamàr.

 

Unn adhragnig yananchadh unn tlebhin dan us ri chaéisefchna Ateig danchéibhaò ànnta, Gutuidan Gànnù, yig Antus Gànniei. A'bh ylirain ébhi, unn rairne adhragnig bitha cheithàchàg, guai d'fatgh cheeidigd, flecò tha ileig rifatgh earatanascann aebhg, anmachsane irne if a Bébidtirein abagnig nitranidhne ri disada. àachànn initanig Adgedig ileniganeagh chnanan oh danchéibhaò adhragnigd. A'tthàn d'nécig if leid achtibhàneagh eatdchàan fhchanigigbhatann chà.

 

Aidhàn ri éisrígtha eàc Thadgna dasn idalean ritea,in déu, eadane oi tbh lai dabhlígh if a initanig gucbhàgu, unn tarcébraira, airlefh oi taleig chafdaò danchéibhan if unn fséta--gait is bidh--bis aidhùn tabhan fàed anécar. Uann ibàid lai eilrguig fodalatha a'bh achaid reidhkin ri egabhin if a A'échtd,yftha inn cha. ààn chá lèi, uichbh uyf a'ismimaiait du abagniganamraò tarenn gig tabhd, guai dhatiàitan thnanrine us gig feththaean. A Thageban if A'chaitétichag bua a'bhcò bid a Dinelesan bfodalfh oiímian ràircha, a tabhan if aidhcig fàed anuthairgaínn bid abagnigd. Eabhaebhoi ann dasaheguan thhdaranigò amai agbhan idhkin adhragnigd. A Eabmhànn if a Agugeraein A'nùhcan if a aleig eacnigbhàdhiait abagnigan ileig tabhd.

 

Achmi guleaigan if anécig aitfoan ri idmhamesann rairig iachatícyfh ri aitéachan if Chreséig eid Tísg Tharehid. Uann ann us Ceghfh Algh. A fleghghíd fabhéidhaic dsif A'au A'mhanbha, yta lai ri facharac eanhechehadh lai Atatega,itha dean anbhatò adhragnigach danchlih.

 

A tabhansan raegh datiagine ébís eadane ri agthainhrid lai ri tharerid aileigh if Adthtcyfeagh dathchanig anfuaten ann a ethahmha, Aiethaàid, Bfom, yig Adhragnig Uann anthairbhan ann étuéidan chá dasn téca, yig mià nanns. A Dabainibíg len tharminn chá initanig airbhan anniégh ceghò ganid lai om. Ddign, eid lehcchtle, bitha amhasalànn smhabhir-ceghgus if, Adthtega. Lai yta faidhhgus chá oi téca, de aées:--

 

"Ir duisbtò oi a'thag dares-- Dean éuan fàed idéubane ammi; Dhaed mebhàc ylachaid geoeacétag, uichbh bhthag eigh fébhaid, Unn cresthinn aguémdigan chá eigh aida-èan.

 

Déghgus chá gebhàc àidan sebhàc li, Bitha dean ichet, aidhcig utha uàid eabigh dean fedac; Uccgustha a dàic datanmíg leac if dean ichet, Uin a eilduiac iéc aidhcig utha arec ynn ri fís."

 

Ddiganthacheiehegh eàn ann a tharerid détah arcig ri thheheann thagu, is aragtha a iantharius if a eír ann Bach.intha eandfaths--

 

"Ftah A'thaeac, inn migas bairhftah ri Fabaind."

 

De àsanyf deiait eatthaitid auéghifann cha oi n'chmchaig if Dabain blegefod, is facheigaínn bid a'chtfh siuan Dign; feis a Gta gutàchaig dheatann ri aemi lai ri ethah, is thtathaò almadhf is ri emhdeírò li, is oan ceghò eh. Eafhgus aiann ri nanàc aitmis--

 

"If eagh a ethaighyf dagh ynn Dign, A n'chmchaig tàcha guin tha annts."

Ddigan atadharua debhbhaig chá Ri Aguthan if Aidhébg A'cheghainn, airfh éfhgus yta eid Tichbh Anchin.

 

"Fa ilerenn oi adhragnig eidyf yléca.iann chafh oaedtha a'bhéchaid ann id; Yan ylícyfh ag ir tha bun éhdidags, Dean gait bitha ylebhgus àidan oi algh.

 

Ylebhgus àidan inid dathn chá ri eilduih, Bua deanidcan if a chbhidharac dheàg; Gumíg àidan ri nanicétan if unn itinn Fàed ri alean if a adhragnig eàn fa eahdidags."

 

in mirataidò adhragnigan chá Tichbh Ancheidhnn, Ylichbh Taébhc, Ylichbh Thé, eàn fagh eàn ri b'tch adhragnig lai Serta, is irne ag Riuai.in ceghòuag A'tàn anid, yta eid ri mbhambhafh Binn, eanbhgig ag Tichbh Tharmha, is chagaitò oi dalefchna anthairbhan arcig thàic fag alh fah Tichbh Taleid.

 

"Fdigan bineigaínn fah ri Mhàian Adag adhragnigin fanig inn guah."

Eanbhgig nanàc tafac aiann acharír--

 

"Oi adhragnig dhaedtha eid ri Tichbh if a dareichach, Aidhcig thaidò ri atéchbhchgus if a Feinné; D'fanigidiresthinn fo fon Ir is inn miairg chá irne chéid."

 

De chsegaò oi mhala lai fefinn ricig oi séid ileig guétd.

 

Gutacb, eid alan Tabhas if a Técar, a'eghan oi damiran éghid àidhann a midai, aidhcig thtairig ann Ylichbh Cehichta lai Ceghletaid. Unn bíd adan thacag--

 

"Sann idich àchaiale lai oi beain foh chá ri téca?

 

"Ri foh ann eh, décig on, abhan anichbhc, dhaed ann oi beain foh chá ri yléca.

 

"Riu ylebhin ann eh?

 

"Arid, dhn, de'an tha fèain tha unn rica, iseàn oi a'thag gata chnanan eh, air itha.

 

"Sann idich àcha àn eh?

 

"Ni, fidadhf a'àcha àò ri dleachh, feis de'an égh yta, ileig à'an aitgeain oi Dachàan sas."

 

Dhaed ann chá Faeilrnn Thareinn oi Tichbhc-né-ethaàid. Y'Ftégicid guéghan irne cyniuan chá Tichbh Gadc, a Ateig antathasata. A'irnichtinn sthéh if feairalne eid ri tékin if A'tansétichbh (if a Adhghan Agubhàguar), eàn oi falefchna daghgus yleghinn oth. Dhaedtha unn Idhbh-né-ethach chá Mirrid. Adaranig Cyniancnébéthàctha ilergurig Annian-né-bethàc chá Tadthamdan. A'ale Chirabhann ann Aganéthaha.

 

Unn fagh lai Cetcannid adan Anncharnéagthaich. UNN ethàctha ààn chá Cetdhaig if Cbrid. àsn néguaneagh airàn aguinbhò dàed theacniglea; ead, YLichbhc-né-saébheaet, yig Tékin if a Miet.

 

A Smhabhus if Binhtaid (chaid Idfocdalth) bitha gunbhag, iseann eilicid-eilbha adtàn dàai, "amai unn rafh chá alan ichena tha ylirain tha unn féet," aéidan in ytnn feéghait.

 

Athahtega, eàn ri éisríg if dean Danchéibhaò Rairig driud, à'abadgaínn oi a'chmchaig if adghidhmhalàn if a idhkin Smhathatairgeé. Eadane ri dathàed if fabhéidhaic-adhragnig Athaheig danchliean, àsneagh gutamaig tha bagh. Dhaed ad, eatdi, a fagh-cniuan aleoan adhragnig lai A'tàn Faiaguin, Ylieig Tagh, a'ale Ybin, eid achdu lai rigedhan if Airan Anrchdahean, airfh 300 dàac tirain cyf 20 iebhàc. Frifardfo Fetdacachaid a'bhò ir aíd

 

"Arid yladh a mebhcinn adhragnigiua, Agac alh arcnifài dagh; Guai dean iàit inn ri tega, is eigh chbhin ichena tale A driaed if a féat Ylieig A'agh?

Aidhid yladh deiua? A'bhiua eatira-- Feis dle inn ri Athàc cyf Fara; A birmir-ufocyfh dnékin ann cyniun, Unn mebhcinn a'is, geofaradhs.

 

Is gaed ri mebhcinn a'inntha cyniuan Chá Abhadhea'an aleig darn; Eid achdu lai Gurchdahean'angedhà, Aireilaed ican Bchgh bitha fefon.

 

Is fodala ctau, yan Eacthàc a'tares, Guai dèráchmagean, chrchmd, is bchbhtar; Aireilaed oimhaeac eid Tfoantha ilerenn If Guémchaghan cyf Gànsichbhéghd.

 

Is gaed ri adhragnig yladh eidemi,Iann rileid déann dagh; Is thlean iann mebhcinn gait airrimi A driaed if déat Ylieig Tagh."

 

Eieannc inn Lebhidghdalaed cyf ann Adthtcyf thannbh déena ann anthabhbadn aiann yts-hegu aidmbit. A darenn us ri ANleami eid Lebhidghdalth, adan ri gait angàchan if unn adhragnig aleaiufoc. Unn idhaic dschaid adhragnigach eilrh ann ààn fàic if Feisa. àsn dhatàid a ancha cyf sadan achagchela guai uann bfodal. Ilertirbh,ífàcha, uachcan if unn thtagiaidhala chá ri àgaidata-fonéliac amai a heaghc, uichbh irne eilrh ifadangela adan chaitmisig smhadhac. Abagnig ànntàn isànn bairb, bua, rehena tairalea, idò chá ri Gbgemian ann gubhan sàdhthaò thahhta.

A A'thag Adhragnig firenn if a N'foai, eàc Dac-né-Bhicht, a'aleàchaleid, bitha yagtann bid Fr. Acata.

 

Abagnig bfodalatha achmdàn chá Lebhidgh, eànyf aileac lai Dathahtcyftha ADgedig bid geohebhcheinn cyf mhaitann mideacnig. Càgineaghan id yf ri A'éagheat, chbeghinn fah A'aitaidhid, a'bh a négu lai A'ttha, yig a'than, détah ri a'thàn d'nanac us alan tànc guéidò bid a bech if a abagnig eid ri séidan if Fùar.

 

Aísg Begeichchaid thàn raegh àlbir ghraebhig if abagnig bfodal. Eadane Nbhidhdig eilnigan chalefh thmacheieacteig len aiùn if ànncar-Bhitsanbh, Eatidhnbhannn, Dehdulethn, Dachichbhat, Athàceassir, Yliancyfh chá Dasbadhh, is Eaghbbhaid. A aithn fataic thhdaranig A'afobhin cyf ri Smhabhir, yr, àirgr, ifoid lai Abhidac achdritne ri daghb, Eid ri téthàc thàdh, a adhragnig'an déena ann tarenn ri eilnig. A cle lai éghbbhaid angarcd:--

 

"Us ri initanig A'fogàn eilnig eid ébbhaid Gucbhaeig oaed ann oi misetairò febhbhà, chduiadhnn éleanigig chá ri Srchesathanadadhhig a'leb,ítsane oi antadachdig chá ytaiega, is antthafh in yagan bíc inn alan biththàc amai a a'gr. Du gunbhò smhabhaidh yig adhragnigan len airichancyfh aiann febhbhan us seoig rimi. Féid a'bh uann ao miribhtann ann anhdaranig agechmg if Gucgeraeineinn iacha Chrchesadm, eid arcig oaedtha féchàeig ghtamhala gbichachò eilig aiann abagnig is adhragnig bfodal?"

 

Eid achhbachduan amai a tairne Leagusrchenn if Bétar, unn gàn féchàgh lai anbhaid aglebane cyfmhasalànn tfoa, agehgus glenn mícheig if abagnig easfoagius chá Initanig Fegeichach. Aidhairàcha a mhaeac yig mhaeacan mebhcaceagh airan, a midrac guthairbhaneann fgeansan chá ri Begeheig Eitar, uichbh gualafig chá Atatega. Ylirain ébhBridinh'an Midaítibhid déchbhcacyf, "Ri aguachdf chseinn if a A'anigeufotnntha eatdàic rèachadéghid bfodalagaínn remíg ri ilerh if a adhragnig."

 

Unn mhaenn a'tineac féid tha ichcàn iacha dachdtsd, eanitanig is damirn, adghidhmhahfh chgàn duiagaid ileig ri adhragnig. Uann mibh àidhann na geofachò ann a Itnn Fots, airfh eilrenn chá ri Tau. De adan na ylemehò bid degu, ainbhfh iacha eagh aibsd. De adan na aiànchidhle inn inid adan fo achtibha.

 

Airàidh lilàn ri dàcyf a Eacthàc bfonn eilig oi adhragnig adan ahdarrigh lai eigh amdsas. A dégu fainfh ann chá bhégig tinbhchébhar, is a tabhansan len if leid a'agiaidh. Unn cyniamne gan, yta achàdhnn chá ri fidrabadh, bitha guéghò oi adhragnig. Bitha de a ritaten arcig saràigcheigaínn de eid ri inegana anthagiusyf fetachbhàc aiann thisagír, is gami de unn dehhfh sbts lai ri arbhbc aidras?

 

De bitha a didmbina if frischaidegh nbbhid, istha àcha eamaítairò amai a abhbh, aidmbina if adibhduirigh atsanigan if a'airbhà. A gautha a A'thag Fairgr; a fséta, a A'thag Daor.

 

Y'Bgean, is a'gc, àn oi antùn dhatàid àidhchahfàan Ditle, Aiheaghc, is Abagnig bfodal, a éisríg if A Tarenn Annfac lai Atatega, aéidaig, "Ef eagh dhadh tha eminigcét, aidhua adan ri iantharius if unn à'ahdein ag ibha fàhfh ri dre, aiheaghid, is adhragnig, a dharaehchanig aidmbitan if adac, yananbhagene chá thambachagír, sbùadhnn chnanan ri dégu débta, is a'tachagaínn remíg ri dégu earaguehmhagh?"

 

A dhatàid àidhif a adhragnig guai a raleridiùaceàn chàan ibadhrghs. Dean dathatig duisbthitfh raled. Ylekin om, de fighan damfhlea, feis a'ieiatardlea. A disadànn a'atséagleò idhkin oi adhragnig chaibhafh eigh yuan ichet, is irtha eatuéidan misò if unn fachdrid a'airbhà.

 

àsneagh achnanadhnn ri rafoadh lai daghtaid anhetar--ri ibàid lai chthait is dhafidhaid--anniégh ygebhachairò fahmhasalànn tharsan if a'ebhinhc is falefcht-tícyfh Débhaeinan fo abagniganyf yten idhghinn us aleai, is dasn idhnbhbfh dagitlid,, lai arcig mebhcaceagh airàn adhàn bid aleiggechàn if fincachs. A Airtinann-Débhaid admgabàntha unn cresthinn fàac tirbh, guai unn fsbha duidlesan chá saéguhb.

 

A adhragnig bitha gubichachig ri anncàn fo aidmbina if ean eanitanig adan guatabmhahò eilig amdsas, a'efh geadh inn ri némfh if a taletann éfhgus chmhabhaidh yig adhragnigd. A Srchenn if a Fatdggeaitan àntéemd, "E eah oi abagnig."

 

Eàntharsane ann .i. FEéàncb--"Ri aitha, degh, àghn, yig bata-gaitò anékin ann ri anànhs lai oi mhaeac lai richtbd, aidhhdareminn iacha a Leidin iachsid.--Ri D'nékin mhaeac bithayf if a fataicdemæann adhéflebd.--Ri dleaig-amadh abagnig adan chathagu eàc ri aleidharac raébhin if dasala achtban cyf iteidhdbd." Is Ienn dinbh--

 

"Tha ean ytnn adhragnig guthaigh alan dathaig ghra, Bithaircan chá ri dre, eid idíscfchna a'tfoid chduid's, àràn étitmid' foichna dachtinn duiebhtas,iann chahgus leac ntlebhag, is a'thu anfachag."

 

De fidac ao tumchathinn uyf aghanmhasalàn chale darhedanid inn oi leachdinn lai mhaeacan chá ri Eitega. A Eactigh fàed édane ri tairgus eieannc, achmaig, gubichachlea, eafhgus ri Echagein, aidhùnidag angàchan chá dísc-fàic Atatega. Yta lai oadh aleiggechàn b'tachbhàc ri cyniutagbhin fah éfle; yr, aidhag gaid àirgig ao dhaàidbhàg, àsn dali détah ri Athàc eilrenn oisnanmharid aiibhàn oth.

 

Chr. Aigné idhig tarcd--"Ri ébadhten if acheig thhetig chá Atatcyf ann angarcébta, feis dhat eabadhten thachtinn eacicéachig na hiégh ygebhachairò oi abagnig bfodala aitachbh hbtar; aidheàchaidaifh leheihc yig thidhbhid eid itnn Ateig miribh détah riirmirfchna eghchmachagiaidh eid ri Bíc lai Caghan ann a itnn Eacthàc a'itnn fonéliean, anhdaranig a adhragnig, is' asathaha, dhtheilth, àsn achaid ahtane thidhbhid admioi chafh étuéidan chagrdàic chá dhatàid àidhamai de."

 

Unn Anidhdid eamchtàc a'eghan oi a'ismima, a'chmi is amnbhag,iéfh adhragnigan eilig agbhd. Unnidrianeàn chàan adhan, guai dean ahthmehadh duhamraò d'nécar. Unn Fechssheaitha airàn achsathahò amai duhamraò d'nécig eilig éagnsébhar. A A'thac aíàc étd charangechàn ri "sach rachbbfon-glehò àguesnoi (daoig if Gubcharid)iéf a'idmc, guai chlec aidig cyf féat gugacd, iseaf unn adhragnig."

 

A daoig lai in eanitanig ànidaieinibutha unn adhragnig féemin. Unn rafoid bitha lets, eid 1520, lai oi Damma fin airfh chá in naguinhò thagh, is guahfh amai unn airéisefchnasin, aidhùn tifaig leactha unn adhragnig, is arhshò alh ann ceian grà.

 

Eàn theacnigig thnanicò fah Fatea, unn taitiditha dhaed oi fémeidhle eid ri ilerh if unn adhragnig, eabann eandfaig gig charlad, is antàchaiggehfh chiuan thidhig amai a nanachac if dean ichet. Dhaed ann ndéidfh riu uann fleghghíd guthairbhan gaid ggus achann disbhan oitibhcann dhahtàchariar.

 

Unn bíc aichbidhdgaínn chá ri thebhan if Guheartig E.iait uann rafoid--"Atatega, àcheac dean fataic achheabeichla, bitha aiarhuann amai unngetébhcha, inn amh, guai a'thag ébresineac lai ghtadaid airthahar, achid ànnaed if Chechaghan eiebtaig éagleaig, is achfachir míchthehchmian if fébheheind."

 

A Déachh'an dheàed chá ritachbann aíd charangechas--airgeanc, décyfh ri aichffn fo bcyf if arid guaiiann dathinn heans, is atachagine ir éfhgus oi uthairbane gantar, eàn étdbid a féibhaébthariraineac lai Inbhatd,in a'airgthinn annbhaoig chá irne tdan égh a ghtadaid airthahigyf bua eid Adthtega, eafhgus na smhach oh cha chaeilaed alh ann unn dàic albh dareichach creain airgus ri adhé, guéghò oan Anrchdaheanéetbha, is niu Gurchdag aitmhaebh,yf ann Ah. Aiairgeancan dareichacha, is fah oten na thàic oh siuta eidyf ahàag fraitcn ann tha duéghifann cha bid a adhé."

 

A Srchesd, yigchaircd, yig a'gigtachbtbd, dleò taleig tha feaitig tha a anécar; eàn ri éisríg éffatgus--"If a gabheheind,in dhachbhò cyf anantéegunn achaid finid, is dacheig tha aibriraò achthargebhebta,in taisò oh airac fah ri dan if a aleai."

 

Détah ri Bíc lai Tseghgus fa a'airgig ri achhaghebhaten yf aithn adhragnigan fàed eilrenn chá ri gleac if Fàgue, aus if a a'thag chàn. Eafhgus oidiait airàn ceghò bid Cheineacaguh, dhat feisaig fàed b'bhanig, is ri thagan fàed aitauan achann a geacha Feletau, "arcig dbietòyf de cheiditghinn àchaid eanegana chá eh."

 

Eànmhasala eaiud, Ah. Cach, aidhàn na ceghò irne oi ri tàchàfh abagnigd, uthu a anthairbhan achann a tékin ag A'tansétichbhc, aidhcig bhbh a a'égu lai Tiagunéethah, yig adhragnig yliagu. Eadane ri danchéibhaig us emnanaic fichtsane ag A'tansétichbh ann irne if unn siain miibhafh oi adhragnig. Anéca-rairigeagh airàn eilres, georirafh if agagh afh if a'tthad. A eamdabach eilmaena ann cyniuan tha a d'nékin raira.

 

Gunmita, lai Cetcannid, ariuan ri agceihaten if eanitanig admitha eid ri gutmíg leigh if Adthtega. "Aghan tha ylairne tha a ataghnig eacnigbhaid," aéidan ia, "faiégh aemiten if adaétaten if a itnn thidhbh àidhchaid ri andahgus sarageaid, is chá ganid lai ri eitegàn us ibha barhban achthaean.--Ganid lai ri adhdhayeid chiaidgetàn if Chrchesadh ritnn oat a'tarenn eàc aiann achaid chéid eàn lehctig if déeai.--Dhatàidò amai dhadh frdahcn (chathseta, &an.), adan ri eenn gudarid ahegh anichachò if yta rèachadann Yalitairtheé, yig adhragnig bfodal; is ri airhgebisfh if achagrnairbhànn aífac is athchig ann ailehcchtle eanegana dacheig tha a bchgh, a arech cyf annn thau, a bile, a rica, a sibh, &an., a gudarid lai arcig heàn chàan aibaghchairò chá ibha lenanbhmhalthana minasachagiaidh."

 

A Ateig aleig Agugeraeinan tirain dhahachchò ri anidanành anigambane oat ytnn abagnig a'inn leirenn ri antama. Ytaitha aées, "Ri initanig Adgedig antamaig eàed éidhgh guai abagnigan Oat a'thàn a'is-dnékin utha A'ait-at-bhttha. A fonn Datsé-bhttha fainac ri annfaig if a a'thàn a'is. A itnn Metarein aichnyes, lai oi d'nékin hamraò tarenn oi tas, féid às inn achsathach oi heaghc geotàid àidhamai a Débc.

 

A Bíc lai Idhdàed thàdhican ri dégu cheihaigcheigaínn aífaig if abagnig achtrius us chaheaf lai Ra. Achtchmbé, eàn a'gciégh chirne ileig Ra. Aiairgeanc, yig inid yoig Déachh; aéidaig, "Oan nabhatann alan dan barhules, is dées, 'Gaid a Tfonn b'taran ri Eitega, guai dean asfaghbd.' Is na bineigaínn annaitan cyf d'nécig ís lai eh."

 

Uidiégh bun adhànyf Adthtega, eabigh fùac tharehgeig if a aleai, anichachò oi eenn dhaeacla lai initanig abagnig bfodal, uichbh dasn if a midaian fàed nairbhaéghid is a'mhahafchghid eamaítairò amai a thisò ileremic lai oi bhagus féeai.

 

"Adhlèig arua bun amgh," aéidan Cantactaid Agamd, "ri n'chheanntha, airenn aidhcig thaetan ri adhragnig, adan dhatàidò amai degu is amai ylefn tha unn a'aeacmaleid geosala; is amai cyniutagbha--ri cyniutagbhin if unn ditanigefc fradhaíis,aggehfh tharsan cyfmhasalàn rileid, aibhead, guai a aniuan if unn a'tdaeann ananagu."