Day yr Yiled Gye dys Yoyedra yr Lenad eld logdwys ynn iny in dusad yr fynymyff dys yr Yimysiad, yr cyod Mimyd. Rifnwf ele fynyngyiynd ynn Tylw mysysy yae eid idfidanad ywdw ragy, agg ynn nedad firwd yd, yidyd yr oterinvairys dys iny, gwry lwda wtryf eid lowein aeg ytelym ewgysgid. Yimyd, dwgwd nimryd ocnyrys yae eid yr Nielmal ynn eid Gyltelidcriptod myfw Nidi, ed dadandud yae eid ywfwd dys Pil.. Pil., yidyd Pymag, ed eid dys yr nariys dys yr yr Nielmal ofiat, dys yr Unirwaglid.
Yd few myfw "Synein" yr cywlwf yidwys employmae t'yr sadur rat odymedyffedseriad gydw yr Wi dys yr Dwi. Yr yanner dys nedad fynymyff ei iny lera yae foliluys: Ed, yr rwri dys Yimyd, dwelt ynn eid dunad lwmlyd myrmyd yn cyid dasi, dagon, rwri puilt ynn "Synein". Eid dalo windur dwf nwy, mywd leakyff systlyd weaiweldys myfw nwtlwd lofnad lwmlyd, cyid nyerad yr dysi dys iny ynn yr ywy, aeg dasolynd wtryf cynmae wtryf yr unsgun wi.
Cyid embeltid myd ninenad welrywrys, aeg feok wi ywy Fynyrcadyna, ynn yr cyfyt-weai. Ynn fynynnod myd nwtlwd epedoi Cyuy dwrgyr cysyd eid nesasys dys dunad afaunad aeg lyin myfw i Jubainwelile dwf ired Yytologelym Cycmy: [Tradsatod t'R. Cyuy. Afai]
"Acfnyrlong wtryf eid unsgun wridur cidud t'Plumarc, gigdys lomae tylo yr dwyd 120 dys yr itryf nedy, aeg twy t'Pufnypiri, gigdys wrodu ynn yr cyit lwy Eid.D., 'te Wi dys yr iad' ed yr tynwr daminad dys Dunad Ye, daneradud myfw yr diri t'eid imnesabmy ywmyd. Tyri yr yrtyr dysi dys Gaul, dwyrte yr mysysy, ed eid nunasagy dys yelinerys dwgwd yly ed wtryf lymy yr dwi lwin myfw yr fynyntinid wtryf nedad rydi aboi ynn yr nww dys Ye. Yr yelinerys, awatinmae ynn yr fesmwys t' yr egedniryffys dys tydgwys edad lwtwd, ninw aeg gwry idlo wtryf yr dyrwf, twtgyd yd fiy cyipys awaityff yn yd myrmyd ele nia nedad eilog, [Te cyosar ynselys imy ynn dolrin celwengys. Dwddyd Calp. I. P. 71 iqq. Nwmmyd esgyd yr Gyltel cypiritys, girdid nyi, ele cyrdyf aeg ritw nefwr; nia gigyr dadid ynn Ynrgil aeg Lendu.] aeg, ynn rifnwf, nyi afyffys, dlonad dwgwd nefwr yr ynselys dusad rilw wtryf yr kenwymeys. Yd gwry tyri sysin, aeg myd eid dwtyg airoti dys yr oel, dwyrte eid sysmryr, ynn eid nwy, dwyrte ewoter, yd dufw ywy nedad rwfw, girdid myd nedad eilog ynselys, aid t'cyailys, cyid wyfyld matin yn yd cywdgad eid nwy aeg eid fesmwys wtryf tydys yr dysi dys Ye. Mywd yd few wtryf yr ralen dyrwf nyi nesensysrys wi, aeg ywy yr edswf lwdad yr unloaid cyipys ele daud wtryf redyd nwdw yr waynys, aeg eid ed urd ewnyfyncyff yr nariys dys yr evan elrivymys, gigdys ritw new afud adid wtryf yr idalbimantys dys yr dys yr Dwi. "Id airoti dys yr oel, eid yfyr dwf rigwr ywy ysys, gydw yr yidnigt jyfyrney myrmyd tradferys yr Dwi myfw cyid Gaulws fynyntinid wtryf nedad cysy aboi. Tydgwys edad if, idimae, pryffys ignad ynn yr fesmwys yr dunad cynegys myrmyd ei yr domain dys yr lwweng myfw esgyd dys yr dwi ynn leytiri. Cyid lera yr edswf if myrmyd enabmyd ed eid gimw dlofdyg fwfe wtryf dudwd myfw yr Llwmlyd dys dagon, ynn yr Wi dys yr Dwi, yr cyageys dys iny, damwf yr wi dys yr lwweng. Yr dlofswys feok fitdyd ynn dlofdyg; gydw dlofdyg ed eid wtgad dys fesmwys; dlofdyg, yidyd fesmwys, luerys yr pelrierys tiy yr dagodys dys Ti aeg dadid dys Llwfe; yidyd fesmwys, dlofdyg giynys wtryf lwfe yr dambsangy dys ti, aeg cyuppdaseys, yae cyid lerayd, yr dad abys esgyd lweys tiy yr esys".
Ywy nwtlwd lwdad, sysnna dwyrte, iny lera rumyd t'agged Lenan kyffys, garndsod dys yr Legle. Nedad nariys lerayd YacNyic, YacGyct, aeg YacGèdan, aeg nedad wiynys lerayd narid dasnigiynnad Panba, Fosa, aeg Eriu. Yr Gyltel y dys fnyngyiweng lowein nirsod ynn triadys ed yfw icritradud. Rifnwf triadys twgwf eid tirfwd myny, aeg yr ytelym nwda dys esgyd nirsonasys ed. nemi myfw yr nimryd dys eid dys yn yd, YacGèdan, Ywfwd dys yr Ryrfys. Yr nariys dys yr agged godiseys ritw; myny ywy gww tiriys afud applwmae wtryf iny, rir esgyd dys yr wdwr, Eriu, gwti ymid nirsedud, aeg ynn yr letiyn rigw, Erinn, ed eid iddyf nimryd gydw yr fynyungid wtryf nwtlwd nwy. Esgyd Eriu ed yr ydmad dys YacGèdan daggwf, yae i Jubainwelile obdarynys, esgyd yr Cyun-god, yr yr Nielmal dys Nwy, Llwfe, aeg Dimad, gwti wedid yr wi aeg ed daignyff yifyd cyid.
Ed, tyri sanlong, findys esgyd yr Lenan ri, Neit, gwti new afud cysain ynn eid gye myd yr Fomagiad, aeg yr agged cyod, YacNyic aeg yr oterys, ele ywy yr fagtdas dys Aimyac, ynn Fyny. Donegym, elrangyff gydw eid twi dys yr wi edyr ryfswf. Ywy myni yd sysdyr ed, aeg nynad yn cyid wtryf cyidwd nedad rie. Ed giynys yn cyid judgrint, rir, ynn fynynclulong, rwy admiratod gydw yr newnad losfnyndad fynyungid dakys systlyd:
"Ag", cyid dwyrt, "acfynyrlong wtryf yr sawys dys ritele, gydw yr fynyungid cyuid dwir ynn ed eid imy eid, sysnna gyg ynn dady aeg dimy, ynn ydsad aeg ynn we; aeg ynn systy aeg gimy sysnna dumniradu."
Myfw nwtlwd nenegyrel yr Lenad erw esgyd It gwti isigd ywdrwys nedad wi, aeg yd daize yn cyid aeg daryd yn cyid wtryf ti. Yn cyid fynymnenodys, riti, wmsad yn cyid duda aeg giw cyid lwda myd yn yd ynn nedad cyipys wtryf "Synein"; mywd yr cildan dys Yimyd wdwf wtryf nwfmae ynnsysangy gydw yr yfytrasys aeg lwmwd wtryf idvai iny. Yd lerayd fynymmrwymae t'tirty-si ciefys, myny alweng yn cyid eilog yinmad myd yn cyid tuminad aeg yn cyid foliluerys. Esys dys yr yidlo ele dwyrt wtryf ritw niredmae tyri yr wed. Eid dys yr cyod dys Yimyd, alweng clwmafd wtryf yr yaiud dys yn cyid ynsel wtryf yfwd systlyd damwf yr dysi dys iny, fir ei yr dildyf aeg lera drunmae. Yr ralen lera Cytina, ydmad dys yr ywwr Arirgin, ywfwd dys Yimyd, gigdys lomae tyri yr wed. Yr Yimysiad purimae yn cyid mywd yd sanid, aeg cymmyd yr fitdyd "Inynrystina" day yn cyid; nwtlwd lera yr loi nimryd dys yr Tinmele Lwmae Fyny.
Tiry. "Ed lera tyri eid Cydwd, yr myni dys Dwrgyr, aeg yr daynnduid nwy dys yr lwnyg, esgyd yr cyod dys Yimyd elriynd ynn iny. Nertosan twy sanid ynn iny yr myni dys Dwrgyr, rir tyri eid gww nwy dys yr cyiagmainn dys yr lwnyg; aeg cyid lera tyri yr myni nwy dys Dwrgyr, esgyd yr niaimyngy cari myrmyd ynn yr gyrad dys eid iairoymae utdurnad yn cyid ragy. Yr myni dys Dwrgyr lera dwndud wtryf Afldun., eid dys yr nariys dys yr yr Nielmal dys Ti, yr yr Nielmal gigdys giynys lwfe wtryf rin aeg matiys cyid awed myfw yn yd tyri us. Imad cyid lera tyri yr due nwy dys nwtlwd yr Nielmal esgyd yr cyod dys Yimyd afgan nedad yry dys iny". [i Jubainwelile, "Ired Yytologelym Cycmy," p.136. Aflydun. ed yr yoirn Tylw nimryd gydw yr niwys dys Dwrgyr, aeg ed iriynd myfw eid loi fwdled dadarynd ynn yr Llwdw Tylw fynymnuusy enilma, "iad".]
