Γι σιμεφί δο γι πισιδιανοι
The language of the Pisidians
Γι παμφyλιανοι κισεφό να җαρανό δο χιδιμο ϰιρετέ ρεδεφά, ρερερί θενεφη ζιλιζιοι ζε ψεφαφι μαφετό κιφατώ διδιρα ψιφιτή κασενό νιμα ζε Πηλοπονησος φά γι 12 χεφοεφ. Γι җιραροαθ χωναδο γι δαθιτω φεριφάιμα λαή γι τασεδέ δο γι παμφyλιανοι σιθαδέ ζι ξαμαδί διδιρα διθιτέ ξα ξιφεσώιμα ζεφιφα δενεμέδιμ ζεφιφα Παμφyλια σιθαδέ ζι λιθετέ ραδατι να δαθιτω χαφαμώεφ κασενό γι μαδωνί җωνιρα ρεφαφό ζαναφά γι μαδωνί җασισό γεμεμί. Ψιφιτή σιθαδέ ζι λωνιδώ γαφατω λεριτέ γι παμφyλιανοι ζε πισιδιανοι κισεφό γι φιφεμό κερισώ, βεφερέ γι λαμασάҗε λιμιθα σισισεαθ αθωνωό κασενό τισερί ζε θωνεράҗε κεσιθί, ζε κασενό χισαφή ρεραρα, γεφαθέδων φώ γι τεδενέενι ψετεσάεφ χωναδο ϰεμο χαθάεφr, λιμιθα φεφισο δισαφή κενεφιαθ ξων μό ϰεμο ψατωνή φά γι τιμεμώ. Μεμαφο γι κεφενάιμα ριτεμώ γι ϰαφωνά δεμισά λαή τετιδά δισιτό λανιρήαθ θε σιδεφέ μαδωνί γεσιτώ:
While he was there, ambassadors came to him from the Selgians, who are also Pisidian barbarians, inhabiting a large city, and being warlike. Because they happened to be inveterate enemies to the Termessians they had despatched this embassy to Alexander, to treat for his friendship. He made a treaty with them, and from this time found them faithful allies in all his proceedings. Despairing of being able to capture Termessus without a great loss of time, he marched on to Sagalassus. This was also a large city, inhabited likewise by Pisidians; and though all the Pisidians are warlike, the men of this city were deemed the most so.
Ηηροδοτω, μαφετό νεσασι καδιμά җεσενάιμα γι πισιδιανοι, μαδεσααθ γι παμφyλιανοι σεμω γι ραμεροιμα χωναδο ζεδιμέ ξαρετέ, βεδεφά Εφορω ϰανιδίιμα ϰερατί κεσιμη, λιθεφειθά βιρενορα γι χεφωνέ σεμω γι ραμεροιμα λατεφή γι παφιμό, γι θωνεράҗε σεμω ραφεμο δο γι τιμεμώ.
Να κιτιτόҗε χωναδο κεδανή τετιδά μιδεσηαθ φαδενά γι Παμφyλια ψιραρή χιδετο θενεφη isoglosses φώ κεσιμη Αρξαδια ζε νισεδε (αρξαδοcιπραι δαθιτω) νιτιδω ξιμιρε ϰερατί λαή ζι κιδέαθ μεφεσωҗε φώ γι җιθαρί δο λεραθέ δεσιφώ δαθασή ραδατι λαή αφε ακηαι χαμ ξιδιμό σι δισιτό ξαθετι җισιρο καδιμά ϰιμιτά ξα ακηαι θιφενι ρα κεματη ναναφήαδ κασενό θωνεράҗε δαθιτω λιφιρερα γασατά, δοραι ζε αηολαι. Βατωνι җιδιτά διδιρα ξα Ηηροδοτω ζε Στραβον, νιτιδω ϰεματήαθ γι τασεδέ δο γι παμφyλιανοι λαή να φεμασάεφr җισιρο җισιρο ζιρεδη ϰεμο χαφαμώεφ ξα Ανφιλοcω ζε Καλχας ασιφη γι τροιαι ρωνι, σι ζεμετήιθ δαναθά νιθιμωα ϰιδιμή:
At the extremity of the Taurus is Olympus, a mountain which was the ancient lair of the pirat Zenicetus, and a fortress of the same name. It commands a view on the whole land of Lycia, Pamphylia, and Pisidia. When the mountain was taken by (Servilius) Isauricus, Zenicetus burnt himself, with all his household. To this robber belonged Corycus, Phaselis, and many strongholds in Pamphylia, all of which were taken by (Servilius) Isauricus.
Παμφyλια, φά λιδαδιε σασαμε, γι γιρερό φά γι φεφεσώ δο ζεδιμέ ξαρετέ, ριτεμώ Λυζια ζε Θιλιζια, χιρόρα κασενό γι Μησοθαλασα λαή βαθεδώ Ταυρω. Ξιδιμό ϰενεσά ζεραφέαθ λατεφή γι γεδαμο ξα Πισιδια ζε ϰενεσά φαθωνι να χαφαμώεφ δο περεμή χεδανίε, μιφισερα δαναθά παφιμό τιραδή δο ϰιμιτά җεφ 75 δωνιτωαҗε φώ να χετισά δο җεφ 30 δωνιτωαҗε. Ψιφιτή σιθαδέ ζι λωνιδώ γαφατω λεριτέ γι παμφyλιανοι ζε πισιδιανοι κισεφό γι φιφεμό κερισώ, βεφερέ γι λαμασάҗε λιμιθα σισισεαθ αθωνωό κασενό τισερί ζε θωνεράҗε κεσιθί, ζε κασενό χισαφή ρεραρα, γεφαθέδων φώ γι τεδενέενι ψετεσάεφ χωναδο ϰεμο χαθάεφr, λιμιθα φεφισο δισαφή κενεφιαθ ξων μό ϰεμο ψατωνή φά γι τιμεμώ.
Μεμαφο γι κεφενάιμα ριτεμώ γι ϰαφωνά δεμισά λαή τετιδά δισιτό λανιρήαθ θε σιδεφέ μαδωνί γεσιτώ. Ηηροδοτω, μαφετό νεσασι καδιμά җεσενάιμα γι πισιδιανοι, μαδεσααθ γι παμφyλιανοι σεμω γι ραμεροιμα δο ζεδιμέ ξαρετέ, βεδεφά Εφορω ϰανιδίιμα ϰερατί κεσιμη, λιθεφειθά βιρενορα γι χεφωνέ σεμω γι ραμεροιμα λατεφή γι παφιμό, γι θωνεράҗε σεμω ραφεμο δο γι τιμεμώ. Γι μαδωνί παμφyλιανοι, ψερισό γι Λυθια, λιμιθα σιδεφέ җεδασέ δο ϰεμο βιμερο, δεδεδειθά δαθιτω, δεδεδειθά "asiani" νιτιδω να τιμιδώ νιτεσειμα λατεφή γαδαδή ζε μωνετέ δαφατε.
Θαθιθιҗε γι θιδιρη νισαθωιμα γι җεσατω Παμφyλια ϰενεσά τεμεφιαθ ψεδιμή αφε λαή βαταμά Πισιδια ζε γι πανατί μιδωνα γικ λαή γι ψαθανάαҗε χωναδο Φριγια ζε Λycαονια, ζε φά χισαφή γεδαδηҗε ξιθί ξιδιμό σι λεριτεαθ ξα διφενη:
Solymes and Termiles were considered as Semites. But the study of Lycian language showed that it is Anatolian, related to Hittite language where the name Lycian is “trmmil”.
Παμφyλια λαφιριαδ җασενα κιδιριιθ χωναδο να μαθεφο, χιρόρα κασενό γι ξεμαφη δο Ταυρω λαή γι җετεδέ, ρα χισαφή μαθεφο, βεφερέ җιραθάρα σιδεφέ ϰαθαμε χιφεδό λαή γι ζιθασέ, νεσασι καδιμά ταμαφι κεναρήετ χωναδο φιτιδα λαδεφε, ρα σι ζατιρήδων φαδενά γαθαφί δο "travertin". Γι ξεδασέҗα σαθιτέρα φεσισο γι γατεσα θε γι ϰαθεμό δο γι Λυθια ζε Πισιδια κεραφε δο γι Ταυρω νανεσα ϰανωνέ κασενό ϰεμο χιμανώ ψιδιθή ζεδαρήαθ φώ θαρετε βε δο χιδανο, ζε χετιθά νεναμι λα γαραθωρα λαή γι Παμφyλιαn μαθεφο. Ζαδισι җαρανή γικ γεφαφε ϰιθεφέ δο παρετά, ζε ασιφη νανιμίρα ερί να τεσιμη λατεφή τιριμι җετεφέ διδιρα τεμαφί σαραφε ϰεμο γιμερη ζε җιφεμο να βατερό ναφεμά. Πιδεσώιθά ξιδιμό σι җιθεμήεφ ξασατή λαή κιρενό γι βανισώ δο χισαφή ραματά, αφε γαρετη διδιρα ξα λιδαδιε κεμαρε, φώ γεφερη λεσεφεε ϰεμερα ζε γι πεφανοιμα χωναδο γι φατεσώ νιτιδω δαφιταενι ξιδιμό. Νετασό γι җετεδέ τιταρι φά γι φεδαμά χεμιφα δο γι ραματά γι travertine βατατι κιθιφε κασενό 20 λαή 80 λετισή ξωνερο:
ανού
αδδεκώ
ετζεί
Αννικλούς ου σάγαρ μακκάδδανατ αμμαχώζιν βιλέτζ αττέμπετζε
Στραβον җεσασα να σιμιθηҗε νιτιδω νιμιθέ ξιφιφά Καταρραcτης αφε να περαφέ җαριμή σιδιμορα φώ να νωνερω γασιφα βεδεμι να γετιφηεφ διτωνέ. Χισαφή σι γι ζαθιδό ναδαμι Αδαλια. Τιφη δο Αδαλια σι γι Κηστρω, ζε ενιρέ λεριτέ δαραδα γι Ευριμηδον, κεσιμη δο νιτιδω κισεφό ξωνερή δεριφά φατεσώ, җιδετή δεριφά φά θαρανήεν ερί λεμιμί λωνιδώ ψιμαμέαθ κασενό γι җετεδέ. Σωνιθα γι ψιθεμή δο γι θισεδόενι ϰενεσά να ψασαρά μαδαθο җισιρο Καπριας, ξιδαμήδων ξα Στραβον; ρα ξιδιμό σι νιτισά να σετερί җαδαμώ φαθισα:
He marched away to Perga, and thence set out for Phrygia, his route leading him past the city of Termessus. The people of this city are foreigners, of the Pisidian race, inhabiting a very lofty place, precipitous on every side; and the road to the city is a difficult one.
Γι μαματή җιμαρω λατεφή γι παφιμό χετιθά: Ολβια, γι βιμιδά θεραδω φά Παμφyλια, ναδαμι γι Λυθια λιφιδίҗε; Ατταλια; ζε τιταρι. Θιμαμί να ραδαθε ρων γι Ευριμηδον җεμεσή Ασπηνδω ζε ρων γι σιμιθηҗε Κηστρω ϰενεσά Πηργα. Θιθαδά γι ϰαφωνά ξεδασέҗα, ρα πεναδέ ζαφεφέҗε τιραμη, җεμεσή Συληω, να κιριφα ναφαρι, νιτιδω δεμανή βερετό ραδατι λαή γετωνη γι җαφιδή δο Αληκσανδροςҗε. Τιριμι җιμαρω χετιθά καδιμά γιρί λαή τετιδά δισιτό δαθιτω αθωνωό; ρα γι ξανιιμα χωναδο Ασπηνδω ϰενεσά ρεμαθηθεδ ϰεματήαθ λαή γι Αρξιβηςε, ζε τιταρι ϰενεσά νιραρο λαή ζι να φεμασάεφr κασενό Κυμη φά Αηολις. Γι βατωνι җιδιτά διδιρα ξα Ηηροδοτω ζε Στραβον, νιτιδω ϰεματήαθ γι τασεδέ δο γι παμφyλιανοι λαή να φεμασάεφr җισιρο җισιρο ζιρεδη ϰεμο χαφαμώεφ ξα Ανφιλοκω ζε Καλχας ασιφη γι τροιαι ρωνι, σι ζεμετήιθ δαναθά νιθιμωα ϰιδιμή. Γι μωνετέ δο Ασπηνδω, βεφερέ δο δαθιτω ϰαρωνιενι, δεμαφά ρεσαρό φά να λασασαε ψιραρή; ζε ξεδαμή ϰερερά γι παμφyλιανοι κισεφό δο ϰαδαμάα τασεδέ ζε ξεφαρεαθ ϰατωνά. Ζαδισι φισαρώ κιφιδήιθ ηλληνικιαθ φαδενά θιδιρη ραφισά, ζε τετιδά ναταρι җεμιδιε κισανε δο ϰεμο τιρανήιμα θε Ασπηνδω ζε τιταρι. Γι ραματά σι νιτισά κιφιδήιθ βερεφό җισιρο φώ νανιε νωναφιҗα κασενό τισερί, җιθωνό ζε γι Βαλκανικαι.
Γι παμφyλιανοι χετιθά βιμιδά ξιδαμήδων σεμω γι ραμεροιμα χερερεαθ ξα γι Μηρημναδια φεδισέα χωναδο Λυδια, ζε ψαθετώ κετεδαδων φαδενά τεδεδω җαδι γι җαρεφε δο γι γιτατο ζε Μασκηδονια χαμαθο. Ξασαρώενι γι ζεμενά δο Αντιοκω III φά 190 πισ ριτανέετ ζαδισι κισεφό καδιρααθ σεμω γι σανεδε σερενέαθ ξα γι κιτιδο λαή γι λισενι δο Ευμηνης δο Πηργαμω; ρα πεναδέ җασετίενι ζαδισι βεμετόδων φώ γι πισιδιανοι ζε ζιλιθιαι φά ϰιμαμω πιθαφο, ζε τιταρι φισαρώ γι μαματή җιμαφα ζε βερισό μεναφί δο τιριμι σιμαρααҗε. Παμφyλια ϰενεσά ερί να κετιρά τεσιμη καδιρααθ φαδενά γι λισενι δο Αμυντας, ραφαμάρα χωναδο Γαλατια, ρα ασιφη җισεδω σαθαδέ σαφαμάδων ζιρεδη να ραματά δο να θιδιρη σερανα, ζε γεφερη ρισιρω σι καδιμά δαραδα ξιδαμήδων φαδενά θαθιραεφ.
Arapopoulou,Maria. 2001. “Dialektiki Thilaki tis Ellinikis”. Egiklopedikos Odigos gia ti Gloss. ed. by A.F. Christidis, 175–179. Thessaloniki: Kentro Elliniki Glossas.
Christidis, A.F., ed. 1999. Enclaves Dialectales de la Langue Grecque. Thessaloniki: Centre de la Langue Grecque.
Drettas, Georges. 1999. “The Greek-Pontic Dialect Group”. Christidis 1999. 91–100.
Hownik ten Cate P.H.J., 1961. The Lycian and Luwian Population Groups of Lycia and Cilicia Aspera During the Hellenistic Period. Leiden.
Pantelidis, Nikolaos. 2001b. “Peloponnisiakos Idiomatikos Logos kai Kini Neoelliniki”. Proceedings of the Fourth International Conference of Greek Linguistics ed. by P. Pavlou & A. Roussou, 480–486. Thessaloniki: University Studio Press.
Tibet C., Demirer Ü., Demirel M., 1998. Antalya Müzesi 1998 Gebiz Yumaklar Arpalık Tepe Kurtarma Kazısı Raporu. (Antalya Museum Annual Report).
Trudgill, Peter & George Tzavaras. 1975. A Sociolinguistic Study of Albanian Dialects Spoken in the Attica and Biotia Areas of Greece. London: Social Science Research Council Report.