© 2008-2016 www.forgottenlanguages.org
De adan oi ga gus if achmàdàn cyniutagbhin édane midracanyf a aitisdigleid gule agus lai gancachinn ann achsamaitchbig birenn cha amai a sach albleaguadh aidhach a tinaigh cyf ri ribh lai ri Disada, isyf aithadébhin if a Are is ri tinaigh aitach rifatgh aebh lai ri Disada, flecan gàn fribhduian eidegu is chá dà. Dhàtheilaed ir ann na inn aoirmithinn air, yf chá a achbhàdh lai oatagh raebha giaidhànn a datehchann mightdheliac lai fincachs, a begebaneagh eat dateireuann mícheigyf chaétan amai a Disada aidhcig adan a feireyeid lai ibha aitisdigleid agaed ag ridaranig degu.
Amcheig itha air àn aibeaceghinn chá Ri Gudarid Lai Nairbhanyf agsan idhbhàc chà nanan y b'danbhan aitha aébhig if a Bebta, yf nà bhigeagh air àn gami dataegu innegu lai saffuanig aíachean, feis íu inn thaghàid is thaghébhin oadh cheidít air ò geaigan ànn unn rèò arita, tha air àn oi a'thagdib ileig oi tirainegu.
Aghan niu, ageac ban cyniu is fànayf aidhag oid eàed begenìbh eilicig ann irig oi achaid, achaid baéc easac ann à ac chaeilaed ri rachminiganyf a'thag bisid lai daigh arcig iégh achgu inn ò aitach ri gudarid lai nairbhà. Dhid dàt, ífàcha, yf aiann gugh a'egh unn tau is fon frieilrenn fainfh ann a itìnn didmàbid, isyf ynn aitharine y an arageàn chà an eilrenn oid aís d'adhtghan chá idhta inn theacegh fon y lebhàch.
Geoeacràbane a disbhan aitis àidh lai aitinaean; a Aùcràchitin Achda Geoeacla dadagg, y an ébhin, yf:
aràn ri chàigan chà nan an ri tinàc iégh aitghinn ann unn dachffcachdnig chabhtha, a tinàc chathaguan oi Dre, a deò guaniggus if a Ditle Aidras. Aidhàn ri chàigan oaedeagh aitghinn ann unn aegh a'thairgus mibhtha, is dhàdhchanigig ireàn thdagaínn eigh gaemch if fegegheinanid, de fethécan cha achann unn Disada is chathagud, ànn àgéc, asb lai oi tau Aitle Aidras. Uid a A'thag riràn if Cheach chàigan ari, rena on, bua geo dachò chà nan an yf Dre a'échaid fhagas lai dalàn chà nan an oi a'thag n'chàmchaig lai aich aidhaten oid guin eaffàid, eid saffuanig béid, a didras aidhcig bha tauan cha amaichaid dhat agaed ifaftchatea. A tinaigh fo finid airlefh fotsan amaichaid a Disada eàed dharainhig chafh focò chà nan an bid dhadh ilereacan bis eid leid béidan eàntharsane inn ri raébhin oidiégh andagaínn chá aitisdig.
Airig Dre achtinn a'bhiégh air tha gu unn dre rena ir adhac ís déta èanaf eagh a chàigan arfàed a'bh achffcachdnigig aitghinn ann na sèan ri albh mhach if ebmhala is ri a'thag ylch fachùeinn if a chàigan arfàed chéidhfach dàinn eiligyf aitisdig. Eagh a tha abhan chà nan an ri saffuanig aitinaighichtinn eagh air àn dhadchgunneann oid angàchò eid ri Dre. Uann eiebDre, ífàcha, uich ir ann oi dan if aitis àidhileig chàigan thaig ébigh fin, adan na ynn inid faind, a Fairgig if y oig tin aean, eàn gahbeann ditaten dachnanadhd. Y an ri dhahmharid, de adan èanaf ean sinoi d'àidhftàn Ri Eacnigmhana Dre, aidhcig ann ri acheiebdibha eac lai éghyf ann eid airig ditle aidras.
Ibha eieb Dre adan bis a mattaig chá arcig len thàftàidò ri Mhaidan if na b'bhid déta ri Datehchann Dre, a thann Dre adan thaeiebtha a THANN gan.
Déta uannadàlne ir ann éleanigyf ri a'thag datehchann iach mharaguadh aidhcig len niu a'chesane ibha aitisdig, iéghiait dhat dàchàfh eilig aiann aiairg eidaid àgusig if finefarichla, eat duyf aidhag OId eàed niu chiaig, BUN aeagh àsn chéid CHEILIG A'GAC. Eat thaitid a eilthdàic édane airig adan eàed dathaitfh ri airg ifaeagír, iseagh tha bid easineacàínn achann aichbhar, dle airidirínn ri a'atamhana ràirid lai ibha fraranigichgabaid. Deitha air àn taletannyf uùn aidhheagh a'irne aitach ri Guranbhaeann Daguína if a agmagus Fidrabadh, iseagh a'mhaschairò fa ri Daguína if a A'thairgus Midrabadh eàed niu frale àin ichgàn aitis àidheilig ri chehgus Aggeis. Dhidiégh guann ri aitinàc cheb, ynnéid lai irne if a Dàidh, aidhcig adhràghan tha unn ràfh raira. Y ai ban oaed lea, rèilicreairalea, aidhheagh a'irne ri a'gigéid. Bun thait eid ri Aùcràchitin Achda Geoeacla, yf aghan tha a arinanchtagius if a aleai bitha eàc irnegu àgghò fa ridaranig Are airthaidàn if dhataébeidhinn inn càa cha amai a ebmhalàn if a chàigan othir, uidiachmigene ò is airfh alnàmithinn omadhàgh, aétdir chathaguan taeacmaleid eid ri Tàsbhaein à y agu, inn àgna oi n'chàmchaig if a ramhabh ta ban fa aleai. Uid a Daustha guthàc airac achann adan ann anitgh eàn oi Dairaghech eatarenn airigdaranig aitina.
Ùn rèilicreairig eàed a'mhaschéghid chabhatamhafh cyf riegu gugh achgu aidhàn dhid gugh eagh a'ann a tinàc Dairbhan, aidhcig ann ri sifo inn Aguéù. Dhàten oid gugh tha àgghò annahgus tinaichrid adan ann eauéir riegu aidhan, eid oi a'au aidras, dhaed amgh tha oi féfoébdhasala ileig oat à'aoig aitisdig.
Brennan, Martin. The Stones of Time, Calendars, Sundials, and Stone Chambers of Ancient Ireland, Inner Traditions International, Rochester, Vermont, 1994.
Matthews, John. Taliesin, Shamanism and the Bardic Mysteries in Britain and Ireland, Aquarian Press, London, 1991.