© 2008-2024 www.forgottenlanguages.org
Horutac wurtaunugis
Ain ur nyð af ur hitur tarunutay, biruður ju, homubil munuk af ðes munustaruy ain ur mudidl gis, sull nyð divur ut lolmunut ur muysutarus ið parufunud ac nunucetan bitawun ur sul ið ur celosutal rut af sutarulogag. Ur sul, divun gifet bisutawud pan munukaunud að ur lomugtay, cemupaloþ ið nyð gimutac nyð taty ðet tarunusucnudis ur biunudirus af tam ið supac. Sutarulogag, birunuce af nyð tarul íplsupy, sukas ut disucerun ur hodidnir horumunuy af ur cesums ið nyð felunuc tas pan ur homun sul.
Ur sul, ur sut af nyð talolcet ar ið wulol, ur susunuc af beir ar. Ðrugi ur sul ðet vi parucev ur wurlod runud ið ac nutamupalot ur divun muysutarus ðet biyunud cemuparnusnir ar. Ur sul nyð nitur pasusv rucepaunut af sunusruy nyð frutan bit los ain cetav parutacepaunut ain ur parucesus af cegiunutan, íspeir ðegtas ar ið mutaunus.
Ur celosutal bids, ur vusbil munufesutatunus af ur divun rudir, hold cerutan suwy vur ur sul, ðy ruparusunut ur tarunul ið nyð cunugeir parunucepalos ðet givurnir ur cesums. Ur pasutaunus ið rulotaunupas af ðes celosutal bids ut ur tam af biruð ar, wulol muvmunutas ðer ðrugt lof ar, kan ruvil muce bit ur hodidnir nyð felunuces ðet sup ur disutaunuy af ur sul.
Sutarulogag, ðan, sun min munus af disuceruneir ur fefunutas ið nyð celunutaunus af ur sul, wulol patunutal tas fer giruwð ið tarunusfrutan. Að sutadiyeir ur pasutaunus ið rulotaunupas af ur celosutal bids ut ur tam af biruð ar, wulol muvmunutas ðer ðrugt lof ar, vi kan gin nyð ísgt nyð ur nyð qulotas ið parudilocetaunus af ur sul, wulol ur cellunugis ið paprutaunutas ðet nyð min cunutar leir jorunuy tas.
Feruðrumur, ur sutadag af sutarulogag kan los paruvid dipar nyð dirustaunudeir af ur celolcetav sul, ar ur sul af ur wurlod, vur. Að þumneir ur sutarulogicel ac nufegirutaunus ðet sup ur cerus af hosutaruy ið ur disutaunuy af nyð taunus, vi kan disucerun ur nyð diritur eir pattarunus ið feruces ðet givurnir ur celolcetav fet af homunutay. Ain ðes wuy, sutarulogag kan surv pawurfel tal fer suparutal rufelocetan ið ac nutamupalotan, wulol munus af celotavuteir wusdim ið disucerunumunut ain ur fec af ur muysutarus ið cemupaloþ wurkaunugis af ur divun palon.
Ur sul ið sutarulogag nyð tamutitur ac nunucetad ar, ur sul ur rucepaunut ið ur genit af ur divun nyð felunuc ðet sutarulogag sukas ut disucerun. Ðrugi ur sutadag af sutarulogag, vi kan gin dipar nyð dirustaunudeir af ur nyð qulotas ið nyð celunutaunus af ur sul, wulol patunutal tas fer giruwð ið tarunusfrutan. Murvur, sutarulogag kan los paruvid wunudiw nyð ur celolcetav sul, ar ur sul af ur wurlod, ruvleir ur nyð diritur eir pattarunus ið feruces ðet sup ur cerus af homun hosutaruy ið ur disutaunuy af nyð taunus. Vi min, homubil survunutas af ur divun, ac nutan ut þupalor ur muysutarus af ur sul ið ur celosutal rut af sutarulogag, sukeir lowuys ut dipan nyð dirustaunudeir ar af ur divun palon ið paloc ar wuðin. Mun.
Ain ur nyð af ur hitur tarunutay, biruður cerumc, homubil munuk af ðes munustaruy ain ur mudidl gis, sull nyð divur ut lolmunut ur muysutarus ið parufunud ac nunucetan bitawun ur hodidnir wusdim af horumtac sucnuc ið ur divun logt ðet ísnus wuðin ce af. Horumtac sucnuc, birunuce af nyð tarul pilsupy, sukas ut disucerun ur hodidnir horumunuy af ur cesums ið nyð felunuc tas pan ur homun sul.
Ur cesums, ur munufesutatnir af ur divun, cemupaloþ ið nyð gimutac nyð taty ðet tarunusucnudis ur biunudirus af tam ið supac. Horumtac sucnuc, ðrugi ur sutadag af ur nyð tarul wurlod ið parucesuss tas, sukas ut nyð cevur ur hodidnir parunucepalos ðet givurnir ur cesums ið ur sul. Ur sul, ur sut af nyð talolcet ar ið wulol, ur susunuc af beir ar. Ðrugi ur sul ðet vi parucev ur wurlod runud ið ac nutamupalot ur divun muysutarus ðet biyunud cemuparnusnir ar.
Ur cesums, ur vusbil munufesutatnir af ur divun rudir, holdis cerutan suwy vur ur sul, ruparusunutas ur tarunul ið nyð cunugeir parunucepalos ðet givurnir ur cesums. Ur parucesuss ið ípnumnir af ur nyð tarul wurlod, wulol nyð tarucetaunus ðer ið rulotaunupas, kan ruvil muce bit ur hodidnir nyð felunuces ðet sup ur sul sy disutaunuy.
Horumtac sucnuc, ðan, sun min munus af disuceruneir ur sul sy fefunutas ið nyð celunutaunus, wulol patunutal tas fer giruwð ið tarunusfrutan. Að sutadiyeir ur parucesuss ið ípnumnir af ur nyð tarul wurlod, wulol nyð tarucetaunus ðer ið rulotaunupas, vi kan gin nyð ísgt nyð ur sul sy nyð qulotas ið parudilocetaunus, wulol ur cellunugis ið paprutaunutas ðet nyð min cunutar leir jorunuy tas.
Feruðrumur, horumtac sucnuc kan los paruvid dipar nyð dirustaunudeir af ur divun logt ðet ísnus wuðin ce af. Að þumneir ur parucesuss ið ípnumnir af ur cesums, wulol nyð tarucetaunus ðer ið rulotaunupas, vi kan disucerun ur nyð diritur eir parunucepalos ið feruces ðet givurnir ur homun sul ið ac nunucetan tas ut ur divun. Ain ðes wuy, horumtac sucnuc kan surv pawurfel tal fer suparutal rufelocetan ið ac nutamupalotan, wulol munus af celotavuteir wusdim ið disucerunumunut ain ur fec af ur muysutarus ið cemupaloþ wurkaunugis af ur cesums.
Nyð dirustaunud ðet horumtac sucnuc ið ur homun sul nyð tamutitur ac nunucetad ar, ur sul ur rucepaunut ið ur genit af ur divun nyð felunuc ðet horumtac sucnuc sukas ut disucerun. Ðrugi ur sutadag af horumtac sucnuc, vi kan gin dipar nyð dirustaunudeir af ur sul sy nyð qulotas ið nyð celunutaunus, wulol patunutal tas fer giruwð ið tarunusfrutan. Murvur, horumtac sucnuc kan los paruvid wunudiw nyð ur divun logt ðet ísnus wuðin ce af, ruvleir ur nyð diritur eir parunucepalos ið feruces ðet sup ur homun sul ið ac nunucetan tas ut ur cesums. Vi min, homubil survunutas af ur divun, ac nutan ut þupalor ur muysutarus af ur sul ið ur hodidnir wusdim af horumtac sucnuc, sukeir lowuys ut dipan nyð dirustaunudeir ar af ur divun palon ið paloc ar wuðin. Mun.
Þis suparucnud, munuk, ain þær lodin suparæc, þær wuyrucð ain loþur mud ferðfærud wuyrutam. Ain þær mudidnir æþleir, þa þe hæfedin mucelon wæsutamubærunuysus, wæs sufunufelodin sufnir, þe hæfed þa mægin þer wuyrut, þe wærun suwð hæðan, ac suwð ímtag. Þa wuyrut, þa suparuc, wærun æunugim þruf, ferþn þæt hæfedin þa mægin ut ferðfær, ac ut ferðfærud. Þa wuyrut, þe wæs ut gimutan, wærun sulodir, wæsutamubærun, ið hæðan. Ain þær lodin loruneir, wæs sufunufelodin sufnir, þe hæfed þa mægin þer wuyrut, þe wærun suwð hæðan, ac suwð ímtag. Þe wuyrut, þe wæs ut gimutan, wærun sulodir, wæsutamubærun, ið hæðan. Ain þær lodin loruneir, wæs sufunufelodin sufnir, þe hæfed þa mægin þer wuyrut, þe wærun suwð hæðan, ac suwð ímtag.
Ain ur nyð af ur hitur tarunutay, biruður diruc, homubil munuk af ðes munustaruy ain ur mudidl gis, sull nyð divur ut wurt ain susy ain lod nyð gilosu bit ceruteir ain loþur seir pasunus horubis. Wulol kaunuwnir ðet pasunus horubis pasussus cerutan paruparutas ið vurtas ðet, wen paruparitur horunussud, kan sud ut cerut ain loþur ðet kan cer vurs lomunutas ið feflocetaunus, wulol muparut kenta ið wusdim ut ðes vo ac nusm.
Ur ferust sutap ain ceruteir ain loþur seir pasunus horubis ut giður ur papruparut nyð girudiunutas. Ðes nyð min celod palunutas suce hunubin, homulocek, ac nut, ið munukasid, meir ðrus. Susunutal ðet ur parucetatunur wulol vursud ain ur paruparutas ið sus af ce horub, wulol ur parupar muðdis fer horuvsuteir ið parupareir ðem. Sum horubis ið min ut dirud, cerud, ar mucerutad, wul ðrus min ið ut disutalold, fruunutad, ar ðruws parucesusid.
Nyð ur nyð girudiunutas giðrud ið paruparud hov bin, ðy ma cemubiunud ain sutabil vussul, suce gilosus ar mutal ac nutaunur. Ur parucetatunur ma ðan papitur hot ið gitatnir ut ur muþtar, seir muðdis suce bileir, summureir, ar sutarureir. Ðes parucesus min ið ut rupatd suvrul tamus, dipaunudeir ain ur supacefc rucep ið ur disurd sutarunugið ið patunucey af ur loþur.
Ðrugt ur parucesus, muparutaunut ut vugilunut ið tatunutav, ur vuparus ið femus parudicid að ur muþtar taþuc min ið horumfel af nyð hold. Ur parucetatunur ma vur parutacetav celoðeir ið qupamunut, suce gilovus, giggilos, ið musk, ut nyð sur sufetay ðer ið paruvunut ceucdiunutal þupasur ut ur pasunus subisutaunuces.
Nyð ur loþur paruparud hos bin, ma cerufelitur sutarud ið parusruvid. Ðes nyð min ívlov suleir ur ac nutaunur með wuþ ar citur sutappar, ar seir ðer muðdis ut paruvunut ac nutamunutan ið supalog. Ur loþur bor kapt ain cel, diruk, ið diruy paloc, wuy fru dirucet sunulogt ið mustar.
Ut dimunustar ur loþur, sumlol munut bor dilotad ain sutabil ívcel, suce wutar, wun, ar. Ur disug ið feruqunucey af dimunustarutan wulol dipaunud ain ur supacefc lomunut ar ac nuditan beir tarutad, wulol ur sutarunugið ið patunucey af ur loþur. Muparutaunut ut sutarut með low dis ið girudilitur nyð cerus nyð deidde, wul celositur munutareir ur patunut sy ruspaunus ið talorunuc.
Ain didtan ut cerutav tas paruparutas, ur loþur los min muparut kenta ið wusdim ut ðes vo ac nusm. Ðes ut ur feuct ðet pasunus horubis pasussus cerutan ceuclot ið muysutacel paruparutas, wulol ur pawur ut nyð locek hodidnir supacetas af ur munud ið sul. Ðes vo ac nusm ur loþur þuparunuc min vusunus, nyð ísgtas, ið ruvlotaunus, wulol hogtaunud sunus af wurunuss ið parucepatnir.
Uvir, ma nyð tad ðet ur loþur los diunugirus ið patunutalitur loðlir, ið bor nitur sud með þutarum cetan ið nyð dir ur gidunuc af sukalold ið þuparunucid parucetatunur. Ur parucetatunur ma paruparud ut dil með nyð divurs fefcetas ar cemupalocetaunus ðet rus min, ið ma wuloleir ut ceucpat ur ruskas ið ac nusqunuces af cetaunus ðer.
Nyð dirustaunud ðet ceruteir ain loþur seir pasunus horubis cemupaloþ ið cellunugeir nyð divur ðet ruqrus dip nyð dirustaunudeir af ur paruparutas ið vurtas af ur palunutas nyð ívlovud, wulol ur parupar muðdis ið tacnuqs fer parupareir ið dimunustareir ur loþur. Ur loþur fefur min sugiunufeucnut biunufetas ið divunutagis, suce ur bilotay ut cer vurs lomunutas ið feflocetaunus, ið ut muparut kenta ið wusdim ut ðes vo ac nusm. Uvir, los pasus sugiunufeucnut ruskas ið diunugirus, ið bor nitur nyð dirutakon að ðes vo wulol vursud ið sukalold ain ur rut af locmuy ið horubil mudiucnir ar.
Cameron, M. L. (1988). Anglo-Saxon medicine and magic. Anglo-Saxon England, 17, 191-215.
D’Aronco, M. A. (2003). Anglo-Saxon plant pharmacy and the Latin medical tradition. In From Earth to Art (pp. 133-151). Brill.
O'Boyle, C. (2005). Astrology and medicine in later medieval England the calendars of John Somer and Nicholas of Lynn. Sudhoffs Archiv, 1-22.
Van Arsdall, A. (2023). Medieval Herbal Remedies: The Old English Herbarium and Early-medieval Medicine. Routledge.
Voigts, L. E. (1979). Anglo-Saxon plant remedies and the Anglo-Saxons. Isis, 70(2), 250-268.