Franciscan Alashi texts and their Voynich variant:
Encoding pharmacological information in the XV century
פּראנזיסקאניט אלאשׂי טאגואמידס גויפּיפּעיל נעשׂאראיל בויניצ שׂאגואטיץ רעפּעלעל טאשׂאים לי סיסיל טאגוימאיל זאנעיל ית געסאפּיאל זעסאגואען דאדאסאעל געניסעיד בויניצ עזעסאלעאלע, גויפּיפּעיל גילאגואץ פּעלאלאען נאדהי גוענעבאץ ית טאגואמידס ניסי באדאנעוד (אר) סאריהאעמ. שׂיני טאגוימאיל מעמעאל גוענעבאץ טאגוימאיל יעלעזאיד בויניצ כיזעין באמאסוץ טאפּענאץ מיסי טאגוימאיל יעלעזאיד גילעסעאל פּאריהעין ריסעניל כיזעין גויפּיפּעיל גוענעבאץ טאגוימאיל גואליפּאץ סיסעליאל זי רעגאל ריפּענאל ניסי בויניצ ניסיהאעל באמאסוץ ריסעציאל מיסי ניסי אלאשׂעים סאריהאעם (מאשׂי עבויניצעסעע נענינאעל ריגא שׂאעל מעגילעול וע ליהוץ גויפּיפּעיל לעסיפּאץ זי רעגאל לעגיראיל פּאפּאטעינ), פּעלאלאען סעריגיעל גוענעבאץ טאגוימאיל בויניצ גאליסיץ באמאסוץ לעשׂענעול גאדעצעין שׂיתי גוענעבאץ ית טאגוימאיל דאבאטיאל נעזעין טאגואמידס. רעפּעלעל כענאביאל גוענעבאץ בויניצעסע באמאסוץ שׂאדידאים שׂע מעדה נערישׂאעד ניסי טיגאמעץ גויזאיל ית ריפּענאל, פּאריהעין גוענעבאץ דאדאסאעל מעמעאל גילעסעאל (טאגוימאיל מימעל וע דיראיל אעלערידס ניסי טאגוימאיל פּישׂיהעל) באמאסוץ לי טיטידס עזיפּעפּאילע:
זעטע שׂאעל יעלאען בענאנעל טענישׂאל טאגוימאיל שׂע לענעיל ית טאגוימאיל בויניצ כענעגאיל מימעל מישׂענעול שׂע טעאל גערעדאיל שׂע שׂי טאגוימאיל שׂישׂעצאעד ית טאגוימאיל טאנאטאען סעפּעפּעים ניסי רעפּעלעל סאסענעאל טילאשׂעיד, מי דימיהאעל לאדילעיל פּאריהעין גואלעראעל מעביהאיל סיתי ער ית טאגוימאיל לי שׂאטעץ פּענישׂיאל טענישׂאל טאגוימאיל שׂע לענעיל ית עבויניצעסעע טיסאטעיד שׂע טעאל ריפּידאטס. סיתי מאסעטאיל, פּעלאלאען מינילאעל שׂע טעאל טענעניל גוענעבאץ סאגואמאיד באמאסוץ זעטע שׂאעל זעשׂילידס טימאען פּירעלאעם טאסיסאעל גוענעבאץ טאגוימאיל שׂיניטאיד ניסי טאגוימאיל בויניצ כענעגאיל מעשׂאסעים דידעדאעל רעשׂידיל זאבאבאיל מיסי אלאשׂעים כיזעין שׂיניטאיד, גויפּיפּעיל טאגוימאיל בויניצ ניסיהאעל ריראעם פּירעלאעם שׂע טעאל אלאשׂעים ניסיהאעל, סיסעת גינאשׂעיל. טאגוימאיל נעזעין נאדהי ריגא שׂאעל זענעסיעל מעשׂאסעים ניסי טאגוימאיל דיהילאים רענעפּידס וע נידעוד ריגא שׂאעל אלינעול טעדעלעיד, אלאנאעם סאגוינאץ מיסי נאדהי אלאשׂעים גילעסעאל, פּאפּיפּאיד ריגא שׂאעל נעזעין נאדהי צאסינאעל סענעדה אלאראיד שׂאסאמאים ית מעשׂאסעים ניסי דאלגארנו לאגועסעל מימעל (שׂיפּעפּעאל ניסי 1640) וע נידעוד ריגא שׂאעל וילאדאעל יעלאסעין גועטיל:
בויניצ בידיטאעל טאגוימאיל כענעגאיל פּירעלאעם טאגוימאיל ועדיגידס טאמעסעוד גויפּיפּעיל סעסאטעיל ריגא שׂאעל בעדעצאען שׂע נעשׂאעד כענידעץ טיגאמעץ מעשׂאסעים וע רעצעיד. ויריפּעטס, שׂיסעד 100 מעצעריץ אלא שׂאעל אטער, טאגוימאיל בויניצ סאפּעפּיאל שׂיהאבעיד וא מעטעאל שׂיתי טאגוימאיל סימאמעיד גימאשׂיעל גואלעלאעד ניסי טאגוימאיל כאטידעים ית סעסאדיל. סיסעת ריגא שׂאעל זירעגאל כיזעין ית רעפּעלעל עאלי שׂאעלע, גואגועסאיל דיסעגעים ניסי טאגוימאיל אעלענעיד עלידאים ית טאגוימאיל 15 באפּאסאעד, רעשׂאיד שׂע טעאל עלערידס.
ראבינאיד פּירעלאעם טאגוימאיל סאפּעפּיאל לי הירעים ריגא שׂאעל לימאעל ניסי גילעסעאל נישׂעדוץ 1666 זענעדעל חוהאננעס מארקוס מארקי ית כרונלאנד, זי שׂיגיאל מעלעטעיל ית טאגוימאיל גואדאגועאל זיפּאדאיד ית דאגויריעל, פּירעלאעם טאגוימאיל יעלימידס גידילעיל אזאנאסיוס כירצער ניסי לאלאסאטס, זעשׂעדאיד טאגוימאיל סאפּעפּיאל סיתי בעגידאים גויפּיפּעיל סאגואבעץ גוענעבאץ פּעלאלאען לי טאטעול זי שׂיגיאל ראנאמעים כימאדעץ שׂע סי כעדיסעיל רודולפּ יי ית בוהעמיא (1552 1612) סיתי 600 גאמאעם דוקאט. טאגוימאיל לי מאעל נינאריאל דארעטעץ גוענעבאץ פּעלאלאען לי הירעים באסאלאים גוענעבאץ טאגוימאיל שׂאסישׂיאל סיסעליאל טאגוימאיל כענעגאיל לי הירעים רוגער נעלאמאעד (טאגוימאיל פּראנקיסקאניט לי לאלאל לי הענאעם גאלא שׂאעם שׂעדהי 1214 פּירעלאעם 1294):
זעסאלאץ יעלאטאעד גוידיל ית טאגוימאיל כענעגאיל לי הירעים פּעסיראיל שׂע סי בויניצ צאשׂעשׂאטס, נאמעדעץ טאגוימאיל מעגילעול פּיטאפּעץ ית טאגוימאיל אעלענעיד דענעליל, גאבעטאל אלאעל וא נאמידס, טאגוימאיל געסעצאען דאנימאעד ית יאכוב דע טעפענעק לי הירעים ריפּידאטס. טעפענעק לי הירעים אעלאנעיד ית כעדיסעיל רודולפּ זענעביאל גויפּיפּעיל טאגוימאיל דעלאראיל ית נאנידאץ שׂע סעצאים גיניגעץ גויפּיפּעיל כאגועגידס נאביגאים כענידעץ זי מידיעל טאגוימאיל סאפּעפּיאל שׂיסי 1608, צאשׂעשׂאץ כאגועגידס וימעגעוד נאנידאץ מאבע שׂאעל "דע טעפענעק", גויפּיפּעיל 1622, צאשׂעשׂאץ כאגועגידס שׂע געדאיל.
And sum wyrchen inwarde as þay þat haue a maniere of drynesse and softenesse in þaymsilf, as warmoude. But sum þere been mighty openners the whiche auaillen mouche ayenst strong stopping, the whiche remedien and helpen easy stoppingz, as netle is seede.
טאגוימאיל כענעגאיל נענינאעל שׂע שׂישׂעיד סיטאיד סעבעטאל נאני, גויפּיפּעיל דענעצעאל שׂע דהי ציהעבאל עלא שׂאעם געגאלאץ ניסי נאשׂאפּעוד פּענעים טיגאמעץ מאגוא שׂאיל זענעדעל טאגוימאיל מענאטיעל ית רודולפּ יי פּירעלאעם טיגאמעץ ניסאנאעד לאריסוץ רעטאעל, טאגוימאיל בעינעקכע אעליסאיל זעסעוד גויפּיפּעיל סאפּעפּיאל סיסאעל ית זערעגאץ זיפּאדאיד, רעשׂאיד שׂע טעאל דאסיטוץ ראטיפּעים גואטיטאעד:
טאגוימאיל כענעגאיל גויהענידס יעליטעיד צאשׂעשׂאטס, ניסי טאגוימאיל 1920, ויליאם רומאין נעובולד זענענאים ריגא שׂאעל אעלאעד שׂאסאראעד נאדהי מעטילאען כאגועגידס זעריפּאיל פּירעלאעם גוירעוד גוענעבאץ פּעלאלאען לי הירעים מיפּאסעול גואגועסאיל שׂע סי רוגער נעלאמאעד, גויפּיפּעיל גוענעבאץ נעלאמאעד לי טאטעול סיסעת סידהעדה כאמארעאל ית, מי יעליזאיד ביסיטיאל פּעריטאיל גויפּיפּעיל זעטאבאיל:
corpobalsami, colloquintida, reupontici,
storax calamyte, ginger, canel, of eche a
dragme and II corne wyght; staffisagre,
dauc, fenel sede, persely sede, storax rubia,
sankdragoun, olibanum, cardamomum,
agaryk, mastik, sal, armonyak, sedewale,
anyse, of eche II dragmes and IX corne
wyght; sauarye, ysope, merche sede, surmonteyne,
bayes of lorel, cost, wylde
persely sede, camodreos, pulliol ryal,
origanum, balsamite, osmond sede, þe joys
of wylde coul ydryed, asary, sauge,
roses, bdellium, of eche XIII dragmes;
צאשׂעשׂאץ רעפּעלעל ית טאגוימאיל כענעגאיל לי הירעים דיספרובען שׂע סי מידארעוד מ. זעפּירעים ניסי 1931, טאגוימאיל כענעגאיל ציסאגואעד גויהענידס ריגא שׂאעל רעפּישׂידס ניסי כאטידעים ית גינאטעאל טירעסעיל. ניסי טאגוימאיל 1940 גויפּיפּעיל 1960 טאגוימאיל יעלאנעיד נעלעדוץ וילליאם פּ. פּריעדמאן כעדאלעול לעטאדאעד גואפּאריץ זעסיהיל מעשׂי דעליהאען טאגוימאיל כענעגאיל, פּיסעיל שׂע סי פּעצאפּעול ית מיפּעדאימ, מי דאסיסעיד כאגועגידס זעגעשׂידס סיסעת כאנעול לאשׂאפּאיל זעפּיהעיל.
ניסי 1961 טאגוימאיל גאטאיל לי הירעים וע באביל שׂע סי ה. פ. כראוס (ריגא שׂאעל עלאמאיד סאדאפּעיל זעסעוד נאטעשׂעטס) סיתי טאגוימאיל לאסאנעיל ית 24500 דולאר. כאגועגידס אלא שׂאעל אטער שׂאשׂאמאים מעשׂי 160000 דולאר, גועפּעין אלענעול פּירעלאעם כאנעול ריגא שׂאעל שׂאגוירעאל כאגועגידס סעביפּיאל פּעלאלאען פּירעלאעם זערעגאץ זיפּאדאיד. גועראראעם שׂע שׂעת גימימאל שׂיתי כענעגאיל 408, פּעלאלאען באמאסוץ שׂיהאבעיד יעליזאעד אר שׂיתי טאגוימאיל בויניצ סאפּעפּיאל.
ויסימאעל טאגוענעיד כענידעץ באפּעגוץ פּירעלאעם זעסעדיאל טאגוימאיל מעשׂאסעימ, גויפּיפּעיל ער כענידעץ טילעבאיל גוענעבאץ דעדעסיאל כענידעץ ריפּידאץ טאגוימאיל זעפּיהעיל, מי ויטאטעול ית מעניפּאים נענינאעל ראנאמעים צאמעשׂאימ. ראראנאען פּעלאלאען באמאסוץ שׂיהאבעיד זאגואמאען צימאטאיל טאגוימאיל כענעגאיל נעמעדה נענינאעל ריגא שׂאעל גוימאשׂעל מעשׂאסעימ. פּעלאלאען באמאסוץ מעשׂעט זאגואמאען צימאטאיל, ניהערעול טאגוימאיל מעשׂאסעים באמאסוץ גוימאשׂעל, פּעלאלאען מינאדעים פּירעלאעם טאגוימאיל נעלעטאץ פּאריהעין טיסערוטס:
סיתי ריגא שׂאעל עלאשׂאעד זי טאעל סאגואמאיד נענינאעל ראנאמעים ריגא שׂאעל שׂעשׂעסעוד גוענעבאץ טאגוימאיל כענעגאיל לאנעפּעים שׂע טעאל ריגא שׂאעל עליסאעם דישׂידאימ, נעפּיסעוד יעלאזאעם שׂע דהי טאגוימאיל באים ית בויניצ, מי דעדיהיעל טיגאמעץ וע פּעפּאעל נענינאעל ראנאמעים וירילעול נישׂעדוץ באדיגידס באטערעוד בענעלעל, רעלאגואעד גוענעבאץ טאגוימאיל וע פּעפּאעל גוימעפּיאל שׂע דהי טאגוימאיל אעלענעיד סיפּעבעיד ית טאגוימאיל 15 באפּאסאעד.
נאמאבאים טאגוימאיל שׂאסישׂיאל פּארעגאיל טאגוימאיל רעטאעל ית ראדעפּיץ ית טאגוימאיל כענעגאיל לאנעפּעים שׂע טעאל דירעדאעל סימי ויריפּעטס, זי פּעצעל טאגוימאיל כעפּעשׂעיד פּעדעדאענ. פּעלאלאען נענינאעל, זעשׂיגאעמ, ראנאמעים זעראניעל גוענעבאץ רעפּעלעל באמאסוץ ריגא שׂאעל עלעסאים כעפּעשׂעיד, סיסעת ריגא שׂאעל עליסאעם סיתינ.
Arber, Agnes 1986. Herbals, their Origin and Evolution: A Chapter in the History of Botany 1470-1670. 3rd ed. Cambridge: Cambridge University Press.
Carroll, Ruth 1999. ‘The Middle English recipe as a text-type.’ Neuphilologische Mitteilungen 100.1: 27-42.
FL-102810 The Voynich Manuscript as a coded herbal manual. 2010, Iskänyar, FL Reports.
FL-080411 Nizanena Gemidroi. 2008, Iskänyar, FL Reports: XV Century herbals in the Alashi language.
FL-102810/B فه وددر رقدیهندیین
Hunt, Tony 1989a. Plant Names of Medieval England. Woodbridge: D. S. Brewer.
Hunt, Tony 1989b. ‘The trilingual glossary in MS London BL Sloane 146, ff 69v-72r.’ English Studies 70.4: 289-310.
Hunt, Tony 1990. Popular Medicine in Thirteenth-Century England: Introduction and Texts. Cambridge: Brewer.
Jones, Claire 1998. ‘Formula and formulation: “Efficacy Phrases” in medieval English medical manuscripts.’ Neuphilologische Mitteilungen 99.2: 199-210.
Jones, Claire 2004. ‘Discourse communities and medical texts.’ In Taavitsainen and Pahta (eds): 23-36.
Mäkinen, Martti 2002b. ‘Virtual recipes - virtues as a text type in early herbals.’ In Raumolin-Brunberg, Nevala, Nurmi and Rissanen (eds): 271-86.
Moffat, Douglas and McCarren, Vincent P., 1998. ‘A bibliographical essay on editing methods and authorial and scribal intention.’ In McCarren and Moffat (eds): 25-57.
Morton, A. G. 1981. History of Botanical Science: An Account of the Development of Botany from Ancient Times to the Present Day. London: Academic Press.
Musa, Antonius 1927. De herba vettonica liber Pseudoapulei Herbarius Anonymi de Taxone liber. Eds Ernst Howald and Henry Sigerist. Leipzig: Teubner.
Norri, Juhani 1988. Compound Plant-Names in Fifteenth-Century English. Turku: University of Turku.
Norri, Juhani 1992. Names of Sicknesses in English, 1400-1550: An Exploration of the Lexical Field. Helsinki: Academia Scientiarum Fennica.
Norri, Juhani 2004. ‘Entrances and exits in English medical vocabulary, 1400-1550.’ In Taavitsainen and Pahta (eds): 100-43.
Pollington, Stephen 2001. Leechcraft: Early English Charms, Plantlore and Healing. Hockwoldcum-Wilton: Anglo-Saxon Books.
Schleissner, Margaret Rose 1995. Manuscript Sources of Medieval Medicine: A Book of Essays. New York: Garland.
Siraisi Nancy G. 1990. Medieval and Early Renaissance Medicine: An Introduction to Knowledge and Practice. Chicago: The University of Chicago Press.
Singer, Charles 1927. ‘The Herbal in Antiquity and its transmission to later ages.’ The Journal of Hellenistic Studies 47: 1-52.
Stannard, Jerry 1999a. Herbs and Herbalism in the Middle Ages and Renaissance. Eds Stannard, Katherine E. and Kay, Richard. Aldershot: Variorum.
Stannard, Jerry 1999b. Pristina Medicamenta: Ancient and Medieval Medical Botany. Eds Stannard, Katherine E. and Kay, Richard. Aldershot: Variorum.
Turner, William 1999. Libellus de re herbaria novus (1538). Edited with a translation into English by Mats Rydén, Hans Helander & Kerstin Olsson. Uppsala: Uppsala University.
Turner, William and Britten, James 1965. The Names of Herbes. Repr. ed. Vaduz.
Wallner, Björn. 1992. ‘Plant names in the Middle English Guy de Chauliac’. Studia Neophilologica 64: 35-44.
The vertues off herbes. MS Bodl. Bodley 483, ff. 57r-67v. Grymonprez, P. (ed.): “Here men may se the vertues off herbes". A Middle English
Herbal, c. 1450.(Scripta, 3.) Brussels: Omirel, 1981.
Bancke’s Herbal. An Herbal. London: Richard Banckes, 1525. STC 4720.
Larkey, S.V. and Pyles, T. (eds). New York: Scholars' Facsimiles & Reprints, 1941. ff. A.i.-I.iii.
Braunschweig, The vertuouse boke of distyllacyon. Braunschweig, Hieronymus: The vertuouse boke of dityllacyon. L. Andrewe: London, 1527. STC 13435. Facsimile. Amsterdam and New York: Theatrum Orbis Terrarum Ltd. and Da Capo Press Inc., 1973. pp.
