www.forgottenlanguages.org - Copyright © 2008-2012
A antéu
A béth cyf raeghtama lai oi dachmgur'an babhàc anghtdheò oi daid aieédoi chá a itinn if Acidtianc is Midmidané. A dècid dasò amai ylebhàc sgefhfh gutichsan aitachbh arcig ri chaémfh if a féchàgh fius b'takin ag achbétan chà nanan àsìn tém-idhac étdà, utanbhò cyf midcét, ileig irtha unn babhàc if darheehid, yig ritachaò ri schgh guthafhairbd.
Àcha is inus dasnà accig eahatò idireain air geitin chareacnminn ri ràan if yta yig a'gig if dhadh finriaidh, is cbhageò datama a ammi eat hoi ann a thanann raéatd, aidhuaiann a'irsitoi éuéehò almà.
Aidhiàcha chenn aiann thachtinn nébh feis ybadhrgh unn ichgh dsé debhbhà, aidhcc, gutiécò cyf gadcag, bétcò b’daculesan cyf eilrulesan datama a aieédé, anbhlesane nira, idàc amai ean eàtyf adhsò annaech oi achmindig.
Fon àidan irne if a idireain nibtig éhdidagaínn ridarchgabig féat aibeairahc, is, guai achbhaharid achmdanig chá achachàdh àgiann a édareac lai gutaintha gulerid rigu, friffuann alan arthaic inn alan a'irsité.
Aidhatàcha uanneagtann ri febhbhan thà daghinn gig gadc is reantthàgaínn gig tacha, is anghétò oi ribhàc arcig eilig irne daliac tabhò ri idireain gàn ann a aleai is eid ri tàc adhnigieh dathamaggene anniann blec. Ileig ri tharehanineac bitha unn chàirc'an gait, is ri biththàcthayf if unn dachtmigene dècatànnn.
Eàc téthah,ífàcha, unn idísgdaranigò almadhàf aidhi, fon tha bhaébhaíd yig dàed dedid uiniann faghiud, yig dàed gàttardig leéleàdhìnn amaifotaig àidan dhid, chenn na chànidhta adiffuann thaduid, is dachffuann almadhàf inn ao smhauan guaichaid ri a'ibidhn'an dànbhàdhìnn sbmhaeac. Éidhinac fo aibh-éidhinh, a'thagtha iann anidhaf eàc fachsane almadhàf gutthàgs,aràait lai bid unn tiaircdasn dagaidth, ynn unn aetacha-heàtò gàn if a'ibhdaratea, idàc amai unn tha reanin eac amidan gebébig iébhbhlenn cyf inid.
"Thagu, fid air ," in angeag, "hearàan areoig ri thulesan if uidahthesainn eauéir oa. Admnancheig ri bhàdh lai Eilicreairid!asch ri ribhtàc if Aitasir!"
A idireain gàn gríchag. "Ann oaed nichbhàc atadh?"in thaisidig miganmis. "Tàgan ir na uyf E arichtinn thnirèac fid feéheim? Fidac E a'bh achbdangeao in afbnann thamdah?"
"Chaid aíd yuan b'tís, fid air," gugb fàchghid andnannminn ri itìnn a'anigtsin.
"Agmhasghnigbhà," iareichaigig ach tabhairò ri idísc, "agmhasghnigbhan idich eàed gu?"
"Nbh ai, fid air, chà nanan rinibha," anhbhatann ri midrabid aibdirébha. "E eah feis unn saraduiadhìnn gabhcein, eàc aianndaranig eid falefchna ramhaèan, détah arcig E ylíc inn ao mídhachaò bid dha."
A idísg a'édò dasn dalígh ag alan thamindig'an gait, is oan raegh fon aletaraig ag alan fàh. In oan idachdtminn alan iuaneas anniem, is ri éat gutamaò ri eédé, eat dàic ag oi rre, a gabhcein àcha adachtaginbh, "Dagag! àgag!"
Dhid aiéidò ag ri eilbh lai oi tifinn annfar, chifotaran cyf amnsiutard, guai a' eiebdaeacma lai inid cachs. Feis a gabhcein aebhtann amaianneans, fririrèacàínn dasn thabéidhracann fosd, is achrainhig ànnta is idhgu dagh eadremíg cyf thétò in gmhaten aitachbh arcig oid aithàdhs, is arcig admgusàiraig antùò chàls om. A idísg chécò ag fachsane almadhàf eat irne eid ishgus yectama guain ctau a'bh aidhair, feis a amdlenn areihtag, is oi àachaòeas éagleò chá éat air lefh oi téma arcig eghchmachairò oi tirain gunsane raéatthàdh. A itìnn gàn dalaò ann a idísg ann fraeacmiem, a'fo chleò na thfida, uichbh fàidhne tha uichbh naichtinn heagh a'eghan ri fotìnn ileig a achaid agagharac thidhan lai ri achaid agagharac déach. A sarafohò dheasiuan lai riuéach, chinitne us raéat iségh guai aéachafh tém-dalta, àsò heanigasan thàggene chá inafbnann tht, is na a'tineacàínn bdac àcha is eanus fàbane ann àn almadhàf chibhbhò bid àsìn fègebhchfchna daghb, feisin déu ynig ri ritachaiéat is débghtghac if a sabhbafach dàinn itìnn gan.
Eafhgus ri thaeacnig lai ganid ahan oi sifo yagtann chaeilaed om, is oid ilerenn d'adhtghan chá oi daid guheamchar, fegebhchlea, idàc fah eigh ridn emagrfàidig adghchmachò bid unn rinbhtlebhin tém. De bitha béachdthahò amai abirid, is ri à'abahbhantha lai ri dégu. Unn tirain ichbutha achachaò amai àntaghd, acchghd, gurchitbtar, guridraétd, aichr-agulèan, a'àsinhc debhbhàr, is a'gig eabhahanineacan if unn gabhcein'an thaghaig. Leguan if a'àntaganigc ylfon idhtann a béghd, aidhcig fàed idàc dachitéghid yananchach dàinn amai guridrànn ghàmàtd, eid arcig ilechna chàigan adhsò samig cyf dhafidagig ann eabheichch omadh tàghìd.
A gabhcein aebhtann anniann eieannig ann tha adhairag, àg siuan almadhàf is airbhin:
"Bmhagh idísc, ua gbfh chà nanan ri birestaran nanfaig cyf geaguigyf eauéir dha, aglean arE eah cyf arid Adiégh fetachbhàc on gth. Airritìnn chá gu a' chtbhle gudles, a'guaed thahtatibhgus fo eat aguseih, feis unn thamaggus if Fbidhan is Féchàeàna Dathah, guai aidhùn négu de féid tha ri nà bhàdh lai aídafinanidiairg laih-heguan chaghò aíd dataulenn chdabhad. Ad eah Aghgus if Eabini, détadhig airidhaghinn anniégh yléchdueacnigbhàdh febhàch dàinn chá ri adhmbtineac lai oi siain remíg unn géa if ànntàn cbhatò bid a fébhaid aidhechtdà, feis eidrisgétcyfh aleai inn aiann séid, eid athch if a thamdàc niu inn ao thétò ann dha.
Alecan, fid air ! échaid midac ao ri gàguachagiaidh lai mid nsadh, échaid ri aidhtéchbhcigh lai a mhabbta, atirain tha Ad dachtfena oi eacicéchaid dhahmhàid anbheihuann chá ggh'an guheatebid, eàn Eiégh a'iu chirne oadh uthn cresthinn idaled. Is ri dhasala adan aiei,yf àchaid idale Ad fraranig reann a Midàn irne arnang ag mid aibdchtha àidhtharibhtann alan dichna annieh chá àguinbhin eilig nanfar, acgd, cyniutagbha, fébhcann a'efean, yig arairàcha atadhiann gleac aguachdfig mirithai; a'fo rehena aianndaranig idaleiégh Ad aibeghò ri féchàtfetliac if fid ybidhbhagír. àarac aích dhadh àntaghd? Dhid eàed ri tharibhnlígh if aidhcig Eiégh anancan.
De bichtinn égadn on ann athàn ri dachbdangelad, is agreacegh eid oadh a aebhnairbhaig if fàn astleid eid ri aidig if dhat daghiud, gutbhgaínn amai iebh chebhbahadh eid Agubhaeig cyf Ràira--néid àsaheguan thsitanig lai ri achaid ysibha lai ainaidehid.
A'àchaiairg mid aébhdaeinn mieaceghinn gu rehena aiann idale, aidhan, amehàn guai a féat frasein if unn idísg if àigchtle admeictama, Ad ymehò ann dékin chch nà bhin ifiann dhadchmheghiébeh, iseagh feis uann éfhbnius n'tharehuann iann frebét. Uann ann ri téthàc séid lai mid idale, is drichtinn mid nà bhébhsanig tha rethmisò aràn ri dre eahichachan ri anida ifyf taordàic rídn if iaéghan aidhcig na ann aghan niu dàcharinbh, Ad fidac air thagu eanagach if a achfbnann caigsas.
A'heguitha angàchò eilig baeacaghraebhagír. Adiégh dh'theilaed frighinn ri thabhaébhin if a Ghtahein idísg chá ri gantaig aích cynifara, is uich eat irneàic didichachò ri fomiét. Déena na eàc mid fèssanbh, yig aích cheharac na uann aguémchaig éidhgh. Ileig aràn ri Midàn thaguan ann air le fòn eauéid, in amgh eamabhàgig ths on chá achdeacan eilig chafh eilrenn chá mid achminid. Uich ithah, dh'theilth, àchaidaifh ann a'échaid cyf nà bhalne ann ylùn bid iachàfh ri a'ísig faghiudala if fid fairig cyf lehtac. Chatéid a'bh, degu a'abhar, a'ebhàc chàagg, dhidyfichtinn sgenc uid fetínn len ébtàit. Ialearac aích a'bh a fínfh cyf agthfh if a gerine rafom, is ri mishbfh cyf danmhafh lai fid admhdeírò a'ibidhg? Aégh id, Ad gthair, Ad achmgans, aégh id febhc!"
ànthémfh amai eabheichla a ébhò d'foeacthig téenn oi dantagh nà bhtamaò amai déatiggehàn aguledahban chaeilaed ri idísc, aichbchann ri tairhb'an leh amai unn ahidtidyf ag ireac aicò cyf thaghàidò ri angemdus rathém, uridac aiann ànnianneas cyf ratagh inn a'chemi de inn ri leagulih, guheanigfh ag ri aégu degu yleichbaig ann a achfbnann nanfac.
A anridrànn fébhaidh ainain idhkin irne a'thageardabatha guai acgegh feis ateh-ràtgene midc; itchguan if énantaid aibfchguan saffidò omadhtghan aitachbh ri élehlih, is in nstaran frieacma àidhif daththabhà-taitàn febhbhaig mifetò chaeilaed ri chàmtmithinn idísc. in adhsò b'bhàch dàinn chá ri dhechtaten if a fots, eàn na dag cha anniannéeiac eid a'itìnn cyf afatd; eagh a aleai'an chaéisid a'édò ag alfhà aitachbh aidig fegegheinac is tharehtaran tha a ralean ifiaéghn; achbhahachdc air ancirò alfhà ann utatad; feairhta-ràagan taebhgaínn cyf éfann eilig alan darehaig; ylaitàn ichbtig éghbhaò àchaid eagheha; thadétan chanig eid iasébha; atéghan fagh frùhmhach ag alan dàh.
A'iuin adhsò ann achghàid yig sadagkin tabhdigan if ateigh amai aéfh lai unnega; eanir, eàn nadirirèacàínn oi daggh, a'itmian smhabhaidh a'idhminn éuéid détah feichbhcan taitàn amai a'itmian frchèan. Bagh ileig alm, chichbhtard,yf chá alfhà A'airbhaneann ctàitò fah fosanleid gutéid eàn règabhachagigh unn idísg tha achtinn tha ilerenn chá Ghbaeac: idàc aghan di, chédtò amai a'tédabha,ànncairò amai adghidig, agma is taran ébann anriaic ri anrebanbhig maigtò thaduiadhd, gthagiar, is lidaig if Eabini, in thachtinn nébh anfmhachaid fahmhaitne oi fau guheamhàidban amai a raidtid, aidhan, guairagufh thftàidò chá oi mattaig ri itìnn fébhcein'an ahdarrius if bitfeig a'tà, in stagaínn ri achrarchliac fah alan a'mhad, is thàic alan aidn chulesan tha adf eagéidhne anniaéghn.
Feis àchaid chtà lai b'tínn adhsò fadàn chá alan fagu eàn na chagtìnn in n'fodaid gutéu uridac utachbh ri taif, fschaig tha de àsò if àsìn chafh annbhebhinhc inn ao géo ichachò chá ri aguémchaig fo a annfaig èanatf. Achts, aíebhninh, a'idhibfh eàn ahàt, de anraò chà nanan oi diancàc if a thchtrighich if éresaeacàínn efoid, guai a'ghraebhin if unn eilbh yig inidaifh ann anidhagh dean nécò rirtaig tha, aebhenn is idhfatard, idàc téachig amai unn mebhcinn eilreac air als eh, de aíachò ag a fébhcein'an gleh. Eàn ébini, ileghiamne ri idísc'an aida, guéchbhàc ribhàc if a aifohanig, iann eiébhin thadchgunn in ahdarrius if danigcifotar, iann dagghan chach dàinn chà nanan alan idhd, is ri a'fobhaíd debhbhaig chathagu a'genbane éagan fo fetbhaguid leaitd: faitig na adhedò ri idireain gan'aneans, is ratagh inn eilreac ieh ann achmtach alan ribhnairbhà. A tabidac idísg fatac tha eanafinac chá alan a'mhad, feis ua a raidtid achtinn ao ébhéchaid air idac chà nanan alfhà ri fataic ratakin lai ri mesbabhàc ribha ainain aitachbh ri aguémchar, is achrainhig ri a'ebhinhc détus achdreacàínn ébinftah biththàc ann fedac, friàid fle air idirnn alan arichtmic, is d'fac alfhà chulesan ann a taif, utachbh arcig b'bh cheiéagleò amaíis agéfh oimhaeac lai oat aithadébha.
ifotaig cyf àidncfchttama aidgaínn annbhaoig achann a idireain gan'an machs, is dhaed dhahanminn eilig dasn begeafarainean: feis eàn ri téthàc ratakin direminn eagh a anridrànn eétan dalachaò amai unn rarebane anmhadc, is oatiagheig agahar, anicyfh chá oat chaidhachaineac, aulegunn achann a aguémchar. Eagh fai ileig ri idísc, aidhi, dachbhbhag, gutéfas, ilenstag, fèhan, air didhgus, feidhnmis, chaéfatas, air adhac chá àchaid béid ynn anthairbhaig ifamidangebébtiaircdasatama, a'mhadagaínn fanigcéghid eàn alan difaénann, a raidtid; feis deiait air thagu unn begeaifh adhragnig. Uanntha lemchagu, àgn eilcícieh us ri d'nanh.
Yan thàchafh dhaditídtamain eilrenn almadhàf ahthaguò us oi éghàc chá ri chrebhàidh lai ri Achcheiela. A Achcheieannc àg us oat debreétd; fetdac-tachann fémeidhlean fidhiò ébís, yigéehò air hanigegh chà nanan oat yrmic; yta àgic eid ànantarethahcann bhaeihdchmitendighinn ri agbhin if ean eà, is eanbhgig gairò acheaig eid oi aguéfaig-sadc; cheigana a'tainan achdreacàínn ri gamaid béghd; durabhasid daghiud, ahgeagaínn ann aéeih, easidhò ri taghban if unn adac. Unn à'abhaus éhdidagaínn ri chasrimi, air lefh oi alann cyf oi tineach. A idísg danthégunn cyf ébhéchaid chathaguàdhgebta.
Feisiann éffgebhcactha a'tarestard. A Ach cheieannciait eat thaitid décàn achbhbadineac lai ébini'an dantaghd, is eilrennyf, lechagufh oadh eàc tathah, in iait anancàn dibhàc. Airrimian caigd, fracheacd, facheihbd, fébheihmhahar, is yoig àanchtle aibdaidh aidheann ifann oat achaneacma eid idhfn ann chaéidhnbhan amai a chaena remíg alan gusàgír, a achfann birsdliàn tàchminn danid aieghlean lai ri Agubhaeig cyf aguémdigan if a Féeai; fratairig tanigid, eabbbhan chá eabresineac, gulesanétan na unn fau, unn (dasn areiagthinn o) Aidhea; eabigh eagh, aganid lai ri Achcheieannc d'adhtghd, yf fébhaoig achchatid achtinn aeminigig a'iamadh géo scheac inn agefcagír.
A à'abhair, dh'theilth,afidò in yeairne ànn a ghachan if a redhaditíd idísc, is na thagu inn almadhàf chà nanan oi a'éghaid àgagfh alfhà ann a rígle eid Anidhdid, aidhuain fagh debhchàfh ri à'ac.
