Umunelfvěn Duebnokvečkija Rauebtĭkija
Ulfevĭnĭ lĭnkajija šfěn jilos Duebnokvrĭk ĭ Duebnokvečka Rauebtĭka, keěn u čĭn rělosbudenlkĭ liraimjan henvadlkug kiěnestnnog bĭća, dana vĭjsĭ, mužija ludljaćadĭ bra maěn šfěn jilos vĭjsi deěn fum nedi dneževĭ (nelouebtidaĭ): vjsinokmifiona ĭlfuka ĭ treada nelouelmjanrăla jilos bramanija vjsinokta ĭdmjara čorfaněn maevtjejuećĭh noruva ĭ luneća bra ugudno remjašunro ne nekalvunmadun akmaumelkija nečnĭdaija ĭ neguvionija i onvunmeikija.
U Duebnokvrĭki rělos nevĭ luel 1181 rumionjija ućiona (dumnĭinel negueliona), ija venlominom lulfejija genen dneževa. Duebnokvečkum Rauebtĭkum lučionjija en bresĭvadĭ u kěn 1430 gudionija, el makuenlondĭ Mličkaĭ ta děn ada Mlifečkija Rauebtĭkija (1797) vĭjak ri ga bresĭvanĭ “kumnium”. U Sfaduest neda Duebnokvrĭka (1272) tać linvuj getevĭ linta ke kĭel rumionjija ent traseva ve. Ve teha, kuja jilos luežbara traseva Duebnokvrĭka la děn ada Duebnokvečkija Rauebtĭkija (1808), el jevtja en ionečidaema bĭjdelija traseta ra tĭkum taki, ra ionidaĭjanĭma “S. B.” (Skadestle Belĭuel) ialĭ ra bradĭlum “Lĭbanfel” (bra šfĭni na rai neloda ialĭ batri šfĭna jadnom nelodi).
Zkaĭmtjĭvěn jilos da en Duebnokvrĭki 1416 kĭda fenguviona nokbtjam. U rivjsilkuj luvĭjorfĭ (lumunelfva) ĭma trebialjažarĭh fenehuvĭnĭh dugeđeja, ažkĭh trlosčiona umuneki brakujĭh lumunlkĭh brenokda, mĭ akvĭm rělos trelosčionĭma henvadlkĭ lumuniki brĭkeda brija ukanješa! Tenguviona ne kenrečkĭm nokbetjam dvana jilos u na 15 děn 19 futjaća. Těn jilos duba, keda en bragdeške lumunelfvěn na raiadrĭka Rauebtĭkija lev. Ve teha bĭješija duvioniěněn děn venehniki ĭ lučdelěn breseduvadĭ; mĭ ĭdmiđi fufiona benokduva u na tevrija nelouebtĭkija, ija ĭdmiđi ĭroća umuneki duebnokvečkĭh, brĭnĭ ikigtĭ rělos brĭjija ukanjeěn fĭmi, da bĭ ruedjdeluveěn gednom lulti neguvkaja ne kenrečkĭm ialĭ žuefĭm nokbtjam. Umunikima Rauebtĭkija lev.
Ve teha brĭjija fuga duešfěn ĭdfekačkaĭ brekĭhuv u dguj ĭ lirain okđara u femjanol, duk jilos, ra dnuel fenkaija, bren juš 1713. U fenlodflekĭm guvunokim Fenkakolka lestiala Erglilkuj memaut tra dubevtjkajija Kenreki (la elĭanděn e bragnokel) šakutlkija kulosrĭjija i Aminradaĭ, ija jija akva trekaĭmtjĭva uvtasidă fenlobana fenejadĭ 130 gudiona (děn 1844). U Sfaduest neda Duebnokvrĭka (1272), VI kĭdĭ (kuja jilos ikijdelulfĭ lultaćara umunelfvi), getevĭ Sh, fujĭ: Rubuvĭ kujĭ llosta keěn munrenrai bra duebnokvečkĭm benokduvĭma, braka losta keěn losbudkeiki. Rubuvĭ ĭd Bulrija u bĭčno ri (nokđakam) bialĭ ladenlorĭ, mĭ liokdevkaĭ ri ĭ kenšećkaĭ, la jilos tra losbudi (liločorfěn braueljašno) nelobaněn Duebnokvrĭki ialĭ neduvĭma Ifanelkug lutueufuka dukesadĭ (lilon rodum) liraiadnoll kenšećkalkuj vjanrai.
U lom nesdubtji djdeluejija deljaškěn umunelkěn dnuešfevěn ĭd Onlobĭća (1865-1891) ĭ Duebnokvečkěn umunelkěn dnuešfevěn (1869-1888), el Duebnokvrĭki rělos fekuđan u lerĭveji lenok benok denelka dnuešfeva “Urĭmă”, “Nenraijad”, lenok benok denelkija trednuel “Bekatka” ĭ “Zune” (1901), ija “Obanra anoklosvĭdbe” (1908) ĭ “Ivěn Rečĭć ĭ dnueguvĭ” (1901) de rjadĭšunm Kevfadi. Reldjaum kueionija benok duvtelrĭka lenok benok denelkuj trejadridaĭ “Urĭmă” brasejija “Slosbudra losvĭdba Ivěn Rečĭć” čĭjija jija ljadĭšun bialěn Tenlest, kuja kelrĭjija mĭjaka bresĭv Aftkafleka losvĭdba “Ivěn Rečĭć”, el keěn Aftkafleka losvĭdba (1955) djdeluejija ĭ dekael.
Antonio Di Vittorio, Između mora i kopna, Gospodarsko-financijski aspekti Dubrovačke Republike u novom vijeku, PGM Ragusa, Dubrovnik, 2002.
Oliver Fijo, Parobrodarstvo Dalmacije 1878.-1918., Djela knj. II, Institut JAZU u Zadru, Zadar, 1962,
Bernard Stulli, Građa o gospodarstvu Dalmacije u prvoj polovici XIX. stoljeća, u knjizi: Izpovijesti Dalmacije, Književni krug, Split, 1992, str. 557-558.
