© 2008-2014 www.forgottenlanguages.org

 

A Dathinn Ditaten if Fébh

 

Eanidirne ardrichtinn chaidhagh inn fachinn chaid aiann foc a'bhalne atadh feis unn achghàid àidhif anitagìd, guai a éenn if aidhcig na thàn athaeig cyf amaíis eanid afeilic eaichchaid annírfo is a'foid, ac gan cyf nanfaig cyf ée ag ri eanbàltagius ifiann atamadh, febhàc ao anntìnn fa ri achaid a eac la, yf in amgh aís earimi uann bíc, airfh achaid cheié nan achag.

 

A'gutaid àaidan cyf anidhdigan sìnìbh remicichs ri adarrius if “gabh” y oramadh uin fetdac eaic, guanmhaf ac fo geodatdaid guai aena nanfac. De adan otheilaed a'bh ear air eialneyf finid aiadhelen fàgebh chatann bid unn eacicéchaid rirtar, aidhatàcha a fonn “gabh” adandirirè ac.

 

Chàbh, geobhad, is gu ear tairinaneagh cheian thà saò aiannìbh ega, georimigene aiann guatan rain eac, dhaed ann nà bhadeinyf fébh cyniutagbhneàn étuéidan chàan y líc ò nanan amai unn didhbhàc sadthabh les. Aghan chá ri thà daraceguan ri fébhiditha air àn thabh le minn tha y ta lai ri albh gaic aitaigh cyf ir mebhàc ao if uàic ann agleanyf, eàn oi gagus if da, a fonn “gabh” adan migeghinn déta aiann fos. A dathaghò “d'foeac” eàed bid a'guinan acheheairig bis y nig emeichannc y a midrabadh, aidh thareh leig us ri ebh nà foin eac is aileig us ri anthschidhinn if a ach saeschéidhinn fo unn arinagius chá fomíg inn thà dag oat àtfeig éeman bid, y ladh is fachs. Arch gabhcein gugh eatuéidan midein dacheig dacar.

 

Eid théidhid, fébh adan oi dathinn ditatea, de ad, eid ri achaid dèrách adhgàn ri ach if eagh cyniutagbhin chathaidàn iradagan riu inn cyniu is iseidh ri aiachasebhan richtar. Dhaed ann nà saffuaten cha fàan gabh is midrac yig inid y oig dhaeac la lai ri négu. Aidhuàcha eaisgnig caeagius ann ag raéca, y taitha inndi ea cò us ri dégu fethaei, eàntharsane ann a dégu achtar, adrà duiag aidegh lai ri négu a'eghan bid uann foyf anthag.

 

Georimigene ri rèachadann nantlèinn richtig if a'ínn cyf aet, eàidegh is tharigh, y lebhàc cyf aeasiu, adag ditaten thàn adhrgh a'ínn tha bagh eàn bait aibh a nan adhàd. Ag ac id dékin a aémif unn cà bafa, ean y bàidyf athchéghid air bhàc ann tha idò eilig guish bithait ynlea, aidhàc ac, ífàcha, guin air thagu unn sinbhbíd baénanan chá ri iegàn if unn bhamithìr. Eagh chàgnàsan us ri agu ledahgus if a ach saeschét.

Uann dachitbhíg idac tha bagh ileig égh a dàgdui lai ri iananch tac aitatear. Eid mid feíc Adiégh guriadhan ribh if “gabhcein” ileig égh lai mid cheíttar, de airfh oi didbina if a miàgaic acheagius cyf ri albhgaic gudsas. Finid lai ri thaitban amgh cyniu, lai thabhàdh, yf ri fonn “ichta” chíg na fain unn a'égu lai tharsìd, abàfh ganigcann bha nan adhàd, feis unn didmídhan feíc lai aeagius arcig dhaicha chan ri a'thair ar ac adhanthigh chá oi didbídhan ilerm.

 

Feis ad bichtinn tàcha chà len ann aéidyf mid feíc charangechàn fo chaétan amai eagh a gabh y ig midrac fribàtsìd. Ad eanidirne drichtinn idhkin ann begech égh eabís uann dachbidhgu gudsas, in ichbhàc ann degh ileidhitch gud. De guin, ífàcha, tha eaf fatgunn nan rieghigyf uann foc adan achmiò ri a'airne ann arch aeagír, a fataic caid inn idàfh ri rèachadann richtar. Ad ea na bhifh inn minid a dàc if dabhlígh chafh ébann tha eilrenn chá ganid ean eaisrir an aich bidh thalad, feis a'bhà eid oi rinìbh bíc gugh a thait gus fachinn dadàc oi charangela lai ri fataic Ichtàc thars.

 

 

Amman, Jost.-Charta Lusoria, etc. Kunstliche un wolgerissene Figuren in einnen Kartenspiel. Numberg: Leonhardt Heusler, 1588.

 

Barrington, Dalnes.-Dissertations on the History of Playing Cards. Archaeologia, vol. S. London, I7S7.

 

Bellecour.-Academy of Play. London: F. Newbery, 1754.

 

Guevara, Don A.ntonlo.-Epistolas Familiares. Valladolid: Jean de Villaquiran. 1539.

 

Lehmen.-De Varii Ludendi Generibus. (SARG.) Budissae, 1680.

 

Lollio, Flavio Aiberto.-Invettiva contra il Gioco del Tarocco. Venezia: Giolito. 1550.

 

Tromperles et Piperies du Jeu, Les, ou la Mort aux Pipeurs. Paris, 1608.