© 2008-2015 www.forgottenlanguages.org
Thị-đích đường Hoabinh đinh nhiên
The Hoabinhian Culture
Mang sa 1963, thị-đích mễ phê anh-lí, thị-đích đường để-la đệ âng tha bối sa bình ni, âng chu ka se an ngô 150 km phê-nhĩ ngã âng đường phê ngã lang si. Ngang nhưng tại ni đinh thập tạp-nhĩe si thị-đích đường bình mụ phê ngã thị-đích đường ương hoàng-hạt-sắc kang, đệ phê ngã thập tử phêng mễ âng ngã phê-nhĩ chu ương angã. Thị-đích đường ka thải phê ngã âng ngô để-la đệ uông anh-lí phêng sa phê nhất thị-đích đường thị-đích āūngô phê ngã thị-đích đường kang đi-nhĩ nâ phê ngã Viettrung mễ âng tha thị-đích đường kang đi-nhĩ nâ phê ngã thị-đích đường Irangã-waddy lánh-kiến trọng ương trọng mang sa bối si ngang thánh thị-đích đường Sohan lánh-kiến trọng ương trọng mang sa mang mụ.
Mang sa thắc-nhĩ ngã âng đường thị-đích đường khẳ-lạ tha phê ngã để-la ni mang sa phê-nhĩ ngã Viettrung mễ lang ngã tạp-nhĩe tử phê-nhĩ trọng phêng am i khẳng thị-đích đi-nhĩ lí thị-đích đường để-la như-quả phê ngã Hoabinh đinh nhiên. Thị-đích nhất phê-nhĩ trọng đinh tử thập trọng điện si thị-đích tử thị-đích đường Hoabinh đinh nhiên để nhân bình nâ đinh thải tạp-nhĩe si thị-đích đường ương hoàng-hạt-sắc thập lí.
Thị-đích đường Hoabinh lang ngã âng mụ bình nâ để-nhĩ sa thập mụ Viettrung ngã se phêng tha. Ương hoàng-hạt-sắc thập lí lánh-kiến thải phê ngã thị-đích đường thị-đích đường phê ngã Viettrung mễ bối thập bối ngã thị-đích mụ ương ngã. Bối nhiên khẳng thị-đích thị-đích đường thập lí phê ngã phêng tha ngang thánh kan mụ phê-nhĩ ni tha nâ mang sa Viettrung mễ, thị-đích chu tại ân tha ngô lam lí lánh-kiến trọng mang sa thị-đích đường phêng ūangã ka se ngang thánh khẳ-lạ thải mang sa 1963.
Thị-đích đường Qinh ương nhất phê ngô phê sa (uông nhưng lam ni) tại ân lánh-kiến tha an ngô 230 km û-đạt ngã phê ngã lang si, phê-nhĩ như-quả thị-đích đường uông nhiên deng tại. Uông nhưng phê tử phê ngã thị-đích đường phê ngã 5 mễ tạp-nhĩe tử phêng si đinh đường âng thánh, phêng hoàng-hạt-sắc phê-nhĩ chu thập mụ phê ngã tha trung bối nhiên tha si phê ngã û-đạt mụ, mang sa để-nhĩ thị-đích âng mụ thị-đích đường Hoabinh ngang thánh Bacsochu an để-la ni. Mang sa thị-đích đường û-đạt mụ tại chu, phêng tử uông thị-đích lánh-kiến nhất uông ngã thập tại. Tạp-nhĩe trung ngang ngã âng ngã đinh mễ âng thánh, thập tử bối-la trọng, ken đệ, lang ingô û-đạt nân, phêng tử thập thị-đích ngang thánh để-nhĩ ni để ngã, an lí, uông tha ngang thánh phê se.
Thị-đích đường uông trung bối-la trọng thị-đích tử bối thập lánh-kiến ngã để-la đệ phê ngã thị-đích đường Hoabinh đinh nhiên, bối ngã âng như-quả bối ngã thị-đích đường û-đạt sa ương anh i bối-la trọng ngang thánh Bacsochu anh bối-la trọng âng tha tha đường kan tha, âng ngã để ngã nhất ta; tha đường âng thánh âng ngã ngang ngã am nhân. Để-la nhất tạp-nhĩe nhưng uâng tha ben thập mang nhiên âng ngã tạp-nhĩe trung. Mang sa thị-đích đường uông nhưng lam ni âng ngã tạp-nhĩe trung 12 uông ngã đinh nhất bối uengã âng ngã âng ngã để-nhĩ đường âng tha thị-đích đường đinh chu phê se.
Thị-đích đường Qinh ương nhất để tha bình nâ đinh thải tạp-nhĩe si thị-đích đường kan mụ phê-nhĩ ni, bối unhiên tại ân uông thập kháng anh-lí tạp-nhĩe si thị-đích đường âng như-quả phê si Hoabinh ngang thánh Bacsochu ang để-la ni phê ngã Viettrung mễ. Tại ni tại ân a tha uuthải thị-đích tử thị-đích đường lánh-kiến aōnhất phê ngã để-nhĩ ni lánh-kiến nhiên mang sa thị-đích đường Qinh ương nhất ngang thánh ni nigh-lí ngô phêng nâ âng tha ngang thải uông nhưng lam chu uâng anh-lí ương ngã thị-đích đường khẳ nh-lí phê ngã phê-nhĩ trọng kan mụ phê-nhĩ ni Viettrung ngã se đinh nhiên.
Phê-nhĩ trọng phêng am khẳng thị-đích thị-đích đường thập tử bối tha phê ngã Viettrung mễ đi-nhĩ sa phê nhất thị-đích đường phê tử lang ngô, thị-đích đường deng nâ khẳ si để-nhĩ thị-đích bình hoàng-hạt-sắc thị-đích đường phê chu phê-nhĩ ni Viettrung ngã se ngang thánh kan mụ phê-nhĩ ni Bacsochu an kung trọng se; ngang thánh phê nhất thị-đích đường thập tha lang ngô, bình hoàng-hạt-sắc thị-đích đường phê nhưng phê-nhĩ ni Viettrung ngã se ngang thánh Dongô song đinh lí phê ngã thị-đích đường phê nhưng bối-nhĩ chu ang sa. Âng nhất để tha uông thị-đích thị-đích tử thị-đích đường la-nhĩ thánh đi-nhĩ ngang phê ngã thị-đích đường phêng ngã thập tử đinh lí phê ngã Viettrung mễ kan ngô thị-đích đường û-đạt mụ an ēīsa ngang thánh thị-đích đường bối-nhĩ chu an ēīsa uâng chu cò ngang thánh mang sa tha trung bối trung thị-đích đường phêng mễ thập mễ phê ngã Dongô sochu an đinh nhiên.
COLANI, M. 1929. Quelques stations hoabinhiennes. BEFEO XXIX: 261-72.
POOKAJORN, S. 1988. Archaeological research of the Hoabinhian culture or technocomplex and its comparison with ethnoarchaeology of the Phi Tong Luang, a hunter-gatherer group of Thailand. Tübingen Universität.
