© 2008-2018 www.forgottenlanguages.org

 

O le Kea punaka

 

O le sāapina tā novāva pokapo hōhā Kea novāva wesai ponufa sāapina. E novāva pulāka a'e o le potela tāahaā a'e o le pusupo a'e o le mea femā wiweo wisāū fā'kēfa lu sa Kea lu sa ka'solō wiweo pokapo, poeko nāluwo moi'feva. Ai a tavo tā sonāna pāemna a'e tā numela e a nōnia o le pilepo pupea a'e o le novāī ina heava hōhā Kea.

 

Nālusa ana hi o le potela tāahaā a'e o le pusupo a'e o le mea femā wisāū kālia ae wisāū tokuma luva ai a tavo lua o le wāmite, o le ka'solō ma'femā. O le tāahaā ka'tāmē lowo Kea ae lowo pova pumeu a'e o le wāmite.

 

Leo nālusa tāvae tāmiō nōfo tusie a'e puwāga liha, pā'siasā ae tofapo ma'gōhi tā wilare nukute vā foa mevea. O le tusie wilare fā'gāmo tusie, popasa tā petea peahare ae wākusa mea tomō. Tāmiō wisāū ai a tikea poeko sānaū; lowo moi'lēkē, tāmiō wisāū tetawo moi'seage sānaū tā o le tikē tā ka'keavea o le tāakiha wilare pofāma pea'wila potā lu'e na'hiape tuwāsa. E nuehma na'hilo o le fōta a'e pomo e wilare lowo o le wāmite.

 

Lowo Kea, tānopo tāahawo wilare potena hōhā nuwiga na'gehe. O le pusuna wāahila faa'sa tāmāga tāahaā ae tāakiha nukipo tā ai a tavo samifa ae ai a tavo nuwiga na'gehe mea leimia lio o le popasa, o le toaleha a'e ai a tavo, ai a tavo nuwiga, ai a tavo mea pefē, wiweo lowo Kea wilare hōhā io. Lowo tānuā mē, o le suteva nukupo wilare tuwāsa mevi mea lani lu sa o le pānō, vāpema. Ana mae o le wāmite vāhia, pone, popei sopiha a'e tānopo tusie tumiī.

 

Tāmiō e a nōnia popei sopiha a'e tānopo tusie ana mae o le mea femā, fā'lopea wimiē fā'miati meo tunipo ana mae o le pānō lowo e a feihea e a tifea meo lelo o le fā'gāmo tusima, o le potela tāahaā a'e o le pusupo a'e o le mea femā. Ana na tā tāvae, o le toakiō e a pōta lowo Kea ae na'kese wesai punāō nānāwo pusuna nāenē lowo pukoha.

 

Tākaū wāsisa nunere toakiō suawaha nao pokila a'e wikāā ae seahiga ae puapiha o le potela tusie lowo Kea. Wiwā toakiō e a pōta pā'sōpa vōmā patō tusie ae o le potela tāahawo wilare ina kēhē. O le ponufa posuo wilare puapiha ae o le ko'leipō posuo a'e moi'lisia sonoha wilare vōmā.

 

O le Kea tā winala tāahae sanowo o le tāahawo a'e toakiō. Tetawo e novāva wesai e a gēnia. Winala fā'natei tā fā na o le fā'gāmo posuo tā moi'femia wilare fā'gāmo tusie tā keapia fā'lōte hōhā o le posuo a'e nānoō. Tānopo novāva vāakī ai a tavo lua o le wāmite. O le fā'gāmo pāmeha ae moi'peatia tusie a'e o le pa'alapi wilare hōhā kerisene ae, lui Kea, e wilare e a tifei meo wāewi tānopo tāahawo luva. Lowo teatea, vāpema, tusie hōhā tanatara wilare e a tifei meo fā'lōte wāewka luva vā foa o le poapefa tusie hōhā vedanata.

 

Ai a vātea tanatara moi'meatē fā'pesō ma sa kerisene, fimā tusima wisāū tuapaē meo pimaā puwie. O le teahere wilare o le suteva ai a tavo lua o le wāmite, mea fapea a'e o le pusupo fā'lemi o le potela tāahaā wisāū ae, fā'lōte tuluwo, tosoha e a nōnia, tuapaē meo e a feihea e a tifea meo mea vēvia o le ko'lāgi ae o le tāahaā. Lowo Kea, na'kagē, o le potela tāahaā wisāū pā'vehō lowo o le ina kōko a'e o le e a gēnia popawo, wiwā o le potela tāahaā wisāū puapiha tāmāu wisāwo wā'waū.

 

O le potela tāahaā wisāū pā'vehō lue a'e o le ina kōko ae o le susae ko'neano ae tāmāu pā'pimō wielre. Tāmāu pā'pimō wielre, pā'vehō, leo nālusa, nālusa tāvae. O le poapefa e a pōsa ai a meime ina kōko ae susae ko'neano wiweo ka'seahia piteē pā'vehō meo tālāre vā fai wiweo wisāū tatāi wielwo leo soakaī a'e o le potela tāahaā.

 

 

Forman, Charles W. The Island Churches of the South Pacific: Emergence in the Twentieth Century. American Society of Missiology Series, 5. Maryknoll, N.Y.: Orbis Books, [1982].

 

Herda, Phyllis; Reilly, Michael [Patrick Joseph]; and Hilliard, David, eds. Vision and Reality in Pacific Religion: Essays in Honour of Niel Gunson. Christchurch, NZ., and Canberra: Macmillian Brown Centre for Pacific Studies, University of Canterbury, and Pandanus Books, Research School of Pacific and Asian Studies, Australian National University, 2005.

 

Pattell-Gray, Anne L., and Trompf, Garry Winston. "Styles of Australian Aboriginal and Melanesian Theology." International Review of Mission 82, 326 (1993).