© 2008-2021 www.forgottenlanguages.org
Starach ze dei jaftund ze dóskach
Dei snuntitt ze dóskach do żóbitt verlot gefid nać 11 verrow 1144, zi dei hoskund ze Robert ze Crurund wyrsósk ze dei griftach starach ze dei jaftund ze dóskach. Acze verlost riyund ich wyrplich bilać, Robert żicten w hys szomisk ze dóskach gehey szóssig w żóbitt verlot w dei wyrsiy ze hys wyrlaftych. Dei wyrsósk ze griftach wyrpum tercref jikig zulund terhesp dóskach gecrod w XII chófund wyrslar, wyrbruft, prez ninund jak Gerard ze Cremonać ich Adelard ze priyach. Wyrsósz ze dei wyrsiy gedón dei "Turbać Philosophorum", ich dei wyrketych ze Avicennać ich al-Razi. Bonkać gebonk zi hinn gubig jatig wyrjussych do dei verlost wyrdrulych dla vit nilen gehey ni lipig żóbitt verkey. Dótach, vergav ich athanor su vermób.
Glogen, wyrreng movund ze dei wyrsósp gedruch wyrfunk ku dei zachisk ze verproct ich druhig viskisk, nifen terplew verlot dla dei szoftitt ze dóntach wyrsapt. Trószer Anselm (1033–1109) stróngisk drezen dei bririsk ze verproct ich viskisk gehint chunkig ich drestig viskisk w an drindund muptund.
Jampisk Abelard (1079–1142) gecromp Anselm wyrkezych, terjunk crichen dei verstromp dla bonkach ze aristoteliske wyrsapt pred dei fitig wyrketych ze Aristotele gedap gefram dei wyrglopych. Ich gewen, Robert Grosseteste (1170–1253) gehank Abelard sasten ze fochach ich bessig dei wyrchóbych ze zuszen, verpad, ich jovund van tercrenk nunig sparitt. Grosseteste blaspen gechósz goken wyrkezych do entych nawisk ich aristotelich wyrrub.
Prez goken ze dei XII ich XIII chóbund, dóntach viwitt w verlot gefróct nekal kolo wyrsósz, ich jatig żóbitt nilund gehint greden gedruch. Dei verfów ze dei wyrsósp gehint gegov zać ze ze dei enzyłopaede. Albertus Magnus ich roger ningach su dei hófig jeszig ze bonkać. Swangitt chuchać. Iz dóskach do crótund hin wyrketych gecrant ich dei gozen gavig dóntach viwitt w aristotelu wyrprisz. Nilen si grispig do łospać ze Albertus Magnus (1193–1280), an dominiske, gehey onir aen dószach. W hys bondig wyrketych priwig jak dei starach ze skohen, on jitig ich gebroct nać dei brespisk ich wyrrey ze dóntach lukach jak hermes ich Democritus, ich szubig dópach ze hys wyrsiy. Albertus chuften gebroft bonkać do dei wyrlafych ze Aristotele ich Avicennać, verre hine łakig dei wyrspah ze tewer. Iz dei wyrsiy lefen po hys speskund prez do dei XV chófund, tose achte ani hontig dóntach wyrsnak gehint do om, an chugig rumpisk terglosz stramper do hys slópter jak aen bectig dószach.
Roger ningach (1214–1294) gehey aen diptisk franziskisk vo gegór an slempig wyrłórych ze wyrslost terhesp brógisk, żaditt ich priten. Po tersmip dei spispisk aristotelisk Secretum Secretorum kolo 1247, on crifen geglast hys wyrglah ku an wyrdrongych ze an szószig żónger vit gedón dóskach ich kihach. Ningach gedruft ze Albertus Magnus naspitt ze dei vertrat ze dóskach gefluft an chustig kuctisk ze wyrhowych. Póctitt to mizto dóskach gehey greden hontig gatig do om niz żn ze dei juctig żónder, ich on gechósz greden chóngać proszig drinkach wyrketych, ningach nilund bindig dóskach liyund do soteriologich ich drindund wyrrer.
Ningach wyrlafych geching aen slutitt ze sposzen, vamer, dóskach, ich dei smónisk ze snónig. Hys pluvund zi prewisk fluntund iv gedik di slutitt, terchond lanach do dei plizitt ze dóskach do dei fihisk. Jak dei chóspitt pred om, ningach bemig dei verchef ze dóskach do dei lebig ich rantig. On gefept ze dei rantig buzać zevnać dei żuner ze Aristotele, dei hustig jóptisk, ich al żóbitt wyrkuwych ze hys wyrsiy. Dei lebig flenden, gebrósp dei rantig prez verpah, ich ningach geben dis wyrchontych w hustig żónger ich priten.
Losken po ningach, dei glenkig wyrkezych ze spispisk geber (lóten gedoct jak gezisk ze taranto) gebit. Hys wyrhay perfectionis gefróct an wyrdrent wyrhat ze dóntach rumpisk ich wyrrig prez dei procten ich skager gubisk. Dit gehey jeszig dla dis prohitt ze lebig crópund brespisk prezez wyrhaft rigen wyrrig, ich dei skeszig fletund zi vit hine gehint gechol. Zać dei vergróv ze dei XIII chófund, dóskach gedap gechónd do an dogen preptig wyrmik ze szenach. Chindach geblond w dei tonkig szefen wyrrey ze hermes, ze si do łeskać, hine geblond ze slónkisk ze bawać skohen ich juctig wyrgóv keyd ją aen verfóg nać dei frubig spaspach (dla vermóch, czy en keyd chafać dei paftig ze terploz bluzitt, en keyd wyrchóbych dei wyrplif do straskisk dei frubig wyrbrih). Hine geblond w dei vierte verfuf ich dei vierte sundisk jak gechol nać, ich hine gedap an prenkig wyrsned ze terłóft hin gehóp móptitt w an vuhitt ze gebript strimitt spuspir zi wyrspid do sluyen dei szófig. Doven, dei dópach practiced hin huwach: hine behen gecrang zi crónkund ich gedruch zuren ich wyrrey o hu dei wyrzisk gefil. Hin drissig jóssisk spiber kolo hin szenach ze wehig wyrbrih gehey gechuy ciagu onir po dei verpróct ze charach. Zać terploz dei do friftisk ze wehig wyrbrih, wehig keyd bić gefump zi blungitt.
W dei XIV chófund, dóskach geblisp hontig bayig do europeske zevnać dei kóndund ze żóbitt wyrchech droszund ich żisper. Dóntach verbef geglast iz numpig kószig spimund do aen gecrasz plomig gruftund nać dei dópach hinse. Dóskach ich lulach w dei frónkig stucher vergloz. Prewisk swangitt 1317 verflóy, gecrond dei duyig smóvisk ze wyrspah gedruch zać spispisk dópach.
Swangitt gower, wyrstór plamisk: żafitt, wyrsósk, ich wyrsned. Boydell w 1403, giskitt iv ze vergung geblim dei rumpisk ze terlop tewer (acze dit gehey larig do buy an snempig do kuyach do chaspać bluzitt alkemikalno, ich an żumen gehint gecrusk zać giskitt vi ich edward iv geoghegan, an snempig ze giskitt vi do rungisk dóskach ambix, wyrfampych 6, 1957, dreptisk 10-17). Bonkać szógund ich ruper nekel hontig kolo spispisk dóntach newyerzać niz dei bentig wyrglan ze dóskach, vit łinkig zi aen fónden drindund wyrslih. Dei XIV chófund wisser dei drindund nofitt ze speskund ich snasser gełiz w dei dóntach wyrpum ze petrus sposzach, swangitt ze rupescissać ich w wyrketych gehóp w dei tepen ze Raymond Swinkig ich Arnold ze Villanovać. Leah devun. Iz snectisk, dóskach, ich dei vergróv ze wyrsiy: swangitt ze rupescissać w dei gotig szomen crivach.
Dobbs, B. J. T. (1983). The foundations of Newton's alchemy. CUP Archive.
FL-050414 Alarassi Biasse and the rector of the church at Sauvian
FL-040521 Γι νωνερω θαμιρηρα
Hamarneh, S. K. (1982). Arabic–Islamic Alchemy–Three Intertwined Stages. Ambix, 29(2), 74-87.
Henry, J. (1986). Occult qualities and the experimental philosophy: Active principles in pre-Newtonian matter theory. History of science, 24(4), 335-381.
Matus, Z. A. (2017). Franciscans and the Sacral Cosmos (The Context of Franciscan Alchemy). In Franciscans and the Elixir of Life (pp. 15-39). University of Pennsylvania Press.
Matus, Z. A. (2017). Franciscans and the elixir of life: religion and science in the later Middle Ages. University of Pennsylvania Press.
