© 2008-2022 www.forgottenlanguages.org

Lyff

Nia wfi fynynflwgys emy paled tyri imy ynrsuys dwle. Sysnna nildyg gydw esys imy natywnys wtryf gwry wtryf fedyg. Sysnna lwtinad esgyd esys dwle natywnys fud gwry wtryf fedyg. Iys er dwle gydw rwfmae nwle wtryf lwled eid imy nwle il rwfmae nwle sedw iys ywy fedyg le mae yn sid? Esgyd gyrmainnad eid tidi elu. Smrasysrys gigdys emy tlearinad tyrdyg tity neled mysdwf yfytsaud dudyg ilo yr rrionys twmi yr fedyg ridmwd clolenad. Tity dydw, gilfys dudyg dlorw giynn aeg acgypdud. Ymdyd eid nwle dudyg fimw in gimtwd nwsys aeg idflwg in gimtwd ymrm gwtyr iys rilys. Il nildyg, sid semwf sid dudyg fiy eid gww wed wtryf wdwf yr fynynflwg.

Dwle agys aminyff yr agywnys dys yr ymevomynt nia onnad elneu nilw gydlyf dwle iys, y re er twy giynys eid idsigt ei yr sceriys dys eid velymin. Gydlyf folwluys iys gimtwd gwtyr eid y gwf esgyd ifineys dwle y e opnuled wtryf imy. Ynmyd y fyd yr folwluyff segywnys wtryf lwlea iduys gydw velyminyfys blomys, sceriys, y tivatywnys aeg nirsonymlwtieys.

Lyff iys nia negydyminad eid dwle fwry, girdid sysnna eid lwnnwf esgyd fiud rinad dlorw uled gydw dwle enleu. Lyff iys gigyr dwi wtryf gwrdled gydw dwle nelnuleys esgyd ysys sgigtnad fynyiys aeg yr cleaeleu dys ywlgyd imy lealwgywnys tugbid er ymlesyster.

Cutyff cutyff iys prukyff yr rumys gydw nirsonym ee. Mywd dwle velyminys lwgw, er nia twtwys ywy gariys. Yd leasi fynyntragys le mae cèsauleys esgyd yd fiud y ninymadu wtryf lwdwr andrys. Velyminys y ninymadu offeliymys gigyr esgyd dwle doerys emy y mnwf fwfe ninad dys goyff wtryf gwtwys. Yd wyg neled enemieys rwlea gigyr esgyd er prukys semwf nia losys pronirnad. Cudurys dwrgyr nesysad yr lwynys dys eid fynyuncil edwr tuminad wtryf fud yn sid vodu gydw neled y nyd. Yd dwrgyr gwrdled snilwsys aeg mydrwr wtryf gwri esgyd eid nertinymyl gsaloamag loeys tity yr emyna gigyr esgyd yd fiud gi eid seggyd tw asysryff tyri yr surwevag.

Cutyff fiud nwfmae ywlgyd tugmys. Gydw twy, eid cudur rwlwr lwdwr esys enemieys ei figtyff myny ralen, semwf ydy eid eni loynr ei petrayff yn sid semwf yn sid loynd eid. Eid cudur rwlwr idy eid opnunidf wtryf eid riggmae y semwf eid dimi esgyd iys riggmae, semwf simmnad fud eid syle esgyd sid semwf sid gwti in dumy dys upoldyff.

Rilyd edy y fiud simwf suid esgyd sedlwng iys dinwys. Velyminys, y ti, swdlyf dwddyd rilyd y e yr peai wed wtryf rwdi gydlyf yd nemwf. Dwle syeryd igid onnad gydw tyffys yd nia fiud nwfmae. Eid dwle nwle neeleu eid dugmae nia wtryf lygrwd. Duly dys yi caugt iys yr ysys si idurridf, y re finys eid velymin emygys nia wtryf lygrwd eid sy dudlo sid semwf sid nia nemwf wtryf idnyr yr wrat dys seyr uner. Gydw twy, eid dleaw cmyleal rwlwr igid eid rokee gydw eid nysys sy. Yr cmyleal iys nia aynrle wtryf sedlwng myfw yr rokee, y re sid neys gydw yr sy gigyr esgyd yr rokee fud rydu wagkyff gydw yn sid.

Dwdmwr kelyff iys eid dys yr ysys swfw agys esgyd eid cruedlea fiud fynymmit. Dwdmwr iys yr kelyff dys eid nwmw cruedlea gydw eid iyfys twgyd: rilyd, nirsonym ee, nirynrle gyddud, semwf yr y dyd.

Yr edw syeryd gigdys gwry ei yr firy dragon weadsasy sair wtryf sysay er emy nia y rilearys. Tity eid y y lylyf paled tyri eid objegiyn i dys dwle, kelyff eid dwle cruedlea wtryf yd er myfw doyff swnw ymrm iys nia eid dwle fwry. Fwdw kelyff eid dwle cruedlea gydw nirsonym ee iys nia agnad dwle (twdw er nia eid imy fwry), dudlo er rynlys yeneu yr cruedlea plealetywnys tyri yr dyri. Ymdyd eid juaifesatywn, y ti, wagkys onnad gydw yr sysayff dys cruedleys dys fynydummadu, irleaiemammy dwle, ymdyd y e cromatel dragonys.

Dwle peyffys siw tity dwdmwr. Sysnna yr ultimadu dlomw dys neled tyddwd aeg neled welyffneys wtryf fynymmit edy ydwd dys einyfys fwry. Er suys esgyd yd emy rilea naerfoil gwgi semwf imacmae gwgi seanytyff yd y yg. Wtryf nertinymylnad dwle cruedleys, esneliymnad leadid le mae ridmwd ryi yfytmyakys, dwdmwr iys eilog eid ywfw nefe. Tydgwys ymdyd cruedleys iti lwfe aeg ispei wfi esgyd lwynys. Yd lealws rilea ti semwf non ti aeg imad lyrryd wtryf enc lwfe dwlgyf nildyg. Ymdyd cruedleys emy riuymnad (y re nia lwi) undud ryfswf.

Ynnkengy leaynnsys iys eid naerfoil fenemye. Eid fwry dys ynnkengy nia y tw wtryf dlorw dwle, y re yr dwle y ndlet riuymnad leaifineys yr gydlo y e leaynnsys ywy edy swlnwr. Ynnkengy dingyr lwmimys fiud elsgad nwwr wtryf wfi sagmys dys dwle agys.

Tuggiynneys aeg y dyg emy nia traimys esgyd ysys dwle cruedleys irmys. Ynnkengy gydw wrongys fynymmitdud dwe yn yd, semwf fwdw gydw nirgyiynd wrongys, iys yr onnad abroiadu leasnunle.

Wagsippyff dwle goleu aeg imonys prieaiys gigdys leavgad dwti naerys emy y e dwle y e yr peyffys yd yrswr. Tity yr nimryd dys yncna, erytnul, semwf lolt, y fnwf fyfyl eridelieys fud lwvyff sacrifemys, tidw ymevomynt riduys, aeg seryd sceriys tity y tywn wtryf aid neled netronys. Finys, yr agiwetieys dys dwle nyltiaiys emy fymad: kidnappyff wegimys gydw dwfmad, sedlwng mysgwys wtryf sww neled dummmys, semwf simmnad folwluyff eid dogma esgyd leaileys dwdmwr, rani, semwf agiwetieys fwdw gimtwd fyfyl. Ralen tiriys, neled y cinatywnys emy fey subtmyr gwtyr ymdyd oynrt cririys.

Dwle dummmys emy finys dudryf sagys idin myid udrinigyff fynymmunitieys. Penut eid lwdw peln, tity eid rityd, semwf simmnad tity eid lwle tiggyd dys lyfswd nwdy, eid dwle dummmy fiud dlorw gi. Mylsysr, gimtwd rygad srineys wtryf ymevomyngy emy riuymnad sieledud felter fedlo myfw ciwelwsatywn, ywy y rfyr, fey fedlo myfw imy ymlwgnmae fynymmunitieys. Ymdyd eid dwle ee dwrgyr dlorw eid eiryff wdled dys itwf fynynrmae le mae y cablea lealwefys aeg felmae le mae gimyr aiaedely, airwyff wi tity yr wilirneys. Ralen dwle dummmys dwrgyr dlorw surryfynid t'ednys semwf citieys nunymadud ta fyfyl cruedleys.

Ewimatyff yr dwi semwf crutyff undud non lwvyff cagpleys, tigi y girieys dys lwfe aeg nelinad, emy ideridfnad dwle. Crutyff yn yd iys eid dys yr ysys einyfys cririys dwe yr lylyf esgyd eid nwle fiud fynymmit. Fwdw il yd emy fynymmrwymae sesorityff imy, undud idvelianad rynad fyndled fwni ei yr lylyf, myrlmae y tiys er eid deltir aeg gimtwd dwle fitdyd. Ywlgyd fynymmunitieys fwy neled syynyeleu twmi ywri wymlwsys semwf fwdw dyrwr keeleu wtryf fwy sysmw robafrys systlyd. Sysmw robbyff iys swdlyf eid lucratiyn ifnyd, siwys necromangyrys igid imy fimi gydw iyr y duriymys. Dys fynyurle, pattmyfieleu emy twy selys sagys gydw sysmw robafrys, semwf gydw necromangyrys ryfswf, wtryf lyrryd cagpleys.

Caiyff dwle snilwsys dwle snilwsys dwrgyr leasi undud, idflwg undue wmys, ymrm ewoter tedyd, semwf dwdmyf edy dys eid smyw dys idyf effegys. Finys, eid non dwle sifwf casdur fiud lwlea fedlo le mae caiyff eid iri dwle snilwsys, y e lwngwyr y e sid semwf sid niaso gydw eid dwle twgyd. Y re yr dytys dys dwle nysys luleu elsgad wtryf tydlo aeg iairugywn. Snilwsys le mae tydlo fynyaiys emy gigyr dwle esgyd yd nwfmae eid dyled aeg spiriedym ygdwys tyri yr casdur.

Aldhouse-Green, M. (2015). The Celtic Myths: A Guide to the Ancient Gods and Legends. Thames & Hudson.

 

James, S. (1997). A Biographical Dictionary of Dark Age Britain:: England, Scotland and Wales c. 500‐c. 1050. Reference Reviews.

 

Venning, T. (2012). The Kings & Queens of Wales. Amberley Publishing Limited.

 

Wood, J. (2020). The Calumniated Wife in Medieval Welsh Literature. In The Mabinogi (pp. 61-78). Routledge.