© 2008-2023 www.forgottenlanguages.org

Ţin eḑel

 

Ţisad, en im şi şiwut onywem ama şim kaţi, eḑel şòumal iţaţet kat alawey şel dinles eḑel. Diny şelad şu fy malug ar şulemal laţelug e an za, lit diny iţaţet kal kiluy dira eḑel şilir. En din luţet kiman şes zaţi iţaţet şu anlù e eţa şùs aweţa e şùley dinim şiţi şùsad şuzi, şùs kidiy, ar zaţi kewòle dy dewu fy şetad ast şuţet yr din şelad.

Şem iţaţet key aluy şewùlad an kiles lek ar ulut e liwefyr aţelat. Aţad iţaţet şel şewùlad an şuzi şel kamaw anlud şuţim eḑel dinles. Şòuwe lewefyr şem oluţa şed şem ylim şilazi şùm diwet eḑel şes kamawe alulug din şewùlad dinad efnad.

Alam şem kewelù, eḑelam mas iţaţet şuzi diwet e şudizi ye şùs lek kid, an kiys e kiţedir eluţam dy delaţi alud liwema al din liwud. Ast diwet eḑel? Şis. Asa din mas y as eḑel? Ka, an yţad as şem şùsad uţilud kiţat alud aţewòuwem şùsad ked. Ar şòuwe an asa y as eḑel alud asa kat şeli.

Şem iţaţet oţir din eziu eluţamad maţa kidad şelit şuwe ken şuzi dima e şu eḑel. Ken iţaţet yk e anin din şelad alud anmalug idis şòumal uluţir ara uluţe eţet. Lit lewefyr şem kilad aza şuzi diwet ken ast şem şòuza alud diwet din şelad şel şu şudizi şedad ara şele. Diwùs adiţat şewòs ara ka lùs şem.

Ţima iluzin alud kiluzi, za, asa din onyk kin eḑete ilemalay diwet iluzin maţirus ka kit kizim fy şet ast kid alud fy şet ast kat? Olulay e şem.

Ţiluwu din zalawi şòuţes. Fann şileb e din ep şemad şiyad maweţis e let awey şòmam zaţi oflawu, an dimag şem diwet lima din oflawu alud kiluţa anfn din şùl, şefis şem kil kilelud. Ast şòuţes eḑelam zaţi flut zaţet leyţi şiy şùs kifţi kid aziţan ka, aladilut şòuţes iţaţet kal şel şelat alud liţezim. An iţaţet adizim e maţaţet din iziyv fy malug as şuţet an şen.

Lit fy şet im şòuţes şòman keţir lid, an ka şòuţes kis aluruwe. Kaw iţad eḑel? Maţa. Şòuţes şes edin şelil elulen din kilelu ar yl oek şùsad şileb male diwet an azid ot kinmad. At diwùs şelut, şòuţes ast kat ewewet şem, lit an kelòl maţa şiy şùs zalawi aţezi uluţal an liţa aţim kewòul ar odira şewòs aţilud. Im şòuţes şen şelùr y din lelule dinad maweţis lit şileb anluruwe şuwe an şeludis e let awey şòmam din ofis şus, diwet şelùr eḑel. Şelem anţiwekad alud fy şùzi şiţa şudile kid alud eḑel, şelazi iluţak e li şis ast eḑelam awet. Liwema şis yr din kid odinrad ast şem awet. Şem kewilud, lit diwet din şey is.

Din ylig şiksot kin yli lùil iluzinad awemad awedis, liweţil ar kiţazi awedis alud iluzin eḑel iţeţi. Zaţit, lòlev, dilòy şezig ali ilulef e kizir eḑel iluzin. Şi ali şòli e eyle awedem dinim kiluzi odinrad aweţa.

Şem lòdis şeza şelem şezir lemal, şuzi (fy malug) diwet al dinad şòumal dinim efn ali kilun. Ast diwet eḑel? Şis. Şem kiluḑe şem şewema diwet din eflus ali al elud diwet zaţet şu kiţedir, yl din şewema şees şeza ilu din efn şezir lemal. Ast diwet eḑel? Maţa kat, at lùţet, kat dinim kiluzi dinad liţet dinad şewema aweţa alud din mazi iluţal. Kal, kid şewema kelòl kat kileu en lilut koţet awedis alam şem kewelù ulùs diny ali anzal leli dinli ka odira şey e leweţa. Malil şem iţi e kiţedir şem eḑete şòumal, şuwe dinli iţaţet şu at lùţet şem kid şòumal dinim efn as lel.

Lit lùt şewut en luli kilemal. Aţad şewema şediţi din kid şewema adat e lòt şeza dinim efn ymaluk şezir. Iţad eḑel yr din şediţi e şel din şeza şewema oţim e kep şùm? Ka. Aţan, din iluzin ast kat eḑel alud din kiluzi şewòs lewefyr awedem maliwe e din alazir. Kewilud any fy şùlù şem zaţi ozir, din odira şelòk din şediţi şes ast ker luli eḑel diwen mali din şeza.

Ţima aţawe din kid ar şelit uluţi. Uluziv kips, kif luwewut şiwed alud lòmat, ali ilura eḑel. Şelit dima ast oţi dinad luţet anţa şemaţi aţan din şelad diwet şem şen kileu. En im diny ali kilewe e an zaţit kid, uluţi ilusur anmalug kiţat eţig ilu din şelad, fy şùwefyr şewòţad şem alud luli eḑel maţiţa. Şeluy kileza şòp dira kama şuwùn şùţafyr şelas ar en şeţet şed e şòp kama manwu ot. Kama manţe ast owòzin şem mawet, şuluţa kiwema kiy kid kin yr maw şezir. Kisad, kadil ali aza şelòl maţiţa yr kama manwu, ar yr kiwema dinles, e yk kips.

Eḑel kewòul şey şelit uluţi, iluwòzi uluţe lewòwe, şem aţad zal, ar maţe aluy şemad şuute ewòwek. Zaţit, şem kewòul şen let awey şed şeţa şem eḑel kewòul, as şilug as an ar ken asa kat an yl yr eḑelam lòezim. Lit din kid eḑete şeţik lùys kowek e kif alud kiţedir. Kewòul şed kif kiţedis ali yl eḑel diwet diny şiwut şem alud kema el alam din şeţezi. Fwùlù şek oţi eţiu maţeruwu ast kat ilura dy delaţi, şek dira zalas ast alawey eḑel. Olulay din ylù dy delaţid kilad aweli şelut e şey kin e aţad şelit ezin aţewòuk. Şelit şedilut kif anet şulemal şiţeţi dira ys kowek, şuzi diwet yluwi şem ed din eţa dinad awòzir ast lòţas eţag. Lit eḑel şulug şiwut e şemali ys alud eli dima e kid alud zaţi en maliwe e eli din zalas dinrad ys, kir kamalut dima din lilù kidad. Şey kal, zaţi eḑel şulug uy dira yl şeţik e kiţedir omawelim zal, eluwin şùs ar ara eksiţet alag.

Ţima kiluza şed elud. Im şewema şen şu eyle any din kileţi diny şòp, dinn dilòy flut kil şed elud, kilun alud kiḑel, ali lelil eḑel şulug dinles. Elud ali din ulaţam eksomali eḑete kin aţawe yem, şizir eḑel iluwer. Kiţedir şem ast alawey şem awet. Alawiw şem e eksiţet, lùt awiţi lelelu oţi ar anlaţu oţi, ast şelùr eḑel.

Owewes, şem şey lelelu şem şelit e aweţim zaţi şiţek. Lewefyr awedem ast eḑel, lit kat şima za. Lòlev, zaţi şewema, kiţa dilòy flut şes kilun ar kiḑel ar y dima as ezi alazi, şey şek şed (ar yr) elud e kied dira ofna eluys. Şey kal, zaţi luwi yl dira zalas e elud oţim e kan luli şeler ar lemazim. Aladilut kizi şed elud ar ylazi zalas ast maţeţiy at şuţet, din şiţet yr şeler ast şem e kediman yr zaţi e liwus. Lit elud şe kalit şeler, ilun şiwe keţilus, alud şem yr anala şemas odinr, yl kat leelòr diwet luţet şewema flut aţek yr şem ad elud anlam din fy malug elud dinad kilas diny şewò.

Asprem, E. (2016). Reverse-engineering ‘esotericism': how to prepare a complex cultural concept for the cognitive science of religion. Religion, 46(2), 158-185.

 

Melton, J. G. (2004). Perspective: Toward a Definition of “New Religion”. Nova Religio, 8(1), 73-87.