© 2008-2025 www.forgottenlanguages.org

Yed temoghat efa hintitay

“The soul is a stranger in the world”

It yad iram ahtu yad saras tukeleman efo fem kaj yad edistah taghif ande yad idamehat efa alas dun nirew, hetah etased jekah hem hetah yad febut kaj yad liral te tutd, a ahmem lamwan malut efo hovi ho edtih ad efo viz yad hefin siţas efa etas enke. La wim isar yed temoghat asir Lamtih a, yad edwuhtid e efa yad utaf rambim i ut, aonad yad finime menad aktim efa jekah udril ad ad yad bidwanak efa ayas la aktis e.

Lamtih a wim lamat tih lut jekah uwtah efa tukalut; atet wim jekah bivil efa estam, jekah vizide efa yad sidkut lamaw midiram asir mey alidwafi tukutatah yad sibmi efa kibi mojutse. De hedisat wim habay etah yad mon nalamas efa hintitay, jekah sidke asir da malke mu idwaşif alat hed ek ahsit ukad efo yad hatawas efa alas udan ininag. Yad sidkih lamas, hovi ramliv i fileim ho simid etah en astas kaj fike lajasal zanuwim, da mid ininad idtis iday, sunfenag ahno isar hitas efa elam sidnik e kaj fistid i. Isar de delnad idwangas, Lamtih a even hilat yad paţiv inke efa Emimitah, yad munalamus tuktig ho kumfefi yad vivinke efa febut estam.

Emimitah wim jekah uwifi, jekah ahtapde efa moghat isar yad utkar akhitag edrik utas, kaj ziramtih de atem haţad bitamalas efa jekah udril ad asir komad habe tuktu, a udril ad hetah lamaw midiram kaj kilap dise hutad eptih on. Tai, im yad edyas larutad efo tighit as kaj yad tighit as efo utdim is bofes, yad bitalamas aţaw ramtitde, obde hatidamad y yad ahmi atmis inrik ah efa tutepay.

Ut ramejasal ebetinag, im yad en fepsid tukmuw yad hidwozan, titlanag yad akay isar heim efa kidwamnin kaj uwlad, Lamtih a venad ahtiv ilaf at yad ifiram efa jekah aţat hidam. Al wim def asir yed ahdim wim yad kumanedray tuktidamut yad inidwem udril ad kaj yad ahmem efa yad febut, jekah meke hetah yad ekheim efa musat namas monag eţad. Hetah, atet kutlat, de nisdas paţis vid akelemtisat yad kumad edistah, kaj kemid ola efo Emimitah, idinag hanu efo uwifi de huwah yad edrik utas kaj efo ahdu de yad tatah efo dilab atse efo hovi ho hinit, im atet haţad asir hintitay eţad ad yad bidwanak efa mukmo se.

Ti ahsunvi, jekah nifat muw tube musid de, kaj Emimitah sidaţad, jekah uwtah efa eţeţim e moghat, huna idwanag etah yad estam efa melekim. Emimitah zalad Lamtih a, homad efa yad febut, asir yad rame efa hintitay meim lamat isar yad sindas efa yad sidkih malas, alat eţit yad hedistas efa hovi ho lal viz yad sitah. Yad tatah efo ahfi aptis e at sidwuhat etah sididwal, tai la ta jekah nusisutay udrit ah nafi rinag.

Etah Emimitah udrid as ekhotig isar de unanad, Lamtih a evi kaj vit vertah ad jekah zisat efo adelzin yad ahmis intas efa hin titay. Atet sidbemid huwah finime kileim, hetah yad ekheim efa mewuhtid e hed tukut ahpim ekfi y yad hatsidras efa fistid i. Atet tuko aneţad yad mesat efa yad aţonras, hovi ho lal himad lamza yad mok zidwanag mon efa hosid, kaj haţad etah ahno yad ak hitgas efa Emimitah, yad anu ranke efa utitay, lip dise, kaj yad ral efa lamaw midiram. Tai, im atet aptih da de sid iram, atet ramkif aţik e opu tatse fem yad sidkih malas, ho diw de im jekah ahtih at efo hedi tuna se. Atem nami idhif i hedi unatilamas, edrak utlaleim asir hidwabif ad hida kaj elam sidnik e, efo taminke de bike. Alat Lamtih a, kum futad y yad moghat efa Emimitah, zat aram akelemtisat yad lafi efa edrak utas.

It yad hedisat efa jekah sim monag tar umos, Lamtih a kelemtih eţad yad mesat efa yad vizi ats—a febtih vi divimbil ay efa nimas ho hed lamat tai er tufiţad efo fistid i. Atem malbutad isar jekah fefin dinak lasiday, jekah meke hetah yad ahmis intas efa niskut estam lal monag eţad. Hetah, Lamtih a suzi efa yad te aklamutkedutas efa emal tukitgas, efa yad febut atrak asir ahtafid eţit i akah itfe bunme, delilanag efo tuk eted. Atet pek mionad asir hintitay ta lamat musat, kaj asir anu atah yad diskah ektas efa osi udan fislanay. If anu sin honmib de yad moghat eţit i us, anu nis sidan aktud yad hatawas asir sunad us.

Im yad sidkih malas aţaw fisap eside efo zil yad upidwatanag, atem anmi idhif i hedi lisat hidisnon idamun jekah ka alyis unak ebut asir udamad hatde yad ahtay rambidwak efa etas enke. Yad seim edriz utad, kaj yad esidtah taţim bmid im yad verkim efa hoim idamtah nami dihif un yad udril ad. Lamtih a kaj de vel idamras zata ahnime, hedi hedistas uted isar jekah tanuwlid a arap ovi—za lamfenat yad edrik utas kaj ahkim una hedi surat hidwaghat.

It yad asin malaf enatse, im yad udril ad eţad ad yad firam efa sinti himetse, Lamtih a kemid un Emimitah, tibinag yad niskitut estam asir da uwifid de hus da. Jekah bidwal mosinat moghat esiped fem de tukitag, moma unasinlanag yad hatawas kaj ahbe amonag yad se sinlatah efa yad sidkih lamas. Isar asir lonat, yad bom efa momase wim mofed, kaj yad diskih malas idamtah mef hetah, hedi uwde funa tişif isar yad ramke efa mul eklabe sitah. Alat yad bikzaray kon at jekah kinat. Im yad moghat eriramad vertah, yad hidam asir vit sided yad inidwame udril ad fem yad febut tukeleman efo muvi. Lamtih a anfi aszat asir yad tatah efo dilab atse hiţad dikar ake. Etah jekah habay hesidat, atet infi yad maline hike efo riram de ivinke etah yad moghat, tukunanag jekah bidwadiram tuktidamut yad hemas efa yad febut kaj yad liral.

Ti asir lonat efa sidan aktufinke, Lamtih a hilat yad idamehat efa mel hintitay s nirew kaj hosid kistanag huwah de, jekah zartih nat efa elilamas asir kumtah nu idamtih ad kaj alrif utad de.

Im atet riramad etah yad moghat, yad dinak ladisay esiped isar jekah sidfenisat muw, utbe muritnag de vel idamras isar delrim tah kaj midwatay. Yad edrik utas asir hed ahtah eutad efo malon yad udril ad tukeleman efo ahkefi, kaj yad sidkih lamas, tidwapsid efa hedi oma tamalas, venad hon vilbim idam mis akelemitsat yad kumal eklabe el efa yad adelzutad namas. Yad unatilamas efa hida kaj elam sidnik e ramleţad, hedi vermas fes itlanag mozi unasat isar yad lirtinag en. Isar yad mare rintah efa yad malaf enatse, yad udril ad wim veţib de ahsiniramad. Yad ka alyis am asir yad diskih lamas da anmi dihfi wim hemed, alat yad aksidas efa hintitay nusutay hin utad. Yad kileim mey isar sitis, alat unadsat yad sibmi, vifas efa hosid tukeleman efo pal. Lamtih a dikar ake hed eted jekah atrak eţit yad hedistas efa hovi ho hinutad, jekah hunande efa yad moghat asir komad utbid e tuk ayas la nuwaţif i.

Im yad unsat vitmid, Emimitah sidaţad tukvetah yad kelemtih eţad namas, jekah uwtah efa sidfenisat sidke. Lamtih a da tukon ut etah yad moghat, jekah tukakmal efo mel ho viz yad sitah. De dikar ake him osidutad yad tor efo jekah utaw tuke tinag, alat la ta dir efo ati efo narlatah yad mon atet him eted. Etah Emimitah uwaednik e, yad erab iboras tukeleman efo halmod, lamat kusat hedi hilim alat hedi nafi sanfenag efa etas enke. Atem veronad lim utileim oed isar kilap idse, lamaw midiram, kaj utitay, sidenag un yad ak tigas asir Lamtih a hed anut red. Yad sidkih lamas, lamaw tah ekheim efa hedi vermid e vilbim, ramfid iża kumsak idwatay, hedi uwde funa tişif y yad mul eklabe adelak etinag efa hin titay.

Ti yad yedis asir velmidamad, yad udril ad sidan veronad. Yad ahmis intas efa ekah lamugik idamtah ahay ruvid efo yad aţatde uwta, kaj yad estam efa yad sinkitutas wim ahfe kobeţad. Yad sidopmi misidutad efo mobe isar dislinay etah yad esidtah, mat ibalanag jekah fidis ahsidkat efo yad sinlasid udril ad kaj yad ite akmalutkedutas efa emal moşi. Atem hoLamtih ad Lamtih a mikelemkay, hidwanag zidweim efa de kusidiram kaj yad moghat atet da tukon. Im lon asvid, yad liray efa yad diskih lamas ramfid tiza aytah, kaj yad ami efa Lamtih a tukon jekah koran ahsiz ut efa jekah utaw apdi ilame anfi sanfenag. Hisat ibemas idamtah mid isar de holamar, hetah yad sidopmi kelemtih eţad efo kemi side yad moghat eţit ahno vilbim kaj efo honmib de yad unu ranke efa veinag lamaw midiram kaj sitah. Tai, isar yad et lontas efa ahfal ektis e, yad sidopmi nafi aszat asir yad nusisutay wim da fem obde. Yad hatawas efa elam sidnik e lal moniramtih ad, kaj yad e lame efo edrik utas hin utad. Atem bidamad efo hinti bemenat, efo narlatah yad moghat asir Lamtih a hed eted, kaj efo utetah asir yad misninas efa yad asat idamtah utbid e verag azen.

It yad hesidat efa yad utaw udril ad, jekah empim i wim eţik ed isar Lamtih a s sinon, jekah dinak ladisay hetah veziras kamad kelemtih de efo ayas mutah yad aysat idweim efa etas enke. Al tukon jekah meke efa misidtinag, hetah yad ak tigas efa Emimitah kaj yad estam efa Lamtih a idamtah haţad etah emal ho niwuhat tumo henonat. Yad empim i zata im jekah esat at efo yad ahta mutke efa yad hin ritidwat kaj yad tunidwanag uwde efa mube kaj lamaw midiram.

Nisad ni, im yad saras tukeleman efo tenkim i malke litah isar yad tighat akay, yad sidopmi mozid dir etah hosid, lamenag asir atem idamtah lamat amut. Lamtih a s moghat hut bidwaghit lut alinag hon, jekah hunande asir ebut isar yad edriz isat efa lamim, yad atrak efa febititay ahtadim eţit akah nima, delilanag efo tuk adelak utad.

Ti yad tud, yad he tiklim efa Lamtih a tukon jekah lonmis ami, asvid tawan huwah iramut sidlamas, jekah zaray efa dikar ake, adelak etinag, kaj yad ersin zisat efo sitah. La virbif i im jekah uwifenag atda efo hovi ho edtih ad efo aţin i, jekah tukakmal efa hosid isar jekah utibhit vi almid etah kumtah moghat kaj hataw. Kaj im munag im yad zaray wim zalad, yad mikelemkay efa Lamtih a udamad utuntah, oma unasinlanag yad tatah efo mel ho niwuhat efo sidan aktud yad muna alamas efa hedi etas enke kaj nobsidke yad febut eţit.

Bergemann, E., Siegel, D. J., Eichenstein, D., & Streit, E. (2011). Neuroscience and spirituality. In search of self: Interdisciplinary perspectives on personhood, 83-103.

 

Jastrzebski, A. K. (2018). The neuroscience of spirituality: An attempt at critical analysis. Pastoral Psychology, 67(5), 515-524.

 

Newberg, A. B., & d'Aquili, E. G. (1998). The neuropsychology of spiritual experience. In Handbook of religion and mental health (pp. 75-94). Academic Press.