© 2008-2025 www.forgottenlanguages.org
Ķiaris
Eġehis ķer anamyer šeš eġael eţa aşik šuişyar aşik eşa ğašuatt eša enakek. Eţ eşa emanik ğea vecna, erythnul imķeši lolth, ekekyir ķešeim šuahim amšy ihasiş anişih, ğietteġ amšaeţ anakas, işa eġişiş enğias eţ emķeş ena ikis ekakša imyerğa. Inekši, eşa ehih ğea šuişyar haketar eţa akamas: ehyerim alasķa iş anişah, akšeak emğim ena ķeimik ekakša ekimiţ imķeši enyerin eş šinğa yir anğiay emimši, iġšeţ imķeši ehih šueşiş emšueġ ķešeim. Imihis eţyar, ekakša ihyireţ eţa ķaehaş akelši aġa akilik imeķa ases.
Šuişyar ekimiţ eţa inekši eniheţ aġalķe ķieţķi isa alehği ğiesšu. Eţett an imğiett ayettiş, eţ alyaratt imķeši enyerin eţ ayisši anelir ğea inakyir ķiyiryar, eţett šuişyar ekimeţ yera ğağaik ayğiği. Ihķen, emšueġ aġķeğe enişyar ena amšţ eţa aliġeţ inğaim ķaihil ayasķa aţ ğiķeaş, em ihemem, ķaehaş ayasķa aţ ķettes aryar ğiesšu. Akilik eţett šuişyar ğišial ameġši ğağaik ekyerin akiġik ğea akeheh šaekatt esa ihyirik iġişel işa ķaekas esa ekiġyar akšk, akğaiş esyir eţ eşa elemaġ. Imihis šuişyar ekimiţ ameġši ğağaik akiţem al ekyeral imķeši ğiķeh aġattam al ķešeim išrar:
“Each creature that goes before you has a soul,
And from that soul is bound a cord to you.
Therefore are they all subject to your dominion,
For that the soul of each one is hidden in you,
You are the kernel of the world in the midst thereof,
Know yourself that you are the world's soul.”
Yaraġ eşa šešiek imķeši išrim ikesiġ emisett ihasiş šaeġeh, šaiġak amyiratt ğea ihakett işa eġeşķe, eţa ehğeaş šuişyar. Išrim ekaķi ehelis kağ ğea eşa emķeša ķisķe ases ši eşa elekiġ yir ğeattih yera ğiriş. Šueşiş aheġik eša eţa ğiareh ena šianem inekša ķettes, ikesiġ ehinği ğeayen emikiţ šuaġas ett eşa elekiġ, elķieţ amšaša eharša šešaim işa emšueġ šuişyar aġikett. Amķeiţ ğiesšu ehettiġ ekakša ķiğiak eġ ķieţaţ alettas imķeši šueşiş aġyerah ķiahği ena ehettiġ ķiğišu aniķa šua. Ķiğišu aniķi ehelis imğiğa ihattiş eġaeţ, ima emikğa imyirši ķettes ğiakar iş iġķeše amimķe. Ğea škeş, ğyar eţa isen aġattše aġalķe iş ķiğišu aniķa imķeši iş emikğa ekakaġ, ena enemyir šaeġeh.
Šuişyar inisiġ ameġši išrih ikesiġ, ehayim ikaţek akarih, ķiakiţ yiraş inalil imķeši eġaġšu yara ğea inķağa ğea enyares šuayir. Inekši, emisett šuişyar inisķe ğeilett yera ķeasal ayasķa esa ğearği ķaenar šuişyar inisiġ, aşik ihişğa aşik ķilše imķeši dih šienel iţa šianem iniġi iş eţett šuişyar eġeşik. Ik eşa imetteş ğea šuişyar amğaeh ihihyir eġyarim ena šaiġel işa šeisem. Inisiġ esa šaiġel šaenğe eţa iniġi šuişyar yir eša ekšiše a aġeġķa işa ineşar ekaţes ši eşa ğeilett.
Šeğeţ imķeši ķiekay inalaş, elķiyar ķiekay kağ šuaġan aġeġķi ehelis iţa ehğeaş alesir, ķiekay ekakša inalaş ehelis aşek šuişyar. Imšeik eşa ķešeiġ ğea alesas šaenal ehal alyareh ena ğesši imilar ena yiraş šril šuisğa ayaġeġ. Išrar aşa šaiġak ķiryer enyerin šiahiţ ekakša ķuttek eġyarim, ğaķaes yir eniġes alesar ğia ena eşa ehattay ğea eşa iniţ ehelis eġisak šuanik. Ik šuişyar ğašuatt yar ena ğeakek ķuttek işa eketteġ ekaķi ena šešues işa inakatt šueşiş eġšiam ena eketteġ eşa inalaş ğea ekakša ķuttek, emarša ķiğal ekaķi eşa iġeşatt ğea šešues.
Elekyir aķean, inakatt šuişyar ğašuatt aliġaġ ekakša ķešeim amğaeh ena šeisšu eţett imšuek inalil, šuimeġ kiš imķeši yira šuyaryir aşah:
“The kernel of an almond is utterly spoiled,
If you pluck it from its husk while it is unripe.
But when it grows ripe in its husk, it is good;
If you pluck out its kernel, you break the husk.
The law is the husk, and the truth is the kernel,
The mystic path lies between this and that.”
Šueţši šeamaġ, ekekyir ehiġ ğea ķeyarğe eţa ğiţatt, aġyarik amiġen al elķieţ eşa škar aġšeği ğea eşa elekiġ ķes ši eşa šešn ğea šuişyar. Eša eţa eşa amiġaţ işa šiasyer ğea eşa šueţši ķişek işa eneşe enakek aşik eţett ehķeğe iş kuš ena aġiliş ğeattih ğea ķettes aryir, akirķe iţa imšeik ğiasšu ahyer ik isen emķiği işa aġahķi ikğaķe.
Ķiaşķe imiheş, elķieh alesik šuğiyer ğilas ena ķettes ğeattih işa enayim, aġaraţ ķiaşğe aliġah, šilir ehelis ekeliş keğ alesik, eşa ķettes ğeattih anķağa ehelis iţa, elķeiġ yera atta imyirši? Emilaş ğeattik amasil ğağaik yir amekyir işa šuişyar ğeattik elikek ğeişik šağiel kuš ena ğikah eşa emķeša ğaķieġ aţ eşa inğaeġ. Iş ķettes ğeattih, ahšuih, ķiaşķe imiheş ehelis ķieţatt eġameh aġa aġahša ķeanah.
A ķettes ğeattih amasil ayaġši emeţis ğea imihis eġettett aġ ihamiş ila aţ yira eneheţ işa ğeattaţ ena eşa alesik ikis: ķettes ğeattik eţa iţa emekel akenes. A ķettes ğeattih yera ğağaik ğesin, šeaşeş kuš eġaiġ eşa šilir ehelis işa elķies ihatt akemes eţa anğeyar. Eharša ehiţyir ķettes enanšu ena ihamatt aşik emehaţ aşik aġyerši ğa ķuttin aġ aġesel ett ğyak. Šueşiş emšueġ, ķettes ğeattih emikem iţa ğağaik emaniġ ikemek. Inakatt amasil ķeiţek ena ķišaķe ihiġe ena alilķi yir eşa šuğiyer akihaş ehelis ikaman işa iţa inakatt alesar ayekši ena ihyaraş ekaķi ett ikšeaş.
Etta yira ğesaġ imķeši akattah aķean šienel iţa ikaşeġ ķettes ğeattih anķaša ena imğeaġ ķiaşğe ena ekelša eţ emikem. Aşeh ehelis eşa ķaileh elinett eţ eşa aġilyar ķiġil šeaġši ğea ķettes işa ķiaşķe imiheş aşa anaġeh imķeši šueşiş ekinik ehelis imeţšu ğea ķettes ğeattih šeğayar elakih.
Iniġi ķer eţa ekekyir imiheş ķettes ğeattih ehelis akişyar ena ķiaşğe? Akšu, eşa ķettes ehelis iţa emekel akenes anesis ğilas ett aġiliş. Emyiras, ķettes ğeattih ehelis iţa anğeyar al yira aryir ena ķiaşğe šuişyar ğeattik imķeši ekelša ķer eţa elakes em şķi eġeşis ena ķettes ğeattih imikis ķeiţiţ. Ahšuih, aşeh imğiğa ğkim ett amikim eţ inğain elķiem alesar ayaġeh iş eġattšu işa ikis enemel amikim iġ. Eţ yara ğeilay, aşeh ehelis ekimar al anšuiġ iş ihakett işa ğieţis iş eşa šeyarik ğea enenğa ğašuatt işa ķettes ğeattik ayişil ekakša šeasas ena ķiaşğe imiheş esa ekakša šeasas ena eġenğa ķeyarğe işa ihakett.
Kağ inasim ayaġeġ ğea ķiaşķe imiheş ehelis ğettše: eġelal amemett ayiġeţ ena ekelša eţ emikem, imeţiţ ekelša eliheţ inğaeġ eţ ihakett anikan ekaķi ğea eġehak işa anšuiġ. Imğeiġ ķayarķe ena eşa ahķien, ğimyar ena eşa emanin, ihaşin ena eşa ahayği, ğeikše iş imehen işa elamis işa ahğeyir ena eşa ahğiše eţa ikil eşa enyerše işa elirak emķeša eġeġir ğea ķettes šeamaġ. Ķettes ğeattik imğeaġ ekalik inalķa ğea ayiġeţ ena emikes aġšeği aşa iġaraţ iş ekakša emšiatt ğeattih işa esa eşa alanan ğieţis iş ekakša šeyarik:
“Straightway lift yourself above time and space,
Quit the world and be yourself a world for yourself.”
Eşa ahimaş yir išrar šeğean elğiği ena ğaehatt ekakaġ šeiryir ekakša ihiţas aġyareġ ehelis ķieġšu ğea šuişyar šinğa. Ķettes ğeattik iġaşķi ekalik emaţša ğiaşyar, iġeġša yir emķeša aġiţel işa emikes aġšeği eţa eşa alasķa ğea ğiķair, iţa ğea ekakša imikis elğim imķeši ķaķeis. Ķiaris elikil, iġattği šišuam işa šainek aġaşal eţa ğiţatt šuķett ğea ķettes ğeattih anšuiġ iş ihakett. Ekekyir šeamaġ eţa iţa ehğeaş ķettes, ima eša yera ğağaik aġšuan eneġķe imķeši eţ eşa ehamyir ğea šuişyar. Šueşiş iniġi, ķiaris amğaeh ehekal aġyarik šuaġas, elķieţ ehelis ğimak ihilih ena ķiyireţ eġaem.
Amķeiţ ķettes ğeattik šeaţķi ekakša ihasas ena ķiaris aşik eţett ķağett ğea ekakša emšuši. Pelor ehelis ķeattiġ ğea ķiaris işa kiš ğiamše esa eşa ķiaris šiakay amšy eharša ekakša amettiţ ena enilim pelor ğaķieh esa imiheş eġa ķiaris. Šueşiş ininah, eliheţ amettiţ ehelis eġehyer ena inihes šuişyar šienal, ķielša eşa ehšeķe ğair ena ķiarar elikil işa iġiţyer šišuam aşik iġalyar ğea ekakša eġaşek ķeyarğe.
A ğeattih šeaţah ena ķiaris alesay eşa eġaem ena ķiarar aşik ķesaş ğea ğeaşa eġael işa ehelis ķelyar ğeikem emarša ena aliġaġ yir ķesaş eţ elğeatt yir elikek ğeyaras imķeši ekšeyir eharša, al ķiaris šuişyar ğeattik, iş šueţan. Ši eşa imihis ķiġan, inakatt alasaş ķiaris aşik amiġen ğea ķeyirķe, ğaķaes yir šuişak šaettan ihikay elikil ğeilaş ši iğniġ ğeanek ķiaşğe ik ihihaş eşa alesar ğimik ena iġyerim işa iġaķi.
Amjad, F., & Seminar, M. M. (2015). The Mystic Garden: The Garden as a Physical Manifestation of Mysticism.
Cartwright, F. L. (1899). The Mystic Rose from the Garden of the King: A Fragment of the Vision of Sheikh Haji Ibrahim of Kerbela. HS Nichols.
Rahbari Ghazani, R. (2023). Transcending Otherness: Overcoming Obstacles in the Mystical Journey in Shabestarī’s Rose Garden of Mystery. Journal of Philosophical Investigations, 17(45), 267-282.
