Fient stuigt dovyt rees dy Teste erzon oevas eyn daoren jieeren voiz 111 SK - 938 ES.
Meer eyn inerovn, dy avikiov ditnade degoge stuigt Kvorikov Teste, ketabde meer Chữ-nho (字儒) een Fientovadi, vwek kantytoyt gys see odis een Fient, een ferovev niair Chữ-nôm (字喃) en Quốc Ngữ, ostiv mees 1918. Zavatyva sodteg dy 10d genodee dy Fientovadi esomnas dy Teste zakdimte gys dite nijnee eer degoge en kovyt nijnee zakdimte 'Chữ-nôm' (raodydde zakdimn). Dy eervistte ketabde ekve sy ditteg een dy Chữ-nôm zakdimn, eyn anrkdimtyan ver eyn seve ek dy Soij Eyn Fogas een Jige Deg, Fe F fafteke, stast voiz 1209 ES (Vee Sjitozsji).
Et stuigt sodteg dy Derde Sjitozsee (vtae 13d genodji) dasen dy zakdimte stuigt zjizsetaizyt en sernas gys see odis een ditantaoin:
The farther barbarians are from the central capital, the more barbaric they are. Chinese people call the barbarians from the east as “Dong-yi,” barbarians from the south as “Nan-man,” barbarians from west as “Xi-rong,” and barbarians from the north as “Bei-di.” All the words are different animal names.
Vaoen Fientovadi ditanen neij dana een dy Chữ-nôm zakdimte ankvoer dy faenen Tgojige Dojige en Tgojige Zi Kij (14d genodji) en Tgojige Er doi (15d genodji), en aKoee Vee (14d genodji) neij er dervtayt Teste naksnboaaken steeak Fientovadi en dana dajiov fakvtaien en zastedekst.
Nar vast nadde mezirierist sertytg erdifteg een Fient sodteg dy 17d genodji, te nee ervavamyt eyn teb zakdimte erzon Fientovadi sodis ver dy Tate evem geboete - Quốc Ngữ (ttaiov degoge), vwek adzijn odis gys dite fojian saaken en eel invigijoen metaaniov een Fientovadi. Daog Quốc Ngữ stuigt ervavamyt rees eyn tboan sy sivangete mezirierist en rees Fientovadi zkaver, dy fanran orovee kinsdityt niair etze anvasti daamet Eveksenin er Daer, eyn Vintk Jstodit mezirierji.
Een dy meis 18d genodji, eenaag zkaaven een Fient segde gys naok Quốc Ngữ, aag et nee stuigt ostiv dy segtetteg sy dy 20d genodee dasen dy odi sy Chữ-nôm sekova vierminos. Dasoee Quốc Ngữ daamet dy einrykaan zakdimte odis erzon ditteg Fientovadi. Kaoddien een dy Chữ-nôm zakdimte stuigt efoivobove ek ij Ki Mete Otivadrditee ostiv 1993, en dy zakdimte daamet siv sosiyt en dogte ek dy Get-Tô Anzsditona een Getai, vwek get inkgenvee fobovzines eyn siktyaneree sy kaag dy tô gedoknadr.
Tanobove vetaoinen
* Chữ-nôm odien eyn meiksnoin sy seners Teste gedoknaden en teb gedoknaden anvastyt zoekivikovee erzon ditteg Fientovadi.
* Nar esomtytg dy Teste gedoknadr, dy anvastzaen sy Chữ-nôm szadabyt medee Teste zasen en esomnas dasen fanotkitaien gys Fientovadi fanavagji. Meer eyn inerovte sy de szadabteg, een dasen daam menik dabij zasen erzon dy zova deteg - eyn Ztea-Fientovadi ane en dy zaigteov Fientovadi ane.
* Dy teb gedoknaden kabotee eyn gedoknas vwek givaen dy vadeteg en etadys vwek tenen ek dy Fientovadi fanotkitai.
Davidson, Jeremy H. C. S. (1975). A new version of the Chinese-Vietnamese vocabulary of the Ming Dynasty—1. BSOAS 38.2.296-315.
Coulmas, Florian. (1992). Writing Systems: An Introduction to their Linguistic Analysis (Cambridge Textbooks in Linguistic. Cambridge: Cambridge University Press.
FL-061510 Ancient Scripts: Huexé and Líang scripts
FL-070210 Nea mil is Huexe
FL-061910 Eid Huexe nuem
Gregerson, K. J. (1969). A study of Middle Vietnamese phonology. BSEI, N S, XLIV, 2, 131-93.
Maspero, Henri. (1912). Études sur la phonétique historique de la langue Annamite: les initiales. Bulletin de l’École Françoise d’Extrême-Orient 12:1-127.
The, A. (ed.) (1999). Doan Truong Tan Thanh: Truyen Kieu Doi Chieu Nom – Quoc Ngu [Kieu Story : in original Nom Scripts and Romanized Chu Quoc Ngu]. Hanoi: Nha Xuat Ban Van Hoc.
Vũ Văn Kính. (1996). Tự Điển Chữ Nộm. Đà â ẵng: â hà Xuất Bản Đà â ẵng.
