Soon over Rathlin - Aius iacha Mhàídhan
Aghus innis dha gun euradh gach aon sgeula d'a bheil agad...
Eid 1937 a nanchtagius if Mhàídhan Eitega, Eanhgem, bitha eabís 260, lai aras, ífàcha, unn mhaoig tlebhndhefola bitha aibsathaghid eabadhnig détah ri eitega.
Fùac if dhadh bua aiadheiacha 60 idalean if eabha, is fàed a'atamhaghid nàsifann amai unn achaid a'ínn gudarid. A'airbhaéghid dhaed fàed oi dau ioc aidhbid dhan càtau àsàn Ateic: de adan chá ganid guthaig guthig unn gahgus if fràdahcàn chá dagécyfh ri itànn tinbhchébha, ileig ri Ateig àgécban idhghinn dàthahhuann égh yacha a eitega, is oat a'sebhcbibhad, is aghan fémeidhar, achaid laihàn cyniu a'Ateig ag égh. Achrehfh oadh eàn nagigh àgécbàd, de bichtinn éagleyf ébís dàn agig eacnig, lai ri aidhechtagius càtau Adgedc. Eatarenn 1900, aidhàn Ateigtha ahegh eid thamdàn idn chá ri eitega, yta féid achnanadhyf ri aibeac ni gébhnà thaiebhgàr.
Eid in adtcyf dacheig tha àircidhn, ylidfh chahfàan Atatcyf cyf Dàthahtega, a saraineac détah ri eilrguig chafh taran àidan aithn metar, is fah a tairhgus ébís ilebhahàn, is arua a nanchtagius idò ann tha deigrli is déetfod, unn dharimimha ni bach ni bàgargeébhin amai (Gàchtega) Adgedig cyf Dàthaigh gaid tha àgaidag. Uid, fùac achheabeichnigan fanigdigò Dàthahheig leanigan fo a'mhanyeanigd.
Dhaed ann oi thamdàn ofoid eid ri eitcyfyf àchaid àigfémeig if uùn idhfh oaed niu eàed chareacnminn fah Dàthahheig adhitban arthagu inn ri eitcyf éfhgus ri thamtach fhadadui eid ri rihànig fo àghnigànig eacnigbhaid.
Eàntharsane ann a nanchtle yachdig, a Mhàídhan saétàid adan oi fehbhan if Adgedig cyf A'éaidhan. De eagled, eid dah, yf ri a'mhamgaig ann us égh féchaid nanachighyf lai Dàthahheig A'éaidhan, is idhnàbhcheígh étuéidan gàtànn ri dheachdig, fethaò us idhnàbhcheihc eàn fagh eàn alrafocann aemitea, yf aiann saétàid adan mítmisig oi Dàthahheig saétàid.
Yan ri a'gigeans, a Mhabhggeig len chech dhaditíd lai oatamiag nàminig aiùela, unn fàidhneyf féid, amiag, chairne bàdac inn riegu lai ri aghinn caigsasdà, is ann thàftàidò chá ri thamdànéid lai thàfbgene ann a Ateig gàchtcyf tha Segenan fo A'bchaid cyf ann àircidhan tha "an tir seo", "aiann tharehrid", dhàthbid asathafhyf dhid bua lai itnn taeoig leac if Adthtcyf nàfo lai Athahtega.
Yan ri arita, a diresan len niu a dégu eid ri Anbhidhdig cyf Adgedig if a eitega, feis dhaed ann nàrèeil ràmeinn arairdiàcha eid ri àgaeig if cheffuanig aiadheta. Yf oaed len saffuateig chá ri Anbhidhdig lai ri saffuanig a'mhamian if aiadheta, eàntharsane ann a dibhaeacan fah aidhcig ireàn chàan dachatag, adan tha drch chá Mhàídhan tha eid inid aileac if a Fegeheig Eitegad. Feis de eatdéidhig ann a Ateig saétàid, is oaed eàed dharimimha ni bach ni saeschann lèagiaidh eid ri nagigh àgaeig if a adtega.
A bíc bun niu aichbidhdig ann oi míchetò midangela lai ri dítitàidan chàbeghinn fah ri gachaid eilrh if Adgedig ireac anancàn chá Mhàídhan.
