Jun 26, 2012

Ewnymys dys yr Kyffys dys Edwr - Dafnyrdys dys yr edmy dys Edwr 13

www.forgottenlanguages.org - Copyright © 2008-2012

image

Ynn yr dwyd 1217, Lwnmwd, idy dys yr Edmys lomae, aeg lera purimae Ynn Ulaier, Ynn yr yonaiery dys Pangag, aeg lera cyucgyeid Ynn yr epeddnynecy t'Daginymd.

 

Yfw ym lwryd cyid nwdtwr, gydw yr afnefit dys yn ym dairys,  wtryf imae priefnad dwys dys yr lwda dys Daginymd aeg Osayn.

 

Daginymd gayn yn cyid dusy Osayn eid fwdy nww cymmyd Igyd, myrmyd ed dwyrt wtryf dlorw gimtwd dudiyn gwtyr yr ralen edsandys,  rir tinnad niopmyd, dudlo sysnna wfad aeg rocky, aeg rilw femalnad unfit gydw nyltivatod. Yr idalbimantys ryfad yoainad t'untyff aeg fedyff. Osayn feok tifyd dys nwtlwd nww aeg dwelt sysfwys;  lwweng, ywsw ity, ridmwd cycantinad.

image

Finlong esgyd yr nww fynyuld nia twnys tiy aeg yn cyid foliluerys,  cyid wid eransgad wtryf yn cyid dusy Daginymd, gigdys lera riywf dasilong Ynn yr Edmys,  aeg cynuti wtryf yn cyid yae foliluys:  "Yyfy efw, yn cyuy dusy aeg ri, esgyd yr dadw dys yr Edmys lera yn cyuy t'edalomary dyf, rir yae yr Efnwf coda cyuid gydw dayr cyiry, nia grudsys cyid cyuid, cywmyd am Eg losfnyndundud dudlo cyuid ritw afud raedmae wtryf yr cyupdari logninad dys ri. Eg yndad teda-fage lwe esgyd cyuid fud ymlot cyuy dui lwsnyr Ynn yr Edmys lwryf gydw yn cyuy eilog igynt yaindunangy aeg esgyd dys yn cyuy foliluerys,  gydw yr nww dys Igyd myrmyd cyuid gayn cyuy ed uneym wtryf yn cyuy twnys".

 

Mywd Daginymd rwri urd nwtlwd, cyid pumedmae wtryf nwfmae cywfi tyri yr cyubjeg, aeg sysrsad eid mymy wtryf yr nititod lyrwr nwy. Mywd lyrwr nwy rwri lewnmae, aeg Osayn rwri fynynel t'cyummod, wtryf nwnyf myd yr ri, Daginymd agidad yn cyid wtryf dlorw daizmae, pyfysy, aeg celrimae Ynn calid wtryf Llwgard, Ri dys Cyfnytsasy, wtryf dlorw tipt predoner t'esgyd Cyov edaign. Nwtlwd rimyd lera enydud, aeg Osayn damainmae pri cyoner myd yr Ri dys Cyfnytsamid nurnad gwwys yurys.

image

Ynn yr daynnt dwyd, Llwgard, ri dys Cyfnytsasy, lomae, aeg lera cyuc gyeid t'yn cyid ywfwd Cywy. Ddwnad yn cyid ti, riti, Llwgard gayn lodagodys gydw yr lwafratod dys wfi gigdys lerayd fynynfinmae Ynn yn cyid predod. Osayn riywf, alweng yn cyid calid damoynd, aeg yi daiagmae wtryf lwafrnad, wid wtryf Edwr wtryf yn cyid dusy Daginymd, aeg cyagtnad afdurweldys nynfwd systlyd myd eid fynydirabmy ydunlengy dys rin dys rank gydw yr cyrin dys Ai. Mydu. Daedrnyff myfw yr pilgrimasys,  cyid tyri us wesidud yn cyid dusy Daginymd, t'egom cyid lera dagyiynd Ynn eid eriendnad yanner. Ywy esgyd timin Daginymd carimae yn cyid dusy Osayn wtryf felyf Sanon yr dumy dys eid fwdy edwr dys rank dys Kintyda, rydnad wtryf yn cyid eilog ydmad, aeg gayn ium yr afagesaid nww dys Igyd, egiter Osayn, makyff yad dys yn cyid dusy, wid myd yn cyid ydmad, amid dwelt sysfwys. 

 

Day tydgwys leys,  Daginymd idy dys yr Edmys,  cyucgysag wtryf idy Lwnmwd, cari wtryf yr Edmys wtryf tedlyg yr curceys.  Osayn wid wtryf ityg yn cyid myd dunad ymacrinad, aeg lera iny dys yn cyid dyw, gydw yr idy lera ywfwd dys Osayn dwf rydnad, aeg agidad eid dunad panet wtryf dlorw pdanedad. Daginymd, riti, dwyrt wtryf Osayn "Fud nia cydu irw myd cyuid, dusy, tic yr Catolwc Ee gwti canonelymnad damyadad cyuid myfw yr pondys dys eid unsawfoil yimmwys". Yr idy adid:

 

"Sgu cyuid nia esgyd cyuid lwynd lwngwyr myd yr cyty dys yn cyid egom cyuid yndad ritw yae rwfmae wyde?" Osayn gda nia iny yr neyr dys gydlyf rwri afud cyaid, aeg acsgumydsysd esgyd cyid rwri lwngwyr tipt yn cyid cyty yae eid fynynnybin. Eid cynod rirfyd lera asembmyd, aeg Ynn cyid idy Daginymd canonelymnad daneradud Osayn yr ywfwd dys Godad aeg Sauon yn cyid ydmad. Afdurweldys, Osayn yelrimae Credtina, dumy dys Fenalrid, Url dys Ros.

image

Rir yr ydmad dys Ri Daginymd, Dad dys yr Edmys,  neinmae t'yr daneratod dys yn cyid rydnad myfw Osayn, aeg yoynd t'yr gyml dys pitdurag, aeg cyuer dys wfi yr losfnyrd tiy Daginymd aeg Osayn, wrodu dacdatnad Ynn yr nimryd dys Ri Daginymd, wtryf yn cyid ywfwd Godad, gigdys lera Ynn yr edmy dys Dlodwf, wtryf daize aeg tiri Osayn. Godad, tyri nenyd dys yr gilswr, fynylilegmae eid nwmi aeg wid wtryf Igyd gydw yr twgyd dys celryff systlyd, il cyid fynyuld, yn cyid yoter dwf trunad weltid isidys.  Osayn, riti, idferyff eid dygnad fydi, myd eid iri rin, myd loffelulnad avoid Godad, aeg fmyd wtryf yn cyid tuter-ynn-leagh, yr Url dys Ros, egilai Godad said lwyr nurnad yr dudfys nww, kicmae eid iri dys yr idalbimantys,  aeg daedrinmae fyda.

 

Ywy esgyd lwdad yr Wesfnyunt dys Dlodwf, dwgwd tyddwd aeg fwni lerayd felt tryfygyfyt yr dudfys dadw dys yr Edmys,  Padlil yr ywfwd dys Pdki, alweng dafrimae wtryf dinw wtryf yr dwdmwr dys Osayn, myd myfw Godad, aeg dasid yae nwdtwr yae Osayn myd yr Url dys Ros. Day eid iri leys Osayn, aeg yr afagesaid Wesfnyunt dys Dlodwf, idfedad ei eid fynynnant dys fegy, fynynfirrid tyri rida nenfwr t'oat, aeg wid ignad myd eid dwtyg ynsel wtryf Cykye, twtgyd yd fynyngymmae ryfswf gydw tydgwys leys Ynn dudryf sagys;  yd riywf myelnmae myfw yr cypys yd rwri dant systlyd esgyd Godad lera dasilong Ynn eid fwdy nww, cymmyd yr nww dys Ai.

image

Fynyim, dingyr appdaedod, myd ridmwd iri ydunlentys, Ywdrwys nwtlwd, asemblwn wfi nedad eriendys aeg acainmangys,  aeg wfi gigdys lerayd wicyff wtryf join yn yd, yd cyurryfynid yr nww ridu yr cyimyngy dys imy fesmwys,  pryffyff yifyd gww cyipys myfw yr nudai rwys dys yr dyrwf, myrmyd lera esys furlongys myfw yr nwdw rintodmae nww. Godad aeg yn cyid fynymnenodys lerayd trun ei fynyddurnatod mywd, redyff urnad Ynn yr nyfmae, yd nyerad ryfswf cyurryfynid. Yyi elrid, riti, yd unirseok wtryf rydlwys yanfulnad, rir Ynn vain ; gydw tylo twdid tiayrdi Ynn yr nyfmae Osayn, aeg Padlil yr afagesaid Wesfnyunt, idfedad yr nww myd wfi nedad nwmi, aeg nattyff wfi wtryf ti gigdys lerayd imy ywled yr pdacingys dys yr ee, yd daizmae Godad, yutisadud aeg ipriynd yn cyid dys yn cyid daeys.  Osayn, riti, gda nia dwsi yn cyid dinw wtryf nwtlwd iri, rir lera unabmy wtryf pdaynnt cyid tyri rigw dys Pdlki yr afagesaid Wesfnyunt.

 

Nwtlwd alpninmae Ynn yr dwyd dys gargy 1223.

 

image

1217. Hooar Niglas, Aspick ny hEllanyn, baase. V'eh oanluckit sy vanishter ec Bangor ayns Ullee. Ghow Rennell e ynnyd syn aspickys.

 

Son y lhaihder ta shin smooinaghtyn dy vel eh cooie nish dy chur coontey giare jeh dellal ny braaraghyn Rennell as Olaf.

 

Hug Rennell Ellan Lioas da'n vraar echey, Olaf. T'ad gra dy vel yn ellan shoh ny smoo na ny hEllanyn elley. agh nagh vel monney cummaltee ayn, er y fa dy vel eh sleitagh as creggagh, as nagh vod fer traaue agh beggan jeh. Ta'n chooid smoo jeh ny cummaltee beaghey lesh shelg as eeastagh.

 

Nish hie Olaf magh dy ghoaill yn ellan shoh, as v'eh baghey myr dooinney boght ayns shen. Tra dennee eh nagh row yn ellan fondagh dy chummal seose eshyn hene as y cheshaght-chaggee echey, haink eh dy treishteilagh gys e vraar Rennell, va ayns ny hEllanyn ec y traa shen, as loayr eh rish myr shoh: "My vraar, my hiarn, my ree, shione dhyt dy nee yn eiraght aym's Reeriaght ny hEllanyn, agh fakin dy reih Jee uss dy reill urree, cha nel troo aym ort as cha nel drogh-aigney aym ort er y fa dy vel uss troggit gys yrjid reeoil. Agh nish ta mee guee ort dy chur dou, dty vraar, rheynn-cheerey ayns ny hEllanyn oddys cummal seose mish hene as my gheiney, son cha vod Ellan Lioas t'ou er chur dou jannoo shoh."

 

Erreish da clashtyn yn aghin shoh, ren Rennell gialdyn dy goghe eh coyrle er y chooish lesh e chooinseil, as dy jinnagh eh cur freggyrt da yn laa er giyn. Tra haink y madran, va Olaf symnit gys Rennell. V'eh goit er egin ec Rennell, kianlt lesh geulaghyn, as currit gys Illiam Ree ny hAlbey dy ve freilt ayns pryssoon. Va shoh jeant, as hannee eh ayns geulaghyn sy phryssoon reeoil rish bunnys shiaght bleeaney. Ec jerrey yn earish shoh, hooar Ree Illiam baase, as haink e vac, Ollister, syn ynnyd echey. Roish my dooar eh baase, hug Illiam oardagh dy heyrey ooilley ny pryssoonee va cummit ayns y phryssoon echey. Myr shen, hooar Olaf seyrsnys reesht as hie eh gys e vraar Rennell ayns Mannin, as dy gerrid lurg shen hie eh roish marish sheshaght dy gheiney ooasle gys Compostella. Tra haink eh er ash veih'n troailtys echey, haink eh reesht gys Rennell, hug oltaghey creeoil da. Ec y traa shen, hug eh er Olaf dy phoosey Lauon, inneen fer ooasle ennagh veih Kione ny Cheerey as shuyr ben Rennell. Hug Rennell Ellan Lioas da Olaf. Ren Olaf guee aigh vie er e vraar as hie eh roish marish e ven as ren eh baghey ayns Lioas.

 

Shiartanse dy laghyn lurg shen ren Rennell, Aspick ny hEllanyn lurg Niglas, troailt gys ny hEllanyn dy chur shilley er ny kialteenyn. Ghow Olaf boggey mooar er y fa dy row mac e hayrey er jeet, as myr shen hug eh oardagh dy aarlaghey jinnair yindyssagh. Agh dooyrt Rennell rish Olaf " Cha jeanym ee mayrt, my vraar veen, derrey vees dty phoosey mee-leighoil jeant gyn-vree ec yn agglish." Dooyrt eh neesht,


"Nagh vel fys ayd dy row uss poost rish ben vooinjerey da'n ven t'ou poost ree ec y traa t'ayn?"

 

Cha dod Olaf obbal yn irriney, as ghow eh rish dy row y ven-vooinjerey eck myr co-lhiabbagh rish foddey. Myr shen, ec ard-whaiyl agglishagh, ren yn aspick Rennell gyn-vree yn poosey eddyr Olaf mac Ghorree as Lauon. Ny lurg shen phoose Olaf Cristeen, inneen Farghar, eearley Ross.

 

Va ben Rennell, Ben-Rein ny hEllanyn, jymmoosagh er y fa dy row e shuyr scarrit rish Olaf. Lesh sherruid as lesh goanlys hrog ee seose noidys eddyr Rennell as Olaf trooid cur screeuyn dy follit, fo ennym Rennell, gys e mac Gorree, v'er yn Ellan Skianagh ec y traa shen, dy ghoaill Olaf er egin as eh y varroo. Ga nagh row Gorree agh ny ghuilley, v'eh arryltagh dy yannoo ny va'n voir echey geearree dy noddagh eh shen y yannoo, as haggil eh sheshaght-chaggee tra hooar eh yn screeuyn shoh. Haink eh gys Ellan Lioas. Agh ren Olaf as shiartanse dy chaarjyn scapail ayns baatey beg veih Gorree, as haink eh gys e ayr-sy-leigh, eearley Ross. Ec y traa cheddin, ren Gorree cragh fud ny hellan, as, erreish da marroo shiartanse dy gheiney, hie eh er ash dy valley.

 

Ec y traa shen ren Paayl mac Valkey, fer-toshee yn Ellan Skianagh, as ny ghooinney cummeydagh lesh bree fud ny reeriaght, chea voish Gorree er y fa nagh baillish coardail rish dunverys Olaf, as duirree eh myr Olaf marish Farghar. Shiartanse dy laghyn lurg shen ren Olaf as yn eearley coardailys jeh caarjys, breearrey loo rish y cheilley. Haink ad ny-neesht lesh un vaatey gys yn Ellan Skianagh, raad ren ad follaghtyn ad hene ayns ynnydyn fadaneagh rish shiartanse dy laghyn. Fy yerrey hooar ad magh liorish peeikearyn dy row Gorree er ellan dy row enmyssit Ellan Cholumb Killey marish kuse dy gheiney, gyn goaill aggle roish gaue erbee. Myr shen haggil ad nyn lhianteyryn as nyn gumraagyn as adsyn va arryltagh d'eiyrt orroo jeh nyn yoin, as ayns tostid oie chiune, lhunn ad queig baatyn veih traie mysh kerroo meeilley veih Ellan Cholumb Killey, as cheau ad kiarkyl mygeayrt yn ellan. Tra hrog Gorree as e gheiney orroo dy moghey sy voghrey er giyn, honnick ad lesh yindys mooar dy row y noid chionney stiagh er dy chooilley heu. Hug ad moo nyn eilley, as hirr ad dy hassoo noi'n noid agh ayns fardail, son ayns mean yn astyr hionn Olaf as Paayl mac Valkey stiagh er yn ellan. Yiare ad sheese dy chooilley ghooinney hooar ad cheu-mooie jeh rullick ny hagglish. Ghow ad greim er Gorree as ren ad eh y gholley as y spoiy. Loayr Olaf noi'n atchim shoh, agh cha dod eh jannoo veg noi Paayl mac Valkey. Haghyr shoh sy vlein 1223.

 

Y sourey er giyn ghow Olaf raanteenyn veih dy chooilley er toshee er ny hEllanyn. As eisht hiauill eh gys Mannin marish daa lhong yeig as feed as ghow ad cheer ec Runnysvie. Ec y traa shen rheynn Rennell as Olaf Reeriaght ny hEllanyn eddyr oc. Hooar Rennell Mannin as rishyn dooyrt ad Ree. Hooar Olaf beaghey veih ny Manninee as hie eh marish e heshaght gys yn ayrn echey jeh ny hEllanyn.

 

Sy vlein er giyn hie Rennell as e heshaght Vanninagh marish Alan, Chiarn Ghalloway, er thurrys gys ny hEllanyn. V'eh geearree goaill er ash voish Olaf, e vraar, yn ayrn shen jeh'n cheer v'eh er chur da. Agh cha by vie lesh ny Manninee jannoo caggey noi Olaf ny noi cummaltee ny hEllanyn er y fa dy row ad graihagh orroo, as myr shen haink Rennell as Alan dy valley gyn veg jeant oc.

Tammylt lurg shen, lhig Rennell er dy row eh troailt gys cooyrt Ree Hostyn. Myr shen, hooar eh keead mark veih ny Manninee, agh hie eh gys cooyrt Alan, Chiarn Ghalloway. Ec y traa cheddin hug eh yn inneen echey dy ve poost rish mac Alan. Tra hooar ny Manninee magh yn chialg shoh v'ad feer chorree as hug ad fys er Olaf as ren ad ree jeh dy reill harrystoo.

Template Design by SkinCorner