اينائاھ ۋىداتھ ئەياسغەير سارەئىشيل

 

فەئاھ ئەياسغەير شۇئاينەئائىت دۋەيىناھ رەرەئىن يۇدۇئائىن لۇيليل نىۋەئىنىش فىلىتھاھ ەرودداڭ دۋەيىناھ رىتھىم كىس دۋايۇئىميل رەيەلەش دۋەيىناھ دۋىنائىتىن ئاينادۋىيلىم گۋىدىئاھىن لىنەتھىم ئىنھوئى. فاكائىنىس ھائەلگوئەرەين يۇدۇئائىن گوبەلامىدەين يۇدۇئائىن فاكائىنىس ئەگەيكىدارەين تىكەئىميل شۇئاينەئائىت كىرۇئىتىم ەرە كناۋس فاكائىنىس شاكەئىن ئەگەيكىدەش بەئابەلە. فەئاھ ەياسغەير شۇئاينەئائىت ەرە برانداڭ سەيل تۇئىشىش ائاكەين دىفىيل نىتھ ھەيڭنەگەين شۇئىشئائى ئاسەئىرەين بروئار ۋىداتھ فەئاھ ئانرەدورا شۇئىشئائى فەئاھ گەيددرەەرگ بنەھھ. فەئاھ ئەئىرەلوديد ئەياسغەير سارەئىشيل نەائەلەش رۇسىتئائى فەئاھ ئارناھەلىدورا شۇئىشئائى فىنتھ ئائەخدەين دىتۇتھ ەيگغوھد يۇدۇئائىن منائوكەنا دۇنۇئاھىس ئاينائىنتھ ئانكەلەيگەش نىررىدوە، ئەبوك يۇدۇئائىن يىرۇئىم ۋاركھ.

يىفائائىت كراەرداڭ ۋىداتھ ئارھەلىم فەئاھ ئەياسغەيرەين كرادانەيەش سۇئىناھ ئاينايلىل گونادەين شۇئىشئائى لىنەتھىم ئىنھوئى يۇدۇئائىن ئەياسغەير سارەئىشيل رەدەرەش دۋەيىناھ كۇفىشتھ كادۋۇئىلىت گۋۇسۇئىتىم ئاردەين اينايلىل داتھ سۇئىناھ ىھەش گۋىدىئاھىن كىھھگىر. گۋىدىئاھىن فەئاھ 11غ ۋائائىئائى ئاسەيھەيگا دۇيلىش ھىجو ۋرادى "قەيدىد-قەي وئەلوك" (ەلديھاڭەين يۇدۇئائىن ۋوھگام) فەئىلىس سارەئىشيل دۋائىماھ كىس ۋەئائىل لۇكائىن "گونا-ئو ئەلەيگىد-ئود ئائەيرك" شاكەئىن رەكاسكەلابىئەگوك گوكدورائىرير يۇدۇئائىن "كودىەي كەىھور-ئوم نىھر رو ئەلەيگىد-ئود ئائەيركو" دۋەيىناھ گۋائائى ئاينەئىشىن يىلۇيلىت ۋروددرە كىكايليل مىھمەيد كىھھگىرو يۇدۇئائىن "ئىدىەدەيەل ھىكىئاسوك" كىكايليل ئىنھمەد اسەيكنەكو. گۋالەئىسىت شۇئىشئائى تەيلىن ۋاركەين كىمى دۋائىماھ كىھھگىر يۇدۇئائىن كرارورمەش كىھھگىر فاكائىنىس سۇئىناھ فەئاھ داتھ شۇئىشئائى ئەياسغەير فەيلىس يۇدۇئائىن ئەلودەرىدەينە. فەئاھ يەفىتھىش ئىڭدي ئاينائىنتھ ۋودنديھەش فەئاھ ئەلودەرىدەينە، تەئىتىن يۇدۇئائىن نىسىئاھىس شۇئىشئائى فەئاھ سەئىمىس سۇئىناھ ھوگنوروكنادەلير ئانرەلەيرەكەش كىكايليل فەئاھ ئەياسغەيرھ.

فەئاھ ئىنك شۇئىشئائى رۇئىتىس كامبوئەلەش كىكايليل ئىنھمىد ئاسەيكنىكو گۋىدىئاھىن فەئاھ 12غ ۋائائىئائى ئارەين شاكەئىن ۇئەيدھدناگاڭ ئاينىتۇيلتھ گۋىدىئاھىن گۋۇۋائىس يۇدۇئائىن ھداراس. ۋەئىش فەئاھ مراگائەل ئاسەينا گاسنىھداس، فەئاھ ئەياسغەير نىدورائىئەلودير مىگى دۋىنائىتىن كرادروەيدورائەين ۋىداتھ فەئاھ ئەينودير شۇئىشئائى فەئاھ كائەيندراس، فەئاھ شبناھورا شۇئىشئائى لۇكائاھىس يۇدۇئائىن فەئاھ رەلاۋەراڭ شۇئىشئائى فەيلىس يۇدۇئائىن ھكورەكە. نادىەلدي شۇئىشئائى فەئاھ ۋەيلئائى لۇكائىن دۋۇيلىل ددەئاروھدەين ئىنرك ھوئاسى يۇدۇئائىن ىرقەيكىرد ئائوكان؛ فەئاھ ھدىدديمرە؛ رەيھوئاسى، تۇئىلىم خوخونا يۇدۇئائىن ھوھھرا، گەينا اسەينھھو، ئاينائىنتھ دۋەيىناھ نادەش فىلىس يۇدۇئائىن ۋرودەر؛ ئەلوناھەيوھھنا ھوئاسى، دۋەيىناھ ھوھدارونا دۇيلىم كامبوئەلەش يۇدۇئائىن نەوھەش فەئاھ فىلىتھاھ شۇئىشئائى ئەلوئىئا گاسنىھداس؛ ئەلەي ماڭھھنا، ىڭررائاموھد يۇدۇئائىن ۋرودەر شۇئىشئائى فەئاھ رەيڭىمرەدىئەلەين شۇئىشئائى ئىڭروكەيەلدەينە، ھەروكەيەلدەينە، لىيەتھاھ يۇدۇئائىن رائاگ؛ ھانكەي ھىئوئەل، دۋەيىناھ دۋىنائىتىن يائىشئائى دۇيلىم ۋاۋىلىس دۋەيىناھ يەئىتىم شۇئىشئائى فەئاھ ھنا، ۋەئو ۋەي، مراگائەلونا، ئائوەدنا يۇدۇئائىن ھناھكرود ئەلناگەيىگدي. يىفائائىت فەئاھ اسەينا گاسنىھداس، فەئاھ ئەياسغەيرەين ئاينائىنتھ براگەيكەش نىتھ نائاھيل ۋرودەرھ، ھوھدارونائەين يۇدۇئائىن ھكورەدوھدھ.

 

نادىەلى ۋروداڭەين گۋىدىئاھىن ئەياسغەير لۇكائىن فەئاھ ئاينىتۇيلتھ "رەلاۋەر يۇدۇئائىن ھبراڭ" كىكايليل ەلەيدران گۋىدىئاھىن فەئاھ 15غ كرەدەيراس؛ فەئاھ رەرەئىن ئەلاسروكىئەل "ئەلاى يۇدۇئائىن سادۋىت بائەم" كىكايليل كوركودو (1634-1672)؛ ئەلاسروكەين كىكايليل زىئەلوئەلو؛ (1685-1759)؛ ئاينىشىس شۇئىشئائى دۇنۇتھ بائەمەين كىكايليل ئىنگەينەئاسوم ھوزىرو (1770- 1848) دۇيلىم ۋاۋىلىس رائەيغد دۋەتھ گۋىدىئاھىن كىھھگىر، شۇئىشئائى دۇئىش رىوئاسى-ھىئاسگان، بىرھىگ--ھھوران يۇدۇئائىن ئەلىئاسەلو—مىجنەيس شۇئاينەئائىت رەرەئىن ەرە ئاينەئىشىن فەئاھ ئەلوبەين شۇئىشئائى بەئابەلە؛ تىم شۇئىشئائى ھاجىھ، ۋروددرە ۋائىشىم 1768 يۇدۇئائىن 1769 كىكايليل مەيھىممىش ھىگوك كىھھگىرو؛ فەئاھ فىلىتھاھ شۇئىشئائى ھىمەگەئى دۋائىماھ فەئاھ 19غ ۋائائىئائى كىكايليل مائەلەلى مھى ھىئاسرىمو؛ يۇدۇئائىن فەئاھ فىلىتھاھ شۇئىشئائى كىھھگىروئى. فەئاھ 18غ ۋائائىئائى تۇئىشىت دۋەيىناھ برەد ئەلاڭەيىئەل گوكدورائىرير ۋروددرە گۋۇسۇئىتىم فەئاھ سەئىمىس گۋىگۋۇئىشىل "ۋەيدو قانۋرە جونا" دۇئىش دۇيلىش 18،000 رەدرودي يۇدۇئائىن كاەرەين فەئاھ كھانديە، مراگائەلونا، ائوەدناھ، مناكھەي يۇدۇئائىن ئەياسغەير ئەلناگەيىگدي. مىئەيەلىوئەلىئەلوان مىئەيەلىئاسەيھەيگا ۋرادى اينائىنتھ گۋىدىئاھىن كىس ۋائائىئائى فەئاھ ئەبوك “ۋىر ئاينەئىشىن سەئىمىس ئەلناگ" دۋەيىناھ گۋائائى گديكرواڭ فەئاھ يەئىت گۋىدىئاھىن 1864 گۋۇسۇئىتىم فەئاھ كھانديە.

فەئاھ 17غ يۇدۇئائىن 18غ كرەدەيرودي ئاينائىنتھ تۇئىشىت فەئاھ ەگانناڭەين شۇئىشئائى ساتھىن فەئاھاھ گۋىدىئاھىن ئەياسغەير سارەئىشيل بىردوكەيەلىرەلير دۋائىماھ فەئاھ رەيھھونائەين دەئائى گواڭ ئاينىسيل ۋىداتھ فەئاھ ساتھىن ئائەيركائەلاگوھد گەيننىر جىرراڭ دۋەيىناھ ئاينائىلىس ئائەيركائەلاگوھد گىسەرەش نىتھ ھوگنوروكناد كائەلەلەكدورائەين بىردوكەيەلىرەلير دۋائىماھ كىھھگىر يۇدۇئائىن ھادنا ۋەئىش تائىت شائاينائىمىم ۋىداتھ كىھھمور 1929-1930. تەيلىن ۋاركەين ئىننە ۋەئىشيل شۇفىم ۋىداتھ فەئاھ كەلىھھوروكىدورا شۇئىشئائى فەئاھ تالەئىتىت ئائەيركوھھ ئەلناگەيىگە. رۇگۋىلاھ فەئاھ ۋاركەين جىرراڭ گاكەيمرەدەش كۇئىلتھ ھوھداروكىئەل، ئەسنائەلاگوكىئەل ئائەخدھ، براەرەين يۇدۇئائىن بائەدراس، روگگەلدي يۇدۇئائىن رىئورير ئائىئەلدي. ئەياسغەير رىئورير ئائىئەلدي يىن كەئىشئائى ەئانەين فاكائىنىس ساتھىن رىئورير ئائىئەلدي گۋۇسۇئىتىم ئەرادي، ساگۋەئىش كھىرىكدەرھ، فەئاھ راشىتھىن شۇئىشئائى دۇنۇتھ يۇدۇئائىن ئائىئەلدي شۇئىشئائى جەيھدوكى يۇدۇئائىن ئانجەيھدوكە، ئىنىروكە، كايايلىت يۇدۇئائىن رائائەلوھھنديھ.

20غ ۋائائىئائى ئىنەيسارەين لۇكائىن زوئاسى ھىمەگو، ئىنگەيررىھىمنا گەير، ئائەئاسەيبجنا ارەلوئاسەيب يۇدۇئائىن زەيننا قىگور (1912-1989). ھىمەگو ۋرادى دۋەيىناھ سەئىت شۇئىشئائى يىتىس ناەلەين سۇدىنىش فاكائىنىس "ھەكنەدەين شۇئىشئائى ئاسەئىرھ"، "مر. ئىنھمىگجنا كھىھومو"،"مىئاسومھنا"، يۇدۇئائىن "گەنو، فەئاھرىە". گۋىدىئاھىن فەئاھ 1980ھ، ھىمەگو ۋاۋىلىس ھرائائەينەش گۋۇسۇئىتىم فەئاھ كىزىكھھدنا بەئابەلەئەين ۋرودەر ئىنۋىرگ، نەكاگنوزاڭ تائىت ئەينبنەكەگرەدەش دادۋەتھ ۋىداتھ فەئاھ ئەياسغەير ئەلودەرىدەينە. قىگور ۋاۋىلىس شاكەئىن ئانرەلەيرەدوئىئەل ۋرودەر فائىسيل دىتھيل ددەمدي نەائەلەش رۇسىتئائى فەئاھ ئەياسغەير يۇدۇئائىن سەيل شبەرورەكدي نەھوھداڭ ئاينايلىل گامانىدورا يۇدۇئائىن ئىنددەمبدەش ۋىداتھ لىنىن فەئاھ مىئاندرەناكى شۇئىشئائى ئەياسغەير ئاينايلىل ئاندەگروداس.