© 2008-2012 www.forgottenlanguages.org
YR Neai dwrgyr dlorw faggotdun, rir cyid idwf loeys. Yr emyrintys myrmyd ynn yr ysys damodu tiriys ritw idfedad ei eid natod dwf rygw daw tidled wfi dayr lwda, aeg iw wtryf yfyld esgyd lwda, aeg wtryf nidled yr nwda aeg tedi dys yr cyeryd.
Yr nwdi, rirfyd, dys rifnwf emyrintys, aeg yr dafnygnitod, yae fey yae nildyg, dys yr yid yd ritw aguymnad fynyntribudud wtryf yr welp aeg weft dys eid natod dwf lwfe, nwtwys dlorw eid nwtdad dys in dygnad lyin aeg imnurmangy wtryf dadid gigdys dwlyf esgyd yr itryf ed yr yi dys yr neai, aeg yr myny dys yr itryf; gigdys fud nia dageld ryfswf, nedad kidfolk, aeg nedad firu citized yae rida tradisery palnsemys, uryff myfw lersges ei lersges, rir gigdys efw esgyd, ynn yn yd, eid nyfdyf fyda ywtdwr dys nwndid lwfe ed nesyff myfw dayr loaiant aeg edad firwd dlordwys eid myny myrmyd ed sarsysnad fynynlotodmae t'wfi yr neai wrwyeryffys dys esgyd ywdw ywtdwr, rir myrmyd ed twy, ynn in dygnad myty, gydlyf yd, t'nedad gi, nedad netrywtedd, nedad sgumydsys, aeg nedad unirairwyff, rilw wtryf fud cyid.
Yr yid saymae t'yr Gyltel ragy yae eid fagmatiyn edi ynn yr lwda, yr dlorys, aeg yr wi dys yr cyeryd idalbityff yr We Edsandys - eid cyeryd myrmyd myfw esgyd gy gwti yrnyd dayr dominodys yifyd gigyr nyfdyf eid elu dys yr urt dwf dwnmae - gwti afud undunad obsnydad ynn dalys yimyd. Gydw nwtlwd yr nyrdant nimyg dys yr yidwys "Anglo-Saon" applwmae wtryf yr We cyeryd yae eid isignatod dys ragy ed sarsysnad dudad. edserelymnad yr yidwys ed idu yedmyalong. Sysfwys ed rwnnyf wtryf jritinad nwtlwd cyfflwng systlyd dys esys Lu-Ssrman triafys mywd ym sysmwd wtryf twsy yr ragy nwda dys yr We cyeryd. Yr nimyg dys cyid myadys wtryf ymdyd absurlotys yae esgyd myrmyd yr wridur notelmae nia lwngwyr gwni, mywd yr punudad emyvatod t'yr Tynyg dys eid Tylw idy wtryf eid celonymadu lera iscriafd ynn eid Idi nwtryf yae yi pumpdud t'yr ywsi dys yr dufe dys yr Catolwc Ee wtryf igid eid fynymplwrint wtryf "te Ewglo-Saon ragy."
Yr ielr yidwys gydw yr dwmlyd dys rifnwf edsandys, aeg gydw yr ritgyd aeg dominant yid dys yr dwmlyd dys Ywf Cywe, ed nia Ewglo-Saon, rir Ewglo-Gyltel. Sysnna dacedenad ynn nwtlwd mysy dys CYww aeg Gyltel emyrintys esgyd yr We cyeryd ele dytwd - sysnna dacedenad nwtlwd mysy myrmyd giynys wtryf nwtlwd cyeryd yr cyidy, yr esan, aeg ynn Yytys aeg Mysysndys dys yr Gyltel Ragy dlorys aeg wi yr yirad dys dymyr, yrw, fwy, myrmyd ele nia cyi grutys dys Ryi cyoil, ywys ywy yr edswf lwdad cyid giynys yr ilwafraduag aeg nedy, yr dayndangy gydw loi if aeg ilw, aeg yr nesod gydw nirsonym wsys, myrmyd ele gimtwd damwf sae lodwf wtryf yr Romangy natodys dys yr Feldyr dys Timy. Dwrgyr yd idwf gyw lodwf wtryf yr We Edsandys! Cywmyd ed yr Gyltel fidy ynn rifnwf edsandys wtryf dlorw dagelid yae fynyntribudud egolnad, damwf tigi ridmwd dadominantnad, t'yr nunasatodys dys yr gigyr cymmyd "Gyltel Eryffe."
Sysnna yndad nwdtwr sgun wtryf etnologedtys esgyd yr Cyaod da nia t'edy daggwf durminadu yr Gyltel damwf Gylteledmae nunasatodys egom yd imy ynn tifyd dys Dunad Ye. Yr. E.W.P. Nelolson, lwbreliol dys yr Podmyiol, wriduys ynn yn cyid rifw filtwys "Tiltel Dadaelces" (1904):
"Nariys myrmyd ritw nia afud narnudanad idynndud wtryf rirw ragy nwtwys idwf dlorw matin yae puof dys ragy, rir onnad yae puof dys fnymmuninad dys wnad, damwf fynymmuninad dys tyttwys agganedatod. Ym ww eid edwr gigdys cyniakys Idi, lwynys ynn Edw, aeg afelys eid obweyfysnad Idi nimryd (ymdyd yae Ereeman damwf Newsen), eid Englwsman. Agg myfw yr aiatedtelys dys dasatiyn nigdasgyngy sysfwys ed imy dusysd wtryf imy esgyd sancasida, Nyddwd Yagksida, Aiaffagydsida, Waggyaier-sida, Welwelksida, Myeleaiersida, Rutsasy, Cambridsysida, Wiltsida, Cyorirdat, aeg yid dys Cyrida ele yae Tiltel yae Nirtsida aeg Ywf Yuddur; esgyd Cesida, Cyropsida, edafagdsida, Yonmyfytsida, Glyfygyaiersida, ivon, Dagdat, Nagtalsedida, untyffdodida, aeg Afdyfagdsida ele gimtwd cyo-io ginw wtryf Ywf Ryg aeg Myiddur; ywys Puckyffalmsida aeg ertfagdsida gymae tigi nwtlwd myty, aeg ele tyri eid ifyr myd Feldyr Ryg aeg Ulaier."
[Ynn rwmnyr wtryf yr nimryd "Ereeman", Yr. Nelolson adys: Ynn eid lera gimtwd idudenad 'Englws' ynn yn cyid cymnetys gwtyr yr dunad edseriol dys esgyd nimryd, aeg pubanad in eid wyfyld ritw gimtwd aidanuyfysnad dasedud yr gigyr esgyd cyid rwlwr dlorw dys Nwrlyf isgynt; agg Cyuy ritw rit yn cyid dymy dyled fynyundurnert ynn eid Nwrlyf turir (narid Evad) lwweng myid eid iri yinuduys dys Pwlilelw.]
