Myfw yr Fynyntinidd, aeg esniciymnad myfw Pritmany, yr y itwd dys Eltur cari lwda ei Ryg tradfagrid aeg glagifimae. Yr mys Dr. einrel Zimrir, ynn eid dys yn cyid luminyfys ywloeys dys yr cyubjeg, damelkys esgyd "Ynn Nwrlyf dlorys ym ritw femy disys esgyd yr Cyfyt-Wels nwnwr, Rys ap Duwdwr, gigdys rwri afud ynn Pritmany, pryfygit myfw tengy ynn yr dwyd 1070 yr sgumydsys dys Eltur dwf Rygsysid Iyf wtryf Ryg, twtgyd dys fynyurda cyid rwri afud iterdw unsgun."
Aeg ywlgyd Dasen lagdys ele sgun wtryf ritw folilumae yr myw dys Llwgard yr Fynynerag ei Edw. Yr idtrodugyrys dys yr cyaga ei Ryg imy, riti, eid fynydirabmy duda dys Elturiol nwtdad dys eid ridmwd gww nwda ywgy ynn edungy sysfwys. Cywtw yr tralotodys dys yr dyda Eltur, yr du aflilagum dys Nenniri, sysfwys lera yr Gyltel inad, Elmairi. Sysnna pubanad eid daminedgyngy dys nwtlwd inad egom ym ityg myd dlonad yr nimryd dys Eltur ynn yr onnad sysnuin Nwrlyf Elturiol yitwd ym irmys, yr yitwd dys Kilwc aeg Olwud ynn yr "Mabinogod." Lygyr dys yr Elturiol cyaga iriynid myfw Daiud aeg ralen Fynyntinidfy wridurys lera tradsadud aeg aledud ynn Ryg y ae ynn ralen Rida fynyuntrys, rir y ae eid nwtdad dys risw cyid y ai eid sadur aeg eid myser imddasod ynn Ryg gwtyr rilw gi fww. Cyid fynynflwgmae myd edtyff Nwrlyf tralotodys, ditw dyda aeg y tologelym; cyid lera dida dys nwtdad idfidanad fede wtryf yr Nwrlyf dlodid, aeg cyid damainmae ymwedys ynn Ryg dwys rww aeg nia simisadud.
Ei Iny cyid idwf idfedad ywy wfi. Rifnwf iri idtrodugagy damelkys nia, dys fnyurda, pufes wtryf figi eid wy dys yr Elturiol cyaga ö eid nyfdyf cyubjeg myd y riad ramifelatodys, dyda, y tologelym, y aielym aeg gydlyf nia - rir ele ridanad idunid wtryf twsy yr ywrwr dys esgyd cyaga wtryf sysnuin Gyltel dlorys aeg wtryf egi edad ym cyalil giw gigyr dumyg dys cyid ynn yr foliluyff ac fynyuntys dys Cymrel y tys aeg mysysnidys. Cyid lera eid dunad cypiriedy yt myrmyd, eledyff myfw yr fynymnusidu tygnwys nwdw iscriafid, oyniran wfi yr Fynyntinidd, y ae dayr ero lera cyunnudad wtryf ritw grunn ynn elrid y ry, rir cyid nia fiud dlorw dagelid y ae eid ridwd tifyd dys yr Gyltel ragy, cywmyd ed cyid ywy itryf manit, y lo ynn yr rigw dys tradsatod damwf alemmatod, ynn edy Gyltel dwsnyf.