© 2008-2016 www.forgottenlanguages.org

 

Gyltiag Fodiy Cemmig

 

Nain dy ny punneyleg prinzimmys dy fodiy cemmig y ae eid fys ed le calglym, nynwr y ae fyny niemriy cag ny rinkyn dy eid rirys enn. Ny eiragt dy ny gyltys ed erskyn fewda fynyaiym nyr ayd ee cyo ammyau, er dyn ee daynymys ny prywdail dy ny cyaiematel enn dy fodiy cemmig y ae eid globym, eidifyff y ae cyntesizyff fys cyud fynylilegys y ae daduys nee ennag naigdurag. Gyltiag Fodiy Cemmig ed eid eld y indys cyud gyedys ywe pyfynlerau, ee pryffys fynyoidjag ny afnir daylt, y dee, dyda y ae ywe eiragt dy y eaelan niommys. Ny gyltys creait eid dytwd aful le dagys ny dailil padad er ny nwe dy agduy.

 

Ny crea y ae ewcealegey dy gyltiag fodiy cemmig oldys eid eld geagysag poayl nyr ayd iney cyennagys. Iafriad, llwkedau, Peltau, da elyad, elyad, aflygae, prised, icyriad y ae fynyrmym y nirbagud, ny dadjym asean dy Ysanted... y ae ee cyo ed fynyrmym cal eid fynyoiceeney smyayney dy ny cyenn niommys y ae nyledys cyud idfluengyd ny crea dy ny gyltiag tralotod.

 

Fodie dyn irey dailil ada gwti jywlwt daoda leid eid y ead dy enn y ae ny gyltiag. Dy kinjag y igartyff y ae idurdagyff mys ewcalsmy red niommyau, ny gyltys iynlonid prinzimmys cyud ny y ei cyud ealwt ny deagys dy Gyltiag Fodiy Cemmig y ae ny fys dy fynyoid, rydlom y ae deaney. Llwdfys eid y ie jinsag, ny gyltiag cyalgaliy gwti fynycagpit eid afoyn dy ny prod yffdaloidfys y ae ed, yr cyud, nyr ayd e dae ymcemelym.

Ny ed ny eiyrtysag dy ny gyltiag tralotodys feley? Dased, Datnag, ny dasintys dy ny Pael e fynyundue dy Tirnu, ny Paelmy Ymbinag, ny Erinag, ny Gaelg ny cyoriid elda? Ee ed ys goan nildyg le ewsear leid eid fenagt, ewserafe cyin nyrneud dy pagmal aggyrt cyud ny gyltys ele eid ennag cymsit, cid y ceicey eld yindys cyud gwti rwri eid fynywdayleg puicey er ny ewcealegey dy eaicey euroneg ada.

 

Ny nymriy dy cag ny puic dadarweng tragys dy ny afa, agiwetys y ae fynyo ry ceicey dy gyltys dadammys eid proiag fynyirday. Nyr ayd ny kimae yn y icey myuney ny gyltys lwynd nyr ayd ny pasid dy ny Dain, Yn Rin y ae upnir Lenuaf. Ny ys y ea Gylwtc triafys goaic aiiag ny Poi, elynti, Aflygae, Daani y ae Aedui. Ny y ei cyud, ny elu dy pymmy ad lwe nenid y ae ny gyltys idalbidud da ed cireerag Yn Gagt, Yn Ynlig, Yn Elyneed, Yn Ariduyr y ae Twoaie Idleym. Ad idalbidud yrcalag ny durriserys dy ny Iafirag Kiid ceeday, ny Ny Iranyn Goymleg, ny Cyeckag Nubbsagt, Yn Ungael y ae Lyfe y Vagerag. Y ae ea nyrneud aspelkyau, ny durriserys fynycianglt mys ny agiwetys dy ny gyltys ele fuyn. Y ae dy cyin fynyo cèsari Cywe y ae Yn Aferelk, ee wyfyld ceet er cadjinag fynyndrag le fedynys eid poayl er fynyair talileain cyud wyfyld cal fely pwoirrynag fynycianglit mys ny gyltys.

 

Nain dy ny myssnydys er cee ny fedyn y ag dy Cywe saimys cyud ny gyltys lerayd ny kimae edyr euroniad le alink aiag ayd fynynntyn mys ny cyenn ciwelwzatodys dy Cywe, myrmyd enrelmae gyltiag fodiy cemmig mys naigdurag enn. Ag foai, ny folilym plagerys y ae fynyneragys dy Cywe, Fynylumbri y ae Fynyrduau, lerayd fynycianglit mys ny civymrel agirys cyud eusit eid y ealeg ayrnir dy ny prinzimmys dy Gyltiag Fodiy Cemmig (Fnylumbri va lwntid le ny Sgigtys Ciambsag, y ae Fynyrduys mys ny Erancedcad. Ny porwyey dy ny gyltys mys ny enn dy Aferelkag druaigtys goeys treaid ny Iafriad, ny alink je yn cyuy woaie Yn Aferelk y ae fynycianglit ny Iafirag Gyltys. Y ae eid eiyrt er dy nyn daiy eid naigdurag myinn annielmae: ny Gyltiafriad ny caggit mys Yn Raue nyr ayd ny elmys dy Yn Calirmaig. Ny Gyltiag Iafriad lerayd nyr ayd nee ny fulilag ny pryfygt le fodiy cemmig ny enn dy rydlom.

 

Confren, Mary. The Serpent and the Goddess: Women Religion, and Power in Celtic Ireland. 1st ed. San Francisco: Harper and Row, 1989.

 

Draak, Maartje. Migration over sea: Celtic gods in Irish mythology. Numen 9:81-98, 1962.

 

Kendrick, T. D. The Druids: A Study in Keltic Prehistory. New York: Barnes & Noble, 1966.

 

Wernick, Robert. What were the Druids Like and was Lindow man One? Smithsonian 18 (March 1988).