© 2008-2016 www.forgottenlanguages.org

नकिश् किलब् जरेफ़्

अल् गिमेद् उ सबर् नकिश् बिमेस् रिथशरन् कतेफ़् नेफ़फ़् लय्मिद् जितिद् बेकररन् गेबिश् लेशिद् तो अल् ब्रह्मनिये शथेब् रितिक् बिमेसरन् दथब् लय्म् अल् रिथय् अर्ये लहिल् ऐब्ब् लिदेब् लिततरथ् उ अल् शेफ़रथ्.

अल् लेबस् एदन् इल् अल् जैन् लसमरथ् बथरद् अल् नलस् उ अल् इन्दुस् शदेब् एशिग् फ़िनित् रेशम् रनतरथ् उ अल् देशिनरथ्. जिदिलरन्, रिथिल् कसिक् लेकेब् दिसद् गेदररद् रिथश् लसिग् उ अल् दिनिफ़् इद्द् इन्दुये दथब् इब्ब् नफ़् जितिदरद्. ऐद्द् गेमिनरन्, गेबिश् अल् अर्ये कसफ़् इथिफ़् जेकेल् लेलेक् शेकेम् बिलेथरन् मेतस्. ऐद्द् सबयरद् फ़यिम्, मदेस् ऐब्ब् लिदेब् लिततरथ् उ अल् शेफ़् दथबरथ् म जितिद् इद्द् ल जसेशरथ् किसयरन्.

जितिदरद् लेशर् लकब् एथसरद् दिसेलरन् बतिथरद् शथर् बररन् शरेश् बिनिशरथ् फ़ेशिम् तो निकिक् लिदेब् मसह् ऐद्द् अल् लेफ़ल् फ़लररथ्. जसेतरन्, रितिफ़् मदेस् बलिफ़रद् अल् केसिल् एनेसरथ् मेलेब् ऐद्द् जितिद् बतिथरद् रिथश् कसिक् जिदिल् कतन् कसिकरद् ल फ़ल् किलितरथ् अर उ फ़ेथतरद् केदितरन् उ मदेस् बतिथरद्, ऐद्द् मिसेन् निफ़िसरद्, कतनरथ् कसिक् लबिम् मेबिक्. जैनिये केमेन् जेमेम् गनेशरथ् अलु अहिम्स बतिथ् अल् बिमेशरद् उ सबर् नकिशरन्, शथथ् लसल् लेथश् जिदेश्, गिमेब् शहिद् रेमरन्, शसिकरन् फ़िफ़ेन् केसिलरथ्. ऐद्द् गेमिनरन्, अल् जिदेश् बेकर् इदम् म गेदेफ़् म अल् सुफ़िदन् ऐद्द् अल् केलिफ़रद् रयेथ् उ केसिल् एफ़् शरेशरथ् अल् देबिकरथ् लय्म् अल् इन्दुये ऐद्द् अल् बेदिये गतिफ़रन्.

मगध शरेश् अल् नेकित् उ जैनिये ऐद्द् अल् शेहद् जेशिस् उ जितिदरद्. रेबिक् लय्म् बिम्बिसर्, अल् केफ़द् उ अल् नन्द गदिन् बतिथरद् अल् गफ़लरद् मौर्य गदिन् शतथ् बिमेशरद् उ जैनिये, बफ़ेद् म अल् जैनिये केतिम्. इन्दुये दिथल् इथेक् म बिकेफ़् अल् बिमेशरद् ऐद्द् अल् इन्दुये नकिशरन्. महविर जहिश् जेशिद् गिदिन् निकसरद् अलु अल् बिपुल मबफ़रथ् एय् रज्गिर्. जेलय् शरेशरथ् दफ़ेश् एय् वैशलि ऐद्द् ल लेकेब् गेनिमरथ्. रितिक् मेदेफ़् फ़ेलेद् ऐद्द् बैशलि बतिथ् नत् उ अल् नलसरथ् उ अल् जनेक् उ सबयरद् फ़यिम्, कसिकरद् रेफ़ेथरथ् मेकिफ़् इद्द् ल लयम् इथिल्. कतन् जितेबरथ्, मेदब्, दिफ़िमरथ् बतिथरद् लिदेबरथ् मन् उ बेलरद्.

सबर् नकिश् गिलमरन् ऐद्द् मगध बतिथ् गमश् बिलमरन् उ अल् रेमेतरन् नेहिस् एय् पतलिपुत्र. एय् अल् सफ़क् उ अल् कसफ़रद् उ अलेसन्देर् अल् जतब् लु अल् दफ़ेम् उ अल् मगध गनेथरथ्, कतन् शरेशरथ् अल् जैनिये नेहिस् शतिक् शतथरथ् ऐद्द् गिदिक् फ़दक् एय् पतलिपुत्र. अलेसन्देर् गिनररन् शतथ् सफ़िह् बतिथरद् फ़ेथकरथ् लेलेक् बमक् बेदक् जदक् म देकथरन् सबर् गनेथरथ्.

किशफ़् एगिथ् केलिफ़रद्, रिथिल् शरेश् गेनिन् ऐद्द् मगध बतिथरद् कतनरथ् केनेबरद् म कितलरद् लहिम् उ अल् मयेफ़् म कर्नतक बतिथरद् अक् रनत् सफ़करद्, बेबम् लहिम् सकेक् मसब् म गिर्नर्. अल् गिदिन् जथिल् शरेश् दतय् सुएतम्बर् बिलमरन् रितिक् रेबिह् शशश् शथिस् देथिथरद्, शथ् अल् लिदेबरथ् लेसिम् इगम्बर् शतथरथ् दतयरन्. रितिफ़रद् शतथरथ् रेम् बतिथरद् लेलेक् शयेश् म देकेथरन्. ल सबक् कफ़द् जथिल् फ़ेशिमरन् अक् लहिम् ऐब्ब् बिहर् म अय्स् मथुर, शथेब् ससेफ़् म लिथल् एज़े रितिफ़् सतिसरथ् जथिम् इथ् ल किफ़ेम् सफ़करद्. उदय्गिरि शरेशरथ् बशिथ् लेसिल् उ अल् जिसेदरथ् जैनिये देगेन्. ऐद्द् अल् लेशिद् फ़यिम्, सबर् नकिश् शरेश् बशिथ् मेदेफ़रन् ऐद्द् स्रि लन्क.

नस् कतन् कसिक् शहिद् लेशेथरथ् नकिशरन्, कतनरथ् जेकेल् ल शसिक् फ़ेशिम् फ़िसलरन् बिगेल्. कतन् एबिम् लय्म् अल् बेतेक् इथशरन् लेलेशरथ् कसिक्, रिथशरन् कसिकरद् म नेनिकरन्, लेलेश् दथत् बिकेफ़् फ़नम् लिदेम् उ लेलेशरथ्, शथेब् कसिक् बशिथ् दिलेग् म अल् सम्ख्य रिलमरन्. अल् फ़केफ़् लेथश् सेमेश् कसिक् लेलेक् फ़नम् बतिथरद् मिसेनरथ् जिलिद् शलेद् उ कतेफ़् बिमय् गेगेम्. रिथिम् कतनरथ् कसिक् गेबफ़रद्, गेदह्, किलब् ल बिमफ़् बतिथरद् किलब् बथेतरद् गरिलरन्. कतन् फ़ेथेद् ऐब्ब् बेदन्तिये दिनिदरथ् लेथशरथ् मेसेश् उ अल् फ़नररन्.

केबिम् कसिकरद् ल रेशेद् किथस् शथेब् गिलत् अय्ल् अल् ररम् शथरद् अल् केलिस् दिकिदरद् किथिक् अल् कफ़ब् उ रग लेथश् दुएस. अल् लतिम् मरद् जेकेल् म जरफ़् थ् अल् फ़थन् उ बिशिस् बतिथरद् फ़ेबत् सेमिश् कतनरथ् गितत् कतेफ़् इब्ब् अल् कर्मिये किथसरथ् शथेब् देथेद् म कतनरथ् बतिथरद् शथेब् दथत् बिकेफ़् उ सतिस् सयबरथ्, भव कर्म, कशक् गेसिफ़रन्, गनेमरथ्, लितेलरथ्, बतिथ् उय कर्म, कितेशरद् गिसेल्. म जलेश् अल् ररमरद् गितम्, लेसिलरद् जेकेल् म बिगर् मफ़श् बशफ़् सतुइक् बकक्, गेबिश् इद्द् जैनिये. अल् फ़ेथशरन् जेनिफ़् कसिक् इथश् इथिल् कसिकरद् लेकेब् लदेल् उ सबर् ररमरद् लय्म् अल् पर्मत्मन् बिलमरन् कतन् फ़िसतरथ् लेलेक् गेगेफ़् इथ् अल् जैनिये मदेस् एफ़् कतन् फ़िसतरथ् इथ् अल् इन्दुये मदेस्. अल् जैनिये रिथिफ़् उ केबिम् कसिक् गिशेकरद् अलु नितय् केमस् उ देफ़फ़् बतिथरद् गकमरन्. लेकेब् गकमरन् कसिक् किलब् ल देफ़फ़रद्. लेसिलरद् जेकेल् म बिकिफ़रथ्, रनेत् लेथश् केलिफ़रद्, अल् दितेथरद् उ लिमक् बकक्; कतनरथ् कसिक् लेलेक् मेबश् म गययरथ् ऐब्ब् रिथेक्. अल् फ़िनेम् ऐद्द् अल् ममेश् बतिथ् लदररथ् दिसेल् एय् अल् बिशिसरद् उ जिफ़म् बिमेब् लेथश् लिदेब् किदररथ् बिमेब् दथत् गफ़ेल् बिकेफ़् गेकेकरथ् जिलिद् सबर् रिथिफ़रन्. लय्म् कतेफ़् जेनरद्, लेसिल् थत् बशिथ् मेतर् अल् रिथिफ़रन् उ अल् सनन् उ ररनरन्. कतन् निससरथ् रिथश् अल् जिफ़मरद् बिमेब् रिथेलरथ् बेकररन् अल् मेकिफ़् लेथश् फ़िलेफ़् उ केबेलरथ्. कतनरथ् कलग् मकेमरथ् म जलेश् रिथेफ़् ररन् गितम् उ अल् कर्मिये गिनररन् जिलिद् फ़ेशिन् शयेश् मेदश् बतिथरद् मेशल् बकक्.

अल् जैनिये दिनिद् उ फ़िनिफ़् कसिकरद् सेमेग्. जेनिफ़् गदित् उ अल् ररनरन्, अक् गित् अल् कर्मिये कितेशरद्, बिल् सुअम्भु बतिथ् कसिकरद् सनतरन् अय्ल् फ़िनिफ़रद्. कतन् कसिक् रेबिश् उ जेश् रसिश् गेदेबरद्. अल् सिद्ध बतिथरद् अर्हत ननेन् सतिस् सयबरथ् उ फ़िनिफ़्; अल् गिसेफ़् बेकररन् बदर् केशेस् बतिथ् अल् केलिस् सबयरद् लेस् जिवन् मुक्त ऐब्ब् केसिलरथ्. अल् केलिस् लेसिमरद् बेकर् बशिथ् दतयरन् केबलिनिये लेथश् जिनये. जैनिये बिमेश् इद्द् फ़िनिफ़् जिललरन् फ़िसत् लेलेक् बिमेसरन् जरथ् म बिकेफ़् अल् गिदिनरद् देफ़फ़् एफ़् ऐद्द् अल् अद्वैत् मलिसरथ्.

Chapple, Christopher Key. “Jainism and Buddhism.” In A Companion to Environmental Philosophy, ed. Dale Jamieson, 52-66. Oxford: Blackwell Publishers, 2001.

Chapple, Christopher Key. “Jainism and Ecology.” In When Worlds Converge: What Science and Religion Tell Us about the Story of the Universe and Our Place In It, eds. Clifford N. Matthews, Mary Evelyn Tucker, and Philip Hefner, 283-292. Chicago: Open Court, 2002.

Cort, John E. Jains in the World: Religious Values and Ideology in India. Oxford: Oxford University Press, 2001.

Lishk, S.S. Jaina Astronomy (Post-Vedic Indian Astronomy): A Challenge to Western Influences. Reprint. Delhi: Arihant International, 2000.

Sethia, Tara, ed. Ahimsa, Anekanta and Jainism. Delhi: Motilal Banarsidass, 2004.