© 2008-2023 www.forgottenlanguages.org
Divediun elşalşuin
Fer bitarar ferye gerar, selerut bia nitu jes gi: es bia ligel gi, serun nitu jes tu bel benbetin ef gi liye bunun bi çidit ef çunçi sibiçiye tu elçul lige es gel. Men selerin bi el memerin ef esçufçit di çuruh, keigituşut yar ef serut. Tu bustas ef tamin, veresut elşalşuin, siram çidi ef çunçi, siram çuruh ligein, siram yar dumenin, ligetin ef siram nitan biçunut ef siram ligumen, bi nit heren siyeram be bia çur bufer es. Gen çuremtanin bi nitu es dul, es fen herel tarun bitan çunelçig dumenin: siram siberer en siram keigituşu yar çumen siram tu keul bitalut mererer ge hatt vea sibeun benesemen en çur en ligulut tuçunçultu, fer kemel. Siram berenel çidi irķera ke es benes ket her ençunin keulerut çurenşu fela en çitugurut. Had gever, siram berenel çidi el nituçia es tu yasçi ligitamtu tartu, geçi neldia sitram keigituşu siberer elçulut lige ke hatt vea litu keulerut gi ef.
Dumentin ef siram gi ligumen sigus es selmid benes gendurut, dumentin ef siram ligel ligumen nes ke es bişut jdumenut ef çurut. Tu bia nerel besbi ke sitram siberer migusertut en çusut bia çurbe venye besesun. Gem dia es bişu? Had ge dia es ser tu çunelçitig dumenin ef siram elşalşuin?
Selerin bi bi mentin len en situtanut. Çurçurut ge tuşua çunesenel tu di gi venelşu fen hemel en situtanut ger duferen elşalşuin bi en çunelçi. Çituçi gi çurçurin migitumid çur fer lesir bi betanelşut çurbe tuye lesas nefçul çur sesem, tuşuye migitumid hatt ve tar berenel senerin bigitanyein ke çus çunelçi en semeler duferenye situtanin. En nit, had gever, men esçi çunelçin bul di tu ķesenut ef bertuin ferye çurçurut ge sera tu kelun din, gi bia had gustas bertu. En kemelut bi, merererut mesmid tu lesas bi çiberun, ef nitu keulun, bufer hi çunmid keul gun. Ef es hatt vea yasen tu sesçi çurben, niye çurut niye siram ge yar, selerut mesmid tamtu tu niver tu, işe migitumid men big çusun tu ef siram yar, benesun ner elçul lige. Siram selerdi siyeram keldi sitas yamen ençi, sen es çiut en çusut ef gi ven gen irķertun ķesenig ligitamçit ef tartu.
Migusertuin keigituşuye sibererin ge ser çusut ef vel gel besig es gunin ef gi bi nitu ligitamtu tartu selerut bia irgitu fer kesig tuşuram çurben.
Ge dia git çurçur di gen hi bia besun bi gi? Tu gi nitanin migitumid gi tu ger, tu gi duneren berşuin migitumid bi gerig tuger bestu gulin, tuye gi çurçurin migitumid biçum bitar nemin. Es dusesun ner velen, bi, velen guntu gi çitarin bia nitu gi. Gen çunelçi yasa, es tu çurenşu gelmid tu tamin, gi çurçurin mesmid es dibemtuçit men velbi tu ve tarkeit ef velen, getar bitan nitanin, selerar gin, nivedulyein. En tasut niverut, ef en sidi gulin bi çulşu vel, yaltuvelut semel çumen sel çunmid mikei bunenelut çur. Dibemçi migitumid nitu elşu ger, tarkeit ef velen bia nitu jes felerut ef dibemçi, tu bia felerut ef gi veçurut fer vel.
Çum benesemenye, gen dulig ge velerin ge bi çituzedenin ef yalut esçufçulşu, memeryein ef çivelzeddit hemendi irçin (dur, el, gum, hel el, hel nem, helelen, hemen) en gunerel, tu bia fen beferbi tu bun velerin tu jesçi en ferut ef ligitamtu ligul tartu irtar tan mituig tu ke jesçi nesel. Gen figituig targi dunenut, çurçurin nidi nitu situh tu sibul tuçiçin gen tuşu sidunşu nener vel dur menenin. Fiye menentin serener, tu bia bus tu tukei besenertin biçi işe tu sen tal fer tuşuram çumin. Gen dunerut tukeia beçi en çitut benentin bi çituzedenin ef çitut (irtar tan vel mentarin fem sigertin diberyear nereren), sibig benenin taryeig tuşu ver tu çitut getuh bia beferbi tu keulig tuşu besbişuye big fenemun tu sen tal fer merer.
Benbetin ef gi mikei çuren dumenin bi had ge çumenelin bi tun. Dit benelşu fer seres çumin bia çumenşu beçiçin gedulye çibeun diyea nitu ķelef es vel, ven ef men gi çurçurin, fer en tuşuram bulef ke irdumtan bia elşu besbi, gelmid irtar es ven velestas çumenelin ferut berentut tu fen tuşuram geşu tu irgitases duren tuşuram meresenen. Tarerig besenerin, tar tu kerçi nertan semelye es menut ef benesemen, bia enķveçulşu vel, had gever.
Lidita gi çurçurin (esçulşu ligel gi çurçurin) en dulemut: bia tu gen tu tar besenerut ver tu ligitamtu tartuin keigeig ke besenerut gelmid bi tarerdi busdiye en çibevetu? Ferental, nigerut bia sergitarer, ef semtames dufçul tu melemen. Şas, dulverig berenut ver tu bi tarerdi, ven ef berenut bia targul vel tarerertin bi ligitamtut tartu, bia vel. Had ge tu ve big beun en bestanut bia mertir dufçul ķesen niye ke diben gişu en çuremtantin.
Big had di ef şuram tam, herçi çurçurin fen en be tu dusin ge tuşuram çuler esçituye. Senertin ekçiun ef gi çurçurin en,t, esçulşu get elşut çum tu kelun sitas, bur emçi merir semelertu tu midur senbultuin bi jesçi, ķeltu yasçiye fer lef tan tu çulut midivel gerdi ke bita lesel busun en, bita ķtu nenenel. Tu bia çurenşu besbi ke şuram çumgi gerdi migitumid bi mertir nigitanun beçi tan midivel irbe, beçit ger menin gemenyein bi çundurun ķel, siver bia nitu beçiçiun en ferut, tarer çibetalye benesemen bi senun, veresut hemen hemendiye irçin live tugitar en heren. En esçibid çusut, keldit çurçur çunmid live en yaltuve beçi ge siram çuler efçusye siram tanen en esşan vel çitarin en yanin dunenyein irvelye, vel nitanin.
En tarut hen, şuram çumgi gerdi migitumid merir çusel yafçi yaltutin ef lef en iruh dur midulye gin. Berbe gemenin bi nitu veun es menin ķela venye senen bunin en tuşuram ge irgitu, siver bia geduserdi, tasemen fem serin bia enşu çibebi ef kerçiun targi tarer hemenyein ef çurenut sen tan (litu len nenemenin) bi veun es dumençi çitarin. Tu bia vetalşu meren tu yamemer en tan: efçurtin di nitu çun nitan el esşut en çiberut (niye bikeit ef vel durenes) bi ge çunkartua git velye di. Ven ef siver, tarer, duserementanye bi çunenun bi esçitu, tuşu yamen vel. Ke semel men ke keldit çurçur hatt vea venut hererir irdi tu felge. Nitu enşu mesmid es gerşu bi kerel velin likei çunerdi dumenin yamgiyeig diven herin, es mesmid el çunen ge velut getan siram ge esçitu.
En likeulhdit, mesas hemen (helelenye) esçituin fel semger bitan tut keremin duserbiun bi. En gum tarin, hemenin tan tu bi nital, git velye. Hemen esçituin migitumid talertu vertut ef vel beçiçin, ven ef hementin fen tuşu dusesefel. En esçibid çuremtanut, keldit çurçur bia sel tu dusin ge nertin ef siram esçitu emşuyemid çusenelşu fen herel en çunelçi ge tu, siye çunmid divetu siram tam tanenye tu dulig ge vel çin, nidiye tuye siram esçitu, irtar tan tuşuig tu yafer nerut nitan çulerye.
En situtanin ger esçitut beçiçin beut gi çurçurin tu dusin ge tu, git çurçur ligumen bia serenestas ençitar ef had ge es gelmid dul ge çunelçit.
Lige, çus giye ligel gi çurçurin bi mentin hatt ve menbelut en gidus. Tu selertin bi ligel gi, benşu ef keldi çurçurin ef çurçurut çusin bi çituçi gi nitalye gi, tuşuye kemelef dultin ef gi en tasut niverut en lesar tan selerut. Bi is duferenin bitan gidusut ef ligelut gi çurçur keye ef had ram çituçi gi çunerer, jes es bi is merdi duferenin bitan irhentin lidunyein ke midi ligumentin en çuleselut yalin. Ligel gi çurçurin beses senut ef dusben, hener çumentuye ke tar gi çurçurin di nitu ençuserel ser. Ligel gi çurçurin bi memerin ef menesçi keigituşuye yarin, çuruh hererhin, yanzedtanyein divetun tu irgitas çusin. Tuşu bulve ke mereltu çunmid bi ligustun bemtuye sibusemenut ef jes esçituin ges ligein çusemyein neltu gi bihver en tuşuram çituzedenin. Ligel gi dunererin figitu vel keigeig ke tuşu hatt ve siberut ef ligul sesemin bihen tuşu: tuşu bi bunig çumenelin tu jesçi es gel es besig vel.
En velut çuler niye ke talertua vel, ligel gi çurçurin bi en dufçulut situtan. En nit hen, tuşu bur vel çunyemid nitu sen tu es tu nikartanelzedun. En tarut hen, tuşu bulve en ligitamtu tartu gelyemid nitu verhge keundumut biçus ef vel beçiçin getan tu. Ligel gi çurçurin selşu tuşu tu ger tu çun figeun esçul serçurin fem getan, sig getuver beltuçul beger bia velbi tu tuşu irtar tan tubelig serçurtin bi fenem.
Çituçi gi çurçurin bi seren geldi nivedulesin ge talertu beresenut, ven en nemut ef çumenut gi. Tuşu selşu ger len niye les bunin, irtar tan es ber ef yanzedtanut hererhye. Tuşu hatt ve çundunut en bultut ef ligein esçulye meresin tu tan bein en gi bihver. Nidi, tuşu hatt ve sun tut fen had ge bein had di bihen yalin ligeyein es kesut fer vel tuye lesas yasenbi çin. Gel bemtuig ligulut sesem ke beçia fige yaserçunin en nivedul fidum, çituçi gi nivedulin likei tu tar fenemin, yalgun, belesbeşu, çumentuye, fer kemel, tu nergi gi bihver benesye vel. Çituçi gi dunererin figitu vel biçus tu vel, nitu biçus tu ligul. En esçituin ger vel beçiçin bi talertun, çituçi gi çurçurin bi mestis likeul irbulin tuşuye hatt ve fige hestutanin bi verhgeig kestig yar ef tu men lementuig veltin.
Nital gi çurçurin çibe nesentut midul gun. Tuşu ses dultin ef gi nenye tar. Es yalut, tuşu di nitu çur getar gi bia mesun targi ligein çusemyein nergiyeun bi tamelin belesberyein bençum tuşu semel gen gidus tu feres. Ligustan mereltu semtames gera biyea gi es fer es tu gia. Gen ligel gi esçituin bigun ligustan ditalut ef tuşuram çituzedenin lefin, had gever, besig ligein en sibiçin ke hatt ve burenut en gi velye, nitalut gi çituzedenin biçum mitan. Tuşu siber lige gen tu bemtua gi, nituye lige fer turam ge sikei. Semelerşu, tuşu likei dit ef berenel fidum, tuşuye bi nitu ser veren selmid hatt ve tu: tu emçi fidum gia velerin tu emçi yam tu beser. Likei çituçi gi dunererin, nital gi nin figitu vel biçus tu vel, tuye çurenşu dia nitu herun tu hatt ve biçunut ef ligul tartu genver besbi.
Nital gi çurçurin en esçituin ke talertu vel yases vel tu kenut tuşu çunmid, gekar çivel gerig tu verhge giveremenut. Tuşu betas nesçi, semtames nigig en çivel dusbidun sen nes ligein bi seles nituye bunen en tuşuram ve.
FL-070317 Visions of Iddo the Seer.
FL-270617 Story of the Prophet Iddo.
FL-050419 Book of Nathan the Prophet.
Jospe, R., & Schwartz, D. (1993). Shem Tov ibn Falaquera's lost Bible commentary. Hebrew Union College Annual, 167-200.
Lazarus-Yafeh, H. (2014). Intertwined worlds: medieval Islam and Bible criticism (Vol. 200). Princeton University Press.