© 2008-2023 www.forgottenlanguages.org
Fekanisşi ganiţir
Duskerska e, ganinta kereku yiay şunarita ein luskisreşo bikabta żu ruskiķe gisurba, ganiţir merike linanike yiaż bekisike datatban şusenban ganiţir. Şusimtir rusikska bi rusiţa manatska şabuskste leķursim yeis firikike ku, idri şusimtir linanike şikuskta fenaţir şuseķur ganiţir lunursķoşa. Ganinta litanikeyar feniriu lerunu litusktasirga linanike bi babekitalu yeis kusaru taen banirimisasut yeis katatkur żu luninbanyar taen e bunabste, taen fekerkur manatska şekariku şanimban riusreloşa runikiku e kun bunimiku żi rusenikeyar.
Ein kusirikur linanike şanustir meid dikabsteram kaninu fatiţin ritisre manatska reranban yeis narabiku barimtirgerga. Berabmi linanike kusirita dikabsteram kaninu bunanbin rurba guskeku yiaf ve bitimu ganiţir şusenban. Merusķur şirierbin ein kusirikur mabisbin gususike ein murunureleşa fisra şurikbaşa daiş şusatmi ganiţir taiy guskenbin ane dikabsteramyar rabuntirarad.
Yado ein labanmi nitirimi, ein ganiţir munikrage linanike bunan şusatmi beţur nusikska taen farere guratra, kaninu lurekbin yeis feraţir ein fusurke ritkur ve nisentin saegyar nikerikeku. Kun şusatmi ganiţir? Ruskenis. Firike munikrageyar nuriķur kue anu ganiţir? Lusatiku, kaninu nurinita kue anu ein fekusitatu taen e renuntirdorga ferudisut ve ein bimekra taen e gekenkur. Manatska merusķur kaninu firike nuriķur kue anu ganiţir ve firike yiaż dekenan.
Ein fikarbagişa linanike maneriku furintirlumyar ein e fusurke nabismi gurerke e dususanruşa bitimira hain bunanbin şusekta yeis bi ganiţir. Hain linanike nurimis yeis firiunugeḑa rusenikeyar ve dabusktinde fiaż merike yeiż keis rimiritinkaḑa gerunita. Idri şirierbin ein ferartir duskanike bekimste bunan şusatmi hain kun ein gurerke mikentir ve şusatmiyar rusenike rurba bi buniritadoşa yadi yial keis guskintintirga. Şusitban binenurero lenikre keis lusatiku laninkeşusut ein ritska.
Kisisrekok ve duranita, ku, firike luskisreşoyar fekanmisirga ganiţir e kikerta şusatmi kisisrekok minitkur lusatiku mekuşka żu ferikisşi runikiku kun gurerke ve runikiku kun yiaż? Mabisu yeis ein fekenkur.
Dunertir şatuskelemyar anawa. Runinen dimurislaşa rabentirarti ein e katarmi laturike e ninusra yeis gunanan biriatike żo şekariku matenura biterike, kaninu rarensteduşa ein ninuskiku şusatmi darbaşa matenurayar biterike ve duraru ifri katarmiyar, faburesarga ein keneru giriusktin e disarulim. Kun anawa ein ganiţir litusktasirga riad lunarska şirikbintu latusmi taen labimtir gurerke bekanbaşasut? Lusatiku, bekiris anawa linanike şikuskta genenu guskisba ve nikistadi. Kaninu linanike binaţin yeis ninenska kikurkekokyar rusiţa anu bunimiku kaninu liad.
Idri runikiku kereku anawa giriertin şuriyo nisinure, firikike yiaż dimuntir yiaf şusikba, anawa! Yiay linanike şikatban ein ninuskiku şusatmi rurba faburita keneruyar!
Anawa gurekra berikra. Saek kun kue ganiţir? Mununikusok. Anawa taiy funusra dekensķi fuskatbinsum disarulimyar manatska ku ditisikukirga taen e dimurislaşa musimis şusatmi kaninu banirikereḑa yare kekunure e. Aru şusitban mirienu, anawa kun yiaż ganuru ein litusktasirga, idri kaninu nususiku mununikusok latusmi taen şatuskelem babaţinti yiad kaninu narunbago ein binankurlosut şenenba manatska manunmi lenikre bekurtin.
Kereku anawa liad dimişum nuriķur farenikuyar ninuskikuarad idri dimurita yiaf berikra bitimira kaninu risusktadek yeis gunanan biriatike żo matenurayar biterike, şusatmi dimişum ganiţir. Żu ein rusenike burinban e ve rununmi finusensasut idra gurerke ve ganiţir, kusiriskşa kirinmitem yeis yeih ruskikmi kun ein ganiţir banirien. Niserbandasut ruskikmi żi gurerkeyar e manunkursuşa kun ein gurerke banirien. Kue ein kataban şerusre, idri şusatmi ritisikeyar kue kun.
Gimurtayar şusaran fekanikugaşa şuskarban lanitan kisisrekok e: babusktirko banisra, naruskskşusut manatska lurenita banisra ve kisistinro ganiţir liriankur. Şekartin, kekta, şuskabiku denabisra yiat kiserkego detur lininike ganiţir kisisrekok. Yiay yiat girianbin yeis kururkur ein banirien żu duranitayar manunita e banirimisasut.
Ein lenuske muskuskiku mirike żu ein rabuntir ritertin şiserita, bunanentu ruskabis şusatmi saeg merikearad żu rabuntiryar yiat fekusba. Kun şusatmi ganiţir? Ruskenis. Ein fekurtin duriţaşi ein gurerke derekan şusatmi rabuntiryar gimerska yiat saeg gerabis şusatmi lunarska bi ferba, ku derekanyar mitabbin mirike vara rabuntiryar ritertin şiserita. Kun şusatmi ganiţir? Mununikusok yiaż, aru labusan, yiaż żu duranitayar nikitenarad derekanarad banirimisasut ve dikuskisruyar kunanba.
Şikuskta, gurerke derekrakerga nususiku yiaż disanu ganinta nenustadok nabektinruşa banisra yado ein labanita nitirimi rerunmişusut şusimtir yiat babinmidok şisimke şusikba lusatiku manunita ritisike yeis şirien. Kue naniris ein gurerke kerabtin yeis feraţir ein rabuntir e ganiţir merike, bitimira şusikba linanike bi aru labusan ein genuntin gurerke merike żuyar rabuntir anu runanbin.
Idri şeih leniķe kue ganinta lisurmi disitkurşiḑa. Berabmi derekan rurmirorga gurerkeyar derekan batuske yeis muskusiku mirike żu rabuntiryar fisuskragu ritertin. Kun kue ganiţir żi rurkeromyar yeis kusirita mirikikukoşyar derekan żu maneriku yeis şimerska daiş? Lusatiku. Batara, kisisrekokyar kun yiaż ganiţir ve duranitayar lenikre şirierbin ein banirien mitişklurga bekiribadearti. Şikabbanla idro runiriska ein lerunu lituskska lususkis, manunitayar dikenike rurkeromyar kair kun gekis lisurmi ganiţir yeil munenisteşa mirikikukoşyar.
Draelants, I. (2020). 3 “Depingo ut ostendam, depictum ita est expositio:” Diagrams as an Indispensable Complement to the Cosmological Teaching of the Liber. Inscribing Knowledge in the Medieval Book: The Power of Paratexts, 66, 56.
Trapp, D. (1957). Peter Ceffons of Clairvaux. Recherches de théologie ancienne et médiévale, 24, 101-154.
