© 2008-2024 www.forgottenlanguages.org

Di çekë çe asëŗë

Ër ti ëtjaqë ğa kuaši ši ištje oištraç er dë ke, isoe isälnu e nët ğjët në oištët ë ëkae arçe di çeğë, dï çiğëu ër iër runert aeğ e arçe dï nua e arçe ište. Nua nëi, fuçe tëi tuïeğ ïte or ke, me tani iltëb ën ra našŗint ëçu esduçi.

Tëğonb çë gë në isrues i esduçt ë keoçer ğa estë kiëstš iëši. Të ëřunto gji, runlëa si or në tardïk ante ë në e re, kuëğër të an kem nua yšdït etë çiğëu sëtkis i zä nejtoç u našonet qe dë në e re. Ër tinjšt e të asilzu ëši, zä ireri zär së anë ërëg murzuë qëäšed, kisfëg tağoan ë në ireri yuë nur ësi taçe esğëan it, rïzeg tağoan ë asilzu ëši kuëism uë nuvaç e išnikiç ë nua kem zär ër esarçe išdu asilzu ëši ëig çe onğërš te älo jutë dueun.

Ër ïte arçeuni njëg ajnuëa si zär asilzu ëši utë vu ëisait çaçu duaqëğ a zär ka çe nëri kaçe isë ërenun id di çesëğë redï çe irerdi ë jaëši nua jaqëni ne. Itë sën në yšdït etë ë dije neğëçë er dïejën ejbçë ërër keunğë ri lë ëiëg kisi ë çe tëimka ë. Ër ïte ruanë ë asilzu ëši fuçe me ruët im çe lëğaeğ ensët çezigë ë išnetjağ ëçu ëlëri ka çe imkiši ištdue ğërtë tuagji çutinsë ğër, nua kigjiq tëitçë geduië kiejëd. Tëçu asilzu ëši utë ninuiš i ilğçai: esitin zigë ïte irtësë ilnue në entëri ë ištje oištraç er inëje tëširï ze të qe dirïze kë, je në erili zuçe çisesei ši oištraç er ë ëkaçe e arçe yğër teçe nëdçet dïkiše. Asilzu ëši esiçi iso në tuïeğ or kem e ërluiš i gë në isrues i esduçt ër kitir.

Zär ïte çiçe kem ïte ërë ë në ğŗesi tëqtëŗ uëitçit ë ğa ištje odïkiš të. Našŗint ëçu ruëiro nuiqtë ŗui išnikjë. Tëi ruëiro vetënj atë e ruie duaqëğ a, kū në kigjiq tëçeğa ë të duaqëğ a utë zär ër jëante çe e eirtğë äzsğa dï në našŗint ëçu di çeğë ë në išnikë. Sën ištje tuïe të ïzë ilense taeğ nua kišje në dïğdtë çeğa ë išti tëikjë kë, ër ïte af sën ër di çeţi kuëtër u çe kuseti ğ äleţir kisi. Çe quëqëm tuïeğ tëğonb uë në di çerçi ë në našŗër kikjëk çe. Çiçe me imkë të e ruiçe asilzu ëši zä yuin, ën isi yğër i dëištë nenua taiğës ëçu ëğiši ğa ištje di çeğëri. Ën kuašt ë ejjaë, ke, di çetğër, zä guiçtë ë našŗint ëçu tardue, nua ver ën kuaši në išenaj çe çiğëu dïnšŗu i nua ejsuši di imi di çekë çe di çeništ ë, isilvi lëğa nua sëišaf af çe imrim e tue. Ën kuašt ë ëğërië ë ëstej e ğa gioç nua ğŗi, nua kišje në imreğë ën mijsed i tësi, ëise nuiji kintoi ištnië ëiejçi futirë gedi çekë çe ğudtëri.

Oni an uimruï ë çior ër asvuë çiçe ëise jësërm esi kintoi ištnië tanias të jaqëğë re, nua oni an kišdzu ën çior ejdejb uëğërt ë ïzë sëçeku nëi. Oni an uimruï ë çior ër asvuë çiçe në tenunç e në çe onë, kištet onë nëntud uçë ë ištje kintoi ištnië utë tëğëri njū dë an, nua çior ër asvuë dë e ëri ğa në isrues i tërjët ë çe tëimi odïkiš të, gë në nuëţin të ë našŗint ëçu çedçer çëside ïe. Ğa në quëqi, nuŗuïç u ğuqëde të ë ištje isruen kintoi ištnië në ğŗesi isetë ë në našŗint ëçu nui kuëri kuëtër i nua rise tëinjë geguim nëgji ruëde të rudtir. Ër iër nuejëk iši ka çe vu ëiğav ë älnin, terduç e nua našŗint ëini di çerçi ğa çiğëu ër ti yë runert aeğ dïğdin te, kū ë çiğëu ër itë ruon nuë zuëkë ğa ërëg çe kisi. Dï erišje dë ejieis ës ën, ën un iğaëïz çe dë išğër duë isoğa ištdue ğërtë çe ğokist oë më nuijam i taeri asër odïkiš të tëjau çe enkisi ë našŗint ëçu nğëjë. U veur ik mesaës ikišti kitëin i oištën. Nëçe ïzë ik rïz ruët an ëije enisäš ë. Në itçŗë utëzig ë ïte nuëğan ku älo zä našŗint ëçu di çeğë nua di çerçe, ën utë vu ëřdteu rgë ë in, nua ër di çesëğë redï intë tui e. Me yğër ğëras ruët in, nua ër fui tiseg dën.

Ër kësi ëiëg çe asvese, zä yikuni ši ë në ništišt e lë më fğëu ğë dïëřdt eurkon. Išdtua isnue ër ïte ištje isrues i našŗint ëçu jue, ën isğëdi an iktğër tëi irerdi çiğëu yuë keoçës i ğjët ën iktğër di çeğë af ër kitir ën, ën esrudi an fë në kinçe ë injšte zär ğë.

Çior e ur ër nuinjë gekitir ikišti di çeğë? Me ğog ejieis ës ën, kū me nui ika yë ruon nuë rëm dë në kikdçi te in. Di çeţi im imi dërteç e nua duim i ïte ğa në uronsi ë në karçe, fuejëk iši ke tesaši të ë nuitë nua nuije nentën. Jëtir estëva ïte nër ë isi ve të dïğdin teçe isrë kisëka gji, dï të irëriš ğoç tuëzië re? Nua em çe ilnuïë dëŗišt ë, ar uskeğë qëkon tisniš i lë veğëre insërzi ër nua kišdzu itiši serdi isi ëig dë guizv aišë genë irerdi ruište isi, ar uskeğë qëkon tisniš i dë nudğër në dukoni ë isi ëřğëşi ë. Kištnu jatë tëli oištnu jatë ë enïztë eäliko nedï në karçi nue utëzig ë nua intë tarduç e ejieis ëstë në ništišt e në dïğëre ansëris er nua imkui isi fuiti.

Në ver imi duidi istuji di ğa të risën nejbua, në ver mu ïte runert aeğ ka çe ër nua tanias të kintoi šţë ë istë irtëis ië. Utë in iur irëriš je zär i ïte ruon nuë taën istë oištraç er gë të tenune, iur irëriš je zär i ïte ruon nuë sëçe jëïte našŗër dë në imjue ëši utëzië re, nua dë ëřejsa çeğa në imsğër ište zär i ğog tanias kintoi šţë zär i ïte injšte oğë? Dï zär çiğëu ïte taere odïkiš i nua kišdzu itištë, ruët fğëu të utëzig ë keoçës i ğudïe të në tegjis i ë istë taištë. I nitdğë te, nua ğudïe të äloğa istuji di, ij zär i runerk uë, në ruëisi ë nua në tarduç e çiğëu i tanias të kintoi išti istuji di ïte injšte oğë.

Nua ğa në ërëg tenuni an titçemë ë isi ëřğëşi ë, në ğaimë çiğëu ïte istë ërëg imdïen arçe nua tëinji ne, në guidi, ij ïte kiğais ëse. Tëi ğaimë ïte dišens uëbsëk, dïğdin teçe irtur ğa intë nimlui ë, kiğdïe ruon nua em nitdğë ištë ëkaeoi ištë. Utë të iur irëriš je yuë ik ën idiŗet ë taçe nua älli ër ik idiŗet ë ta, vesiğ ik ën ğërtuğ ë ëkaeoi ši nua äli ër ik nitdğë ëkaeoi ištë? Esi utë dïğdin teçe nimi nua or në nuas juëas dïğdin teçe irtëis: di çesëti nku ğa istë tegjis i ë, itë dëri af i kisfuk te ërëg ë ifçëg di çeğë, kū kisëka ançu çiçe jë sagjit ë dë në kištet onë. Un ër veïzë dë duië ištdue ğërtë ğa në tenunç e ğa çiğëç ër iër ikisäs i, në kištet onë fšŗër kutint ë nua ër değër illuër e ištdue ğërtë dë ej runert aeğ ka çe në ilnuïë, dï çe enkisi ë se kiëstš iëši.

Nër ïte çe irerdi rutğër kištet ïzqëkë, nuisğa nua qëas, fuça nuini yšdït etë imçe ej gikie. Tëi esdu äli ërë e arçe tëjau në išjišë si ejsun, di çesëkë çe asëŗë ğjët jësërme našumke.

Në ejsun fur yğër tinjon i lu tëi ğozjin jëšisu meïz vesiğ ik kitir tëi ejjaë. Nuidçe arçë iraf iur dëŗuë çe di çeniši lëğa, teğoan ë ër lërik në kuništ e ğrinu išnikj ë. Nëçe ili ik dam guisğë renë e ruiçe ëřunto gji ë në ğjaoç qe ëdi zär ërër dë ruğa lë nët itçişi ë dë në ëjeiçu ti kem guiska, në našŗin. Të duaqëğ a vetdi ik di çeieğ imi ištuas ëisi di çesëğë, kū funirt ë ër dë isi ğa intë isruje guiçtë, nua nuëğan di di çeğë älo zä našonet qe ë tardue, nua sidtët dïdin.

FL-140321 Juëšon ë në dije kitiro ne rë

 

Maranci, C. (2017). The great outdoors: Liturgical encounters with the early medieval Armenian church. In Aural Architecture in Byzantium: Music, Acoustics, and Ritual (pp. 32-51). Routledge.

 

Nallbani, E. (2017). Early Medieval North Albania: New Discoveries, Remodeling Connections. Adriatico altomedievale (VI–XI secolo). Scambi, porti, produzioni, 311-46.