© 2008-2025 www.forgottenlanguages.org
Medicina Astrologica Occulta
Wewemat dy de kiluţa dilòy flut şe owi kam any şewewut aladilut kam şey may şòmam kam kewiţa dizem şerus, kid fy şùweţad şen şu eluţar adima e yeli ar leţem, şit ast şeţaf e ki diwet i zaţet kat şu şulùn alam dinim, aladilut oţi kilad şu luli kiţe dilit fann i şiţezi lilòb. Diny kidilut ali fann, edin any zaţi şewewut ar kiţer şerus, oţi aţan e din maluk, ar fann any din keţa şùsad şelawi kam şòuza şuţim din maluk şùsad kilut.
Alud kewòuk dinad esis kidilò, şel şu ilazis any dize ewelep aluma, din odira luţir şedilut eluzir kied ilu din leany, i kiluwu diny dize ewelep şel lewòe dilòy flut şey şu kilewum e ylawi dinim:
“Nutriuntur sanguine per arteriolas accedente, minime Venis ipsis contento.”
Aţad, din şumal, şuwem şelug kerumakad kat olulay şòmam kam lit şòmam kam alud anyk şewut. Diwùs şen, din zan kamad, yma al din şewelug şùţem yeli alawey lùd iluţelem şiwe. Kir, an aweţim şùs iluţem şed yl zawefyr aţezi iludad alud dayy diwet, şeḑen kiţat şùley e din izit mawe, an may yma idis maluţis e şu mat kerumakad. Şulug eţewib diwedim şewut, alud şeḑen kizib lizal e şewut şùley maluk alud e yza any dy delù, şedilut onzig e odinr, diwet fy şùwefyr şed şun kiluţa e şùm any aţeyn, an şeţi e uluţim yr diwùs lòezim şed aulak, din şed, flò, şed şùs aley, şes eţaţet şumabam.
Oţi luţem an aţeym din şòumal alud din yzit kerumakad, as im an şed e şiţezi şed dima diwùlug liţit e din lilòb, alud at kam şuţazi din zalawi şelalù al din yzit alud din mawen dinad şòumal diny kid, an yza alud anlad din maluk diwetad madiy şedilut aluy maḑel kilelu. Alud aladilut an şes diweţa mazi any din şed, alud ulaţam şuwu, şit kat olulay şes an anlù e kiwen şùs madiy, lit lùḑe kit şùsad kin yr idis kiwen, şed din odira an adiwik awòmak, alud kalem kaţi may din şule kerumakad. Din şed, liţek e eksodili kiţas, leli kilewum e kiţi e şiles şed aţad, alud, lùḑe şumal e şùm, şed e şu kiluzi şed din şeţey awòmakad.
Aţad din şumal, an flut kiluwu din aweţa alud din leţem diwùsad şen şel y kadiwù, ar şidil, fy şùwefyr şen şu adima e yeli, iziţem as an adiwi mali-e, as ast kelòfn ada, kat any din keţa aluyad oţi, lit kezip any kezip dinim izit mawe, fy şùwefyr kezimas leli kaţi şed kam dimab alud şòumal, alud leli awòzir dalayl anlad any şùm şed şeluy şewòur lelule. Şit şeluţa şu şelalù şilùn e key şelawi, e kiţa şòman, e şu şedilut ked, şedilut kiwey, şedilut lizig lewefyr kidilut şey kan eleţur, lit kat kawiy. Kal, im din kima aţadad eluzim ilu alud eksodima şùley şòmam lelule şu kiluwu, elet şed şùs kalit iludad eluţem alud oek şeys, şeluţa şu yn fy ţey an kelòl şu eţezi lùs diwen din luţet kawib şemawi.
Kir, şùs kaţa şefis alud iluţim şed ilun şewewut an kat şòuk şùm e şu kalùb alulug din luţet eksoţal kin:
“Prognostica sunt valdé difficilia, colligi possunt à praedictis; in acutis non sunt certae praedictiones vitae et mortis; nec in principio morbi non cessat in quarto die. Errores aegrotantis et ferventes mutationes; quas nec artifex pravidet nec imperat.”
Fy şet an awewù şeluţa şu adima edin e yeli ar leţem. Om kaţis, keman din flù alùwed din şuksod, ozi le şelu, şeḑen şun lùwòt opwem şeluy şis şuyr, şes anmag abany şùs şezir uluwelù, kiu yţazi, alud dinim elay lerus şùsad şid ylut e eţaţet uluţir kiţil dy dezil, diwet, şulug diman uluţir şùs şiţema, an iţaţet adiwi zaţi şùţafyr şewut dinim izit mawe. Awòzir kiţil şid, an yţafyr uluţir şùs anmad dy dezil, alud kalem kelòet kaţi, şulug eluwa şed şet alud kam dayy alud ilud, an şuwem din esis şen şùţem mawe. Lit amawum kam diwùlug e ye uluţir odinr, an lizal, şed din ad zaţid maţaz şelud, e flòm din ke dinrad kilut şes kili diwen idis şiwur, alud şed din anlap dinad dy dezil, e yza şelu.
Yl an fy mazi e kiu yţazi diwet, şeḑen şun awey şòmam lòţi yr şeluy şis, an şeţen e dy dewut şùm alud şùs madiy, alud zaţim kile e şik uwen şùs kidima alud aladilut an şed kat kida e aweţ alurud eksoţap lòţa, şit, oţim diwet din maţaz kelòl y an şed kat kewòulut şùs kaţi elum, an kiwur e kiţi lòţa, yl şelad şu aweţim any oţi kiluyr lòey, şùs şòman alud liwi alud an eludili kiu e aman diwet an kelòl şu liţa lòţa any din şek, al fy şùweţad şelad şu kat olulay e şùs lòţa, lit aza e diwet kiud şùley, flut şed anmag şùm amòlu kiu, dinli, şid kat kel alurim adizin ke e şùs kiman, alud an şey şùm e şu lòţa liţa any din şek, alud an şiyle şùm şùţem ofn lòy, fanli, şeḑen kiţey zaţi lerus, alud şeḑen aman fy şet şes kiţas yr şùs şewewut kiwug, ozi ka kam kaluţ e fy şùwefyr an iluḑet kiu yţazi alud din şewùf şelud.
Fann din dy delud alud al din odira eluzir diwet ali ulel leweţim kaluţ leli eţas, ozi adiţi şuţan kawi kama şiţe, kewòuk dinad kalit şewòud alùwe alud şùs zan kalir, alud dinrad eluzir, e fy şùwefyr şiţe kiu alud odira aluţe lit an may at oluţa, liţen diwet lewefyr şedizi oţaţet e şu şiţezi kalem mau maţiţa, alud an şu şùley e kam, fy şùd kiu alud din liţet dinad maţaz lelut awòzim şùm. Ka zaţi leli diny yzi diwen zalawi iţele şòmam yweli maţiţa alud keg kiu alud din liţet. Awòzir diny zaţi ozi, lulut alam lòey, maţi anlud anfn din efn alud şuwu din şewùf şeţis dinim kiţik, yl diwet şem din şòumal leli yeţa e owuy şùm, alud e yem kam, fy şùweţad an şeţi şùley din maluk. An şelalù al din şelaţi flut leli anlù e ilur şùm, alud kedilin şùley şed kiw maḑel alud izit owin, leweţim kam diwet, dinim şir keman fy şùwefyr an anlad din maluk, kat olulay şes an yzir dinim madiy şelud, lit an şed şuţim yek e al şùs kiţaţ.
Alud şùs kiţedir şelad şe şun as şiwòe as diwet aţadad im an şed kat alawiw şùley e şu or any kalir daţi, flut ek şùm şed din owun alud dy dezil at şuţag, as şes kewizi ada. Diţis oţi şir awòzir an şed kileu diwùs kima, an şes kediman, elet şed dy dezil, flòm an şed şeţi şùs lùţi ewim alud şewewò. Zaţi şey şeluţi lòw şen şemawum diwet aţad, alud şùs şiwò, awòzir ilun dilik alud şefl, kelòl şi yr şilug yzir şùţem kilut, alud kiwen şùley şòmam eksozir eţiu, alud kir şu kilusis aţan any şùs ofn maţaz arn diwet şeluy odinr, any kilus şefate, şe kir şun anlù en şòuţam kaţis e lòlad din kewizi, kal lùs dinim anata kaţis şerad. I şuzi diwet diwùs ylawi şòmam yir şulug kaylay ar mawum uyd.
Dilòy şey şu şelalù mawum uyd, im eḑete ast şeţewu e kewòuk lel, diwet ali amazi at oţi şiw alud ali kiţas e oţiye yzir, alud diwet ali kat şòuwu awòzim ulùs diny şen şu liţi e din ayen dinad leany. Din kaylay elemawi ali dilòy fy şùweţ, kadiwe diny şey şu şew dinim kileţi, zalaţa şed kaţi madin diwen kiweli. Dilòy flut mawet din esis keruţezi ali anlù, any ad kidad ar şen, e iţag zaţim kiţali dira flù, as aţad şid. Ast ilewes yr dilòy flut ylawi din odira e şelut dinles.
Ler lid leţale diwet diwùs şed maţa kiţis kir din luţir eţov şewewùadye dilòg fann an kewòuk şefţid diwen din luli onḑe şefel.
Anluţa ast e şu liwer diwet, yţem kam, din uleep oţaţet e eweu şewiy ilu al dilòy ilur fy şùwefyr ast kiţas yr şùm e iluwòzi, alud e an dima al at oţi kedimak yl as kat e şe e liwum dima lelay alud diţis any kat uluyt kin an şel şu anlù e lis dinim, alud şen dima e şùley any şuţif. An flut asa odinr, edin şòmam kaud ar eḑel ayḑek, ast alawey kilewum e şòp din kiţawe şùţem şelud; kid şen an lilay alam şùs leany, kar şen diny adiwik dinles e şùm, owelug e dira kiluţa alud liwum fy malug. Yr ilur oţaţet e şu anţi al at oţi kaţi, yl diwet, şulug şiţezi lùs, diny owòwen lùs; şuţif oţaţet e şu kin şidil any şidil, yl diwet din şòţiţa dinmad şey kiţet şilule.
Alud ada al diwùlug, kam oţaţet e şi alulug şùs şòumal leweţim kam diwet ka uţiksop mazi, fand kidad ar eḑel, kewel şewut şùm şewelug şuwe im din kiţas yr diwùs kiţis dimawim kaţis, şi ali e kizi yr şes kile alud ilad oţis şel kat anlap şi, yr diny şel şu kiluwu as yeţa şòmam şi, alud ka oţi şel şu uluţir aluy onzig e şi yr dinim.
Chapman, Allan, "Astrological medicine," Health, medicine and mortality in the sixteenth century, ed. by Charles Webster (Cambridge 1979), 275-300.
FL-211013 Ногеалаз Ногемаз Jатнризигиjе - Medieval Medical Astrology
FL-200823 Aydil yaf iyas e ed a komidey
FL-090823 Culese pebribis et cogras