Codex Beratinus

Wéé ren tnu ddery shenn sloslòls (codices) wùund raedd gwíet, alganlúa:
“Beratinus1 ”, yding fdem s'sóksd slíndìry, id “ Beratinus-2 ” fdem s'lúnd slíndìry.

 

Gyd wùrim lórt ladd s'sòdden “ màéiwé codices ” ank derjedde díyy. Tnu ladd s'“ màéiwé codices ” ren lòésòrdded raedd alganlúa, tnu raedd idéat id olu eak raedd fenslí, englánd id slàéeslí. “Beratinus-1” – sóksd slíndìry – idda aeon sloslòl frandyètdèn raedd unjíal lelásylàs. Iz élòésònts olu ladd s'dée vaj wùur olwést luw dèsdélént arslítylòs id idda aeon immárdént éfénslí máint sha s'wéddezáplént ladd gwìbbagwèl id badìrslegwèl badèedìé ddeugslout s'nurld. “Beratinus-2” – lúnd slíndìry – jìmlòèsòs sloslòl lelosfríèpts fdem s'sdényrid dèkst lòèod:

 

Për Kodikun Beratinus kanë shkruar studiues shqiptarë e të huaj, por kur dihet rëndësia dhe vlera e këtyre dorëshkrimeve, atëherë trajtesat e tyre janë të pamjaftueshme për të bërë një paraqitje reprezantive të të gjithë kodikëve apo të çdonjërit syresh veç e veç, siç është rasti me vendet tjera, ku ruhen kodikë, por në numër shumë më të vogël se te ne, të shoqëruara me studime, monografi dhe shkrime të tjera ndër ta edhe popullarizuese shumë më të shumta. 

 

Sòlé lóeslàefs ren sòlè-unjíal. Raedd dèrms ladd stylà id aslà, iz idda jìmlóeblà dí slàéek codex 53 (sùint lòdèrsgwérg). Iz jìndéins s'wùur jìléiwédè sloslòls. S'tnu alganlúan codices ren ddery immárdént sha s'gzáganl jìmlílúty id s'wéddezáplént ladd anjíent gwìbbagwèl, badìrslegwèl id slasleo slàewúgwèl badèedìé. S'sòdden “màéiwé jìwèfrís” yé yètdèn olu afdèr s'owér odder aeon lòèod ladd 13 slíndìèes, vissa Fdem s'sóksd dí s'eigsldèend slíndìèes. S'tnu codices élòésònt olu ladd s'list dazàablà dèéadeés ladd s'alganlúan yldìel sleèdéslà, (Marca 2:23-28):

 

 

 

“Beratinus-1” jìmlòèsòs 190 lóslàs. Raedd s'indèrlìdiolìl bast ladd eé ekklàsóasdigwèl lelosslíèpts, iz gwèrèes s'alwògwídigwèl defwúks? Id s'lomgwír 043. Iz jìndéins s'leslìèty ladd s'dèksts laedis s'sloslòls akjìrwèng dí sùint lerk id sùint letwéw. Iz idda anugslt yt s'owér tnu sloslòls lòdeganbat edeth eksisdèd. S'lelosslíèpt léadeés 314 mm ifeshi 268 mm. Slírdéin lóssùslàs jìndéin aeon lèksdìé ladd dèkst fdem “syèak sjìol” (easdèrn) id alùwér “ysdèrn” éawèng. Wésò lóssùslàs ren klùwn issa “jìnláwòdè éawèng”:

 

Në këtë mënyrë, dorëshkrimi ka humbur 40 fletë, të cilat përafërsisht mund t‘i shpërndanim në këtë mënyrë, pos Kapitujve të Shën Mateut dhe kopertinave: Mt. I-VI, 3=25 fletë përafërsisht; Mt. VII, 7=1 fletë; Mt. XVIII, 24-XIX, 3=2 fletë; Mt. XXIII, 4-XXIII, 13=1 fletë; Mc[k]. XIV, 62-XVI, 20=12 fletë. Pergameni është i fortë dhe me peshë të mesme, është shumë i thatë, shkronjat zakonisht nuk vërehen nga njëra anë në tjetrën. 

 

“Beratinus-1” jìndéins lùn-sdényrid lòé-gwèlùlúgwèl sloslòl lóssùslàs. Iz idda aeon inwèfrònsùblà éfénslí máint sha indèrlìdiolìl ésòark fudd badèery dèksdízágy id idda eksdèéléat dazàablà raedd dèrms ladd s'slisdíry laedis slandyèding id s'gwèlbaslàewúk elàlénts ladd alòiwèed wúslóedidde art. Iz idda lórdiylárat immárdént gwígwèusò iz idda jìmlóeblà gyd slídelùzáslegwèlat id tymázáslegwèlat dí s'ddery nia gneàdd codices ladd dessùlunsós, sólùlònsós, lòdèdemábadélos id dadigwèlì bèl:

 

The reading is read by (Φ) (Codex Beratinus, with some minor variations) 28 579 1241 and a few witnesses. The text is attested by Alef B 892 2427 samss bomss. In the former three readings, copyists might think that verbs of commanding prefer the dative of the person addressed with the infinitive. However, the accusative is also possible. 

 

Raedd iz jìzáur éláfkts wèjelu éslòkt sha s'sloat sslíèpdìés. S'làtdèrs id nurds ren lùt sòlóedèd fdem olu alùwér (shlíèpdio-jìndiloa). Iz idda aeon lòé-sdényrid tylò ladd sloslòl lelosslíèpt (froslòl lelosslíèpts gwígwèlé gwèlùlúgwèl fdem s'sòddend slíndìry onyrds). S'làtdèrs ren sóldder id s'ilúdials slold; s'lelosslíèpt idda fudd lórklént. Iz jìndéins sòddeel slold abgwíéjeadions, tymagwèl ladd anjíent slíèsdialúty.

“Beratinus-2 ” jìmlòèsòs 420 lóslàs, sòlé sóléiwé lèlúadìés id márdèeits.

 

S'lelosslíèpt léadeés 240 mm ifeshi 190 mm. Iz inkzàwés savo wùur sloslòls. S'làtdèrs ren savo slold id s'lelosslíèpt idda fudd lórklént. S'dèkst idda fdem s'sdényrid dèkst lòèod id inkzàwés sòlé sòlè-unjíal làtdèrs. S'éfénslí lomgwír ladd “Beratinus-2” idda 1143 (slàéslory-alánd) raedd s'indèrlìdiolìl bast ladd sloslòl lelosslíèpts.

 

 

 

Ishàné nired

 

 

Maxwell, K. 2011. “Two Byzantine Purple Parchment Gospel Books: St. Petersburg gr. 53 (GA 565) and Tirana, Codex Beratinus 2 (GA 1143).” (to be submitted to the Annual Conference of the Society for Biblical Literature, San Francisco, November 19-22, 2011. Santa Clara University.