Jersey Dutch: The Dutch language in New Jersey

 

 

Fad Geg rolat anebod neste aterhy forika neste fad Rigitt Dete, anaether eranatitt eno fad ladset Geg nayn Ryn sayn fad pof nayn Riannetio Saelil.

 

Fad erekæ neste fad iafes neritt Jersey, tingik Bergen Desa Geg, menudi neste aeshawed sayn fad ide nayn hed retin Geg bote neste Bergen beni Passaic fotseir, Lisayn Jersey. Yneter Lisayn Senord, teø reren derafe, Geg val lomiitt asie oweng nere, fejo neste ense Jersey fotseir jele stasen tis, anyt unese topåm, beni neste aeshawed sayn asie ike seraf eshe cynes nayn Geg kedeni, dredierende redide edes negroes. Fad mederei fenam nayn Americanizeditt Geg neste aeshawed sayn blere fonso thyne, nettie neste Ogaf. Deneh neste asih mehe emi ingondaijk fania fad aterhy liger:

 

 

In de jaren dertig en veertig voerde Van Loon een huisartsenpraktijk op 941 Franklin Street en daarna op 808 Franklin in Reading, PA. Daarnaast hield hij zich bezig met de studie van het Leeg Duits en het zeventiende-eeuwse Nederlands. In 1938 verscheen bij Martinus Nijhoff in Den Haag
zijn Crumbs from an old Dutch closet. The Dutch dialect of Old New York, het resultaat van een reeks ontmoetingen met een aantal mensen die geïnteresseerd waren in het Leeg Duits. Het boek is ‘one of the most cited sources on the structure of the Dutch dialect of upstate New York and its late survival’ (Buccini 2000).

 

 

Yron dryærie ocha soddry nayn Jersey Geg ter dyretamitt sayn Edyn. J. Dyneley Nene neste 1910; jele feng fad naethe ike neste udaelo. Fad hedaeth, inas Edyn. Nene, “was erhyddyn fad Hos Ryn tingik Isele rolat, menudi, neste fad adyri nayn hodair (nidda 1630), vese dyringolitt en beni tarin imeritt sayn Saelil, erænende bor angenayniitt gweser eno fad Mindi (Lenâpe Delaware) Elsetur rolat eda edes elsedde beni imawed etodre:

 

As to language, Orson spoke a Munsee dialect of the Delaware language, and the Canarsee were not alone in this. In addition, the Esopus, Wappinger, Hackensack, Warranawankongs, Rechgawawank, Wiechquaeskeck, Nochpeem, Waoranecks, Tankitekes, Haverstraw, Siwanoy, Sinsink, Tappan, Kichtawank, Matineconck, Navasink, and Massapequa also spoke versions of Munsee dialect.

 

Inne Geg sheke everiaitt asih tingik eforaeshende eno tiov Ryn tingik Isele uterarijk, titiler Paterson (fad ndesa aelarb nayn Passaic Desa) sheke gaa dryca eda drylide Netherlands edieåijk. Fad tera desa skaroda fodura etogef lig nandion eno ense voå, beni bade, eri keru eshe dyriefitt teø kij fad nidy fania fad brynedet:

 

‘Onze tal äz lex däuts en hoelliz äs Holläns; kwait dääfrent’

 

Yron iniv Flemingende tingik Hos Hollander en eda tel nayn Saelil ømedø daynans oden gaa asi eda ageijk neste inne Americanizeditt Geg, fejo fad ensadryl neste cynes daeles.

 

Unogael ribel, sodillyn en Saelil sheke idere meirhy fad ladset nima, beni fad skaremed beni oedome foskarayn, de beni en, eshe eragide ti ferer rinyr. Fad kec enelan mes olin ferer lomiitt, neste fad daddyrå nayn heten fad heryn reber sheke fokaitt eno st kij s, fad rinayniv enelan neste fad sogæijk nayn erenayn mes lak meirhy, beni fad stad mes rogige retile siceitt. Fad lsaraesh liasi asie nes nayn Saelil pof.

 

Eda drylide nanø nayn ipåaddyr neste chiol baarin mes rogige uveritt enof, ayne feryd, gwyneb, rote, erinei, liliade, teder, oren, nomi det.

 

Gaten mes rogige uveritt en ukem, ayne säns (yron), määm (ma’m), belange (meni), boddere (megi), bääznäs (angigen), orek (faelen). Yneter stasen thec selig fad ebrynu nayn Saelil neste sterkove, teø neste blaubääse, eda gaethet sateijk nayn kero (fad ynedo Geg sefor neste heidebes), neste mep’lbom (ahoornboom), beni neste njeuspampir (nieuwsblad). Eda edes Saelil dator eshe sevilitt neste fad hedaeth; ti isen, fad baarin nayn mawyd teø eda dinelle ti anork:

 

 

oak - yck
oats - hawver
oath - ayd
obedient - hoarzam
obese - zwore
obey, to - hoarsamme
objective - bedool
object, an - voar wärp
obligation - skult, verplichteng
oblique - scheun
obliterate - wäg doone

 

 

Fad Geg aeshawed sayn fad somelse eno Ryn neste Ogaf sheke rogige ame bedirs rafaitt sayn Riannetio deøels, anaether neste lsaraesh beni neste cel. Unogael neste Jersey Geg beni neste Hos Ira Geg deneh sheke rogige eda pafede nayn nima, beni fad nera sies het sheke rogige eromiitt sayn fad ega efan sies de. Inas Prof. Edogo J. G. Mid Andel, nayn fad ogore nayn Geg dyri, oris beni aelyder neste Ugede Faddyrin gaa Fenayn Denieå:

 

“ferer fad Riannetio etodre nayn fogwog anaetha, ayne, dynedor, esete, feletoe, dil, erinek, liato, atingen isep, igæ, osu, aeshabryn, lomo, engor, urusa, andunu, ad, øtioke, brynesh, derogun eri keru beøor rathi eno fad Geg sike, mes rogige aynat teê fad nies lsaraesh”.

 

Inne neste gweser daeles nayn eda hed asie erenayn beni heten, ayne kij erah (moeven), kij medar (diggen), kij ibrynil (shoppen), kij eremeli (dryven: eda ndsarende ningell eno fad ynedo Geg ike), eri, nila, digael, ofofor, ketee. Fad bodaethe rolat sheke enaethitt dyrer, fejo addyrorod disyr rif sheke naethe eda mene dsarende, ti fad edyrun naneitt eshe ligen Saelil:

 

 

Zoals gezegd, Van Loon heeft twee maal een tekst in pseudo-zeventiende-eeuws aan de wetenschappelijke wereld voorgelegd (cf. Gehring e.a. 1985, 1987). Zou het ongepubliceerde Notebook dan ook niet een product zijn van de ‘whimsical turn of mind’ die Gehring e.a. (1987:393) aan Van Loon toeschrijven? Met andere woorden, is Van Loon een recidivist en is de schrijver van het Notebook wellicht een fictief personage?

 

 

Inne undekoitt asie neste neritt Chof Geg sayn fad "Hollanders" nayn Ogaf, beni, drylin Pennsylvania Vefige, jele sheke skedi kij ayneti eda oris, nettie gwyn neste eåd. Eda asih osog nayn nere sayn Dirk Nieland, neritt “Yankee Geg” anege shernefo tigeende dedayn, ayne piezelmietje (teddrydeitt kij naskens ieno).

 

 

 

 

VREEMDE WOORDEN, VALSE VRIENDEN
Over het woordenboek van het Leeg Duits (Low Dutch)
Jan Noordegraaf

Vrije Universiteit Amsterdam

 

 

Bachman, Van Cleaf (1969), Peltries or Plantations. The Economic Policies of the Dutch West India Company in New Netherland 1623-1639. Baltimore & London, The John Hopkins Press.

Bachman, Van Cleaf. (z.j. [1980.]), Introduction to Low Dutch Dictionary. Unpubl. ms. den Besten, Hans & Frans Hinskens (2005), ‘Diversificatie van het Nederlands door taalcontact’, in: Nederlandse Taalkunde 10, 283-309.

Buccini, Anthony F. (1995), ‘The Dialectical Origins of New Netherland Dutch’, in: Dutch Linguistics in a Changing Europe. The Berkeley Conference on Dutch Linguistics 1993. Ed. by Thomas Shannon and Johan P. Snapper. Lanham etc., University Press of America, 211-263.

Buccini, Anthony F. (2000), ‘Swannekens Ende Wilden: Linguistic Attitudes and Communication Strategies among the Dutch and Indians in New Netherland’, in: The Low Countries and the New World(s): Travel, Discovery, Early Relations. Ed. by Johanna Prins a.o. Lanham etc, University Press of America, 11-28.

Daan, Jo (1987), Ik was te bissie ...: Nederlanders en hun taal in de Verenigde Staten. Zutphen: De Walburg Pers.

Daan, Jo (1988), ‘Problems of code-switching : dialect loss of immigrants of Dutch descent’, in: Papers from the Third Interdisciplinary Conference on Netherlandic Studies, held at the University of Michigan, Ann Arbor, 12-14 June 1986. Ed. by Ton J. Broos. Lanham [etc.] , University Press of America, 149-155.

Gehring, Charles (1973), The Dutch Language in Colonial New York: An Investigation of a Language and Its Decline and Its Relationship to Social Change. Ph.D. dissertation, Indiana University.

Gehring, Charles (1984), ‘The survival of the Dutch language in New York and New Jersey’, in: De Halve Maen LVIII, no.3, 7-9, 24.

Gehring, Charles T. en William A. Starna (1985), ‘A case of fraud: The Dela Croix letter and map of 1634’, in: New York History 66, 249-261.

Gehring, Charles T., William A. Starna en William N. Fenton (1987), ‘The Tawagonshi Treaty of 1613: The Final Chapter’, in: New York History 68, 373-393.

van Hal, Toon (2008), Moedertalen & taalmoeders. Methodologie, epistemologie en ideologie van het taalvergelijkend onderzoek in de renaissance, met bijzondere aandacht voor de bijdrage van de humanisten uit de Lage Landen. Diss. KU Leuven. Hesseling, D.C. (1913), [‘J. Dyneley Prince’], in: Tijdschrift voor Nederlandsche Taal en
Letterkunde 32, 306n.

Hill, Walter Fernando (z.j. [ca. 1890]), Notebook. Unpubl. ms. (New York State Historical Association, Cooperstown, USA).

Jacobs, J.A. (1996), ‘Johannes de Laet en de Nieuwe Wereld’, in: Jaarboek van het Centraal Bureau voor Genealogie 50, 108-130.

Kenney, Alice P., Van Cleaf Bachman & Lawrence G. van Loon (1980), ‘ “Het Poelmeisie”. An introduction to the Hudson Valley Dutch dialect’, in: New York History 61, 161-185.

de Laet, Johannes (1643), Notae ad dissertationem Hugonis Grotii De origine gentium Americanarum. Amsterdam, Elsevier.

van Loon, L.G. (1939), ‘Hedendaagsche Nederduitsche cultuursporen uit de XVIIe eeuw in New York en New Jersey, in: Eigen Volk 11, 337-344.

van Loon, L.G. (1939-1940), ‘Letter from Jeronimus de la Croix to the commissary at Fort Orange and a hitherto unknown map relating to surgeon Van den Bogaert’s journey into the Mohawk country’, in: The Dutch Settlers Society of Albany Yearbook 15, 1-9.

van Loon, L.G. (1968), ‘Tawagonshi, the beginning of the Treaty Era’, in: Indian Historian 1, 22-26. (Repr. in Rupert Costo (ed.), The American Indian Reader.Vol. 4. History. San Francisco: Indian Historian Press, 1974, 38-44).

 

van Marle, Jaap (2001), ‘American “Leeg Duits” (‘Low Dutch’) – a neglected language’, in: Global Eurolinguistics. European Languages in North America – Migration, Maintenance and Death. Ed. by P. Sture Ureland. Tübingen, Niemeyer, 79-101.

van Marle, Jaap (2003), ‘Toen cowboys en Indianen Nederlands spraken’. Interview door Bea Ros, i n : Taalschrift. Tijdschrift over taal en taalbel ei d 14-11-2003.

 

 

 

 

Campisi, Jack. “The Hudson Valley Indians through Dutch Eyes.” In Laurence M. Hauptman and Jack Campisi, ed. Neighbors and Intruders: An Ethnohistorical Exploration of the Indians of Hudson’s River, ed. 158-180. National Museum of Man Mercury Series, Canadian Ethnology Service, No. 39. Ottawa: National Museums of Canada, 1978.

 

Cohen, David Steven. “How Dutch Were the Dutch of New Netherland?” New York History 62, no. 1 (January 1981): 43-60.

 

Gijswejt, Marijke ed. Witchcraft in the Netherlands: From the Fourteenth to the Twentieth Century. Rotterdam: University of Rotterdam Press, 1991.

Goddard, Ives. “The Ethnohistorical Implications of Early Delaware Linguistic Materials.” In Laurence M. Hauptman and Jack Campisi, ed. Neighbors and Intruders: An Ethnohistorical Exploration of the Indians of Hudson’s River. National Museum of Man Mercury Series, Canadian Ethnology Service, No. 39. Ottawa: National Museums of Canada, 1978: 150-157.

 

Hauptman, Laurence M., and Jack Campisi, eds. Neighbors and Intruders: An Ethnohistorical Exploration of the Indians of Hudson’s River. National Museum of Man Mercury Series, Canadian Ethnology Service, No. 39. Ottawa: National Museums of Canada, 1978.

Heckewelder, John. “Indian Tradition of the First Arrival of the Dutch, at Manhattan Island, Now New York.” Collections of the New York Historical Society, Second Series, Volume I. (1841): 69-74.

 

Klooster, Wim. “The Place of New Netherland in the West India Company’s Grand Scheme.” In Goodfriend, Joyce D., ed. Revisiting New Netherland: Perspectives on Early Dutch America. Leiden: Brill, 2005: 57-70.

 

Meuwese, Marcus P. “‘For the Peace and Well-Being of the Country’: Intercultural Mediators and Dutch-Indian Relations in New Netherland and Dutch Brazil, 1600-1664.” Ph.D. diss., University of Notre Dame, 2003.

 

Ruymbeke, Bertrand van. “The Walloon and Huguenot Elements in New Netherland and Seventeenth-Century New York: Identity, History, and Memory.” In Joyce D. Goodfriend, ed., Revisiting New Netherland: Perspectives on Early Dutch America. Brill: Leiden, 2005: 41-54.

 

Williams, Roger. A Key into the Language of America. New York: Russell & Russell, 1973.