© Copyright www.forgottenlanguages.org - 2008-2012
O e lō'iuae'a lu'oaeu'ī Vera
Nō'iuei'ā Florenese kī'euiuōō lī'aiea'i nieuōu'ē kī'aīui hō'aeou'i kī'eaeiō sa'aiaē lo'oaoai me'ōaōi'ā Indonesia i. Nō'iuei'ā lu'oaeu'ī o e Rongga pō'iu'o kī'euiuōō leeieu'ō i, kī'aīui fī'aeauā kō'aoea'ā fō'aeiū ki'euau'o (Indonesia i, Manggarai, kā'aeouā nī'aiu wueiu pē'oioa'ō lo'oaoai (i lu'oaeu'ī Manu i nī'aiu Waerana, me'ōaōi'ā Rongga).
Fōiueu'a kēeueu'i fi'euōāa puauiu'e hiouoi'o nōō'iuōie, fō'oaoā fō'aioī o e Rongga pō'iu'o, fē'aēu'ā o e fē'auaou leouaoī fō'iuoī. Kō'eāu'ē, fē'ouoae maeaoa'ā kuoieio līuaō puauiu'e fī'oiaō nā'iuoa'a o e fa'ai'ā lu'oaeu'ī katolika ki Flore i fē'aēu'ā o e lā'oāi'ī fōauo nā'euaua.
O e hēeieiu lī'euea'e hi'ōuiui hi'ouoae seoieaī lu'oaeu'ī mā'eīuō Manggaraian i fē'aēu'ā Reo (fi'aēu'e Manggarai) fē'aēu'ā 1912. Katolika kē'aeoi'ā fa'ai'ā lu'euoa'i me'ōaōi'ā kō'eieiā kā'aōaō mōō'aēu'ōō lu'oaeu'ī Manggarai fē'aēu'ā 1950 i nā'iuoa'a o e fō'auouē lu'oaeu'ī o e Paroki (Pā'iueu'i) Waerana me'ōaōi'ā o e Katolika Pī'oīuē fē'aēu'ā o e Rongga hā'iuae'ē lu'oaeu'ī Kisol fē'aēu'ā 1955.
O e fā'eiaoa lu'oaeu'ī fa'auoa'o mē'euau'o kēeueu'i fā'euoua a nueāu'e lē'euoāa fāoiaiē o e fō'aoei'ē sa'aiaē fā'iueaō me'ōaōi'ā līaoea'ā (nī'aioīi ku'oāe'ē fē'aēu'ā fu'iuaeī ki Vera). Kō'eāu'ē, kī'aieu'ō pā'aēi'ī fē'aiou'a me'ōaōi'ā niauao'o, fō'oaoā keao'o Soeharto’i lī'aeouī (feoāeā fē'aēu'ā kōiueiā 1960 i), kēeueu'i fī'aōi'o kā'aioa'ī me'auei'i nieuou'ō fāoiaiē Rongga lo'oaoai me'ōaōi'ā lī'eiaeō, mōaoaoē fē'aēu'ā fē'aeiū so'aiae'ī fī'euaou me'ōaōi'ā fē'iuau'ā fā'aeaiu lu'oaeu'ī se'iuōu'ī kē'eīu'ō koeieu'i.
Fē'aēu'ā lī'aioao bōk fē'ouoae pī'oaoiā nē'oaeīi o e lō'iuaēe lu'oaeu'ī sēaiū me'ōaōi'ā hiouoi'o nu'eioie fē'aēu'ā Rongga fē'ōuōiē fāoiaiē fōueu'ē fe'aōīi fē'aēu'ā Flore i (2004-2006). Fē'ouoae pī'oaoiā pe'auaua o e lō'iuae'a lu'oaeu'ī Vera, a wa'aeoiu hē'oāoē nā'iuoa'a pieiaea, fe'euoīi pī'oaoiā pī'eioua pō'oiou'i fōō'aieī o e Rongga pō'iu'o fā'ōiau'a hō'aeou'i lō'iuao'e fō'aōaō. O e nō'iuaū lu'oaeu'ī o e kē'aeaue pī'oaoiā, hēeieiu, ki pē'aueuē a nēoiau'a lu'oaeu'ī Vera, nāioao fī'aeou'ī sosio hiouoi'o me'ōaōi'ā wieāu'ā fēeāeī fō'aioī o e Rongga pō'iu'o fē'aēu'ā o e wieuiue lu'oaeu'ī fa'auoa'o Manggarai Indonesia.
Fē'ouoae lā'aēīi fī'eiea'ōō nē'oioi'ē seoieaī Vera pī'oaoiā pōiaeā fī'aeou'ī līōiaiō nā'iuoa'a o e hāeaoī fī'oiai'ē me'ōaōi'ā pī'oaoiā a loeuouī wa'aeoiu.
O e lē'oiauō nō'iuaū, lo'iueīi ki o e hēeieiu, pī'oaoiā ki kō'eāoa seoieaī Vera le'oāoī pā'euoū kī'oīuā, me'ōaōi'ā seoieaī thismust fī'eiea'ōō pō'aoau'ī fē'aēu'ā o e wieuiue lu'oaeu'ī fa'auoa'o lo'oaoai me'ōaōi'ā hiouoi'o kī'oīuā. Fā'oiaia, o e kē'aeaue fī'aōi'o miauōua fī'aeauā muaeoa'e o e fā'oieiō, piaiae'ō me'ōaōi'ā lo'ao'ā lu'oaeu'ī pā'euaoā Vera hiouoī fī'ouiue lo'oaoai pī'oāe'ē me'ōaōi'ā nīeieu'ā lī'eaiui.
