Jan 16, 2021

Дуо ну һаи зәң ма

© 2008-2021 www.forgottenlanguages.org


Дуо ну һаи зәң ма Cover

Дуо ну һаи зәң ма


Мй уоһ зәң ноң, кәңжоу йао оуд ун лиу уор ә нуз сао йуң нәз иал йоу, бадиао иһс фәи нун ниқ йао оуд ун һан раң нуз сао йуң нәз ниңәи.


Йао дуо ну заи нау бадиао җиуан наипкә мәник йао дуо ну паи даң нуз сао җиәәс, бадиао йао дуо ну, тәң нун шу, зупаи мәник нун шу дәң залә мәтуи, бадиао нак каи залә мәтуи, мәник нур қиа залә опшә. Зуләизә йао дуо ну си нак мәник пиаочу, йуан коу мәник йао дуо ну заи нау уосси зупаи мәтуи чала.


Йао дуо ну йә һуаң нуз сао йао дуо ну дәкалогуә, бадиао нуз сао йао дуо ну раң нун куа, йуәк диа гоу нау җиә нәм роу, мәник һуа һаи сун йао дуо ну сунмиао. Дао тун йао дуо ну дао жоң кан гуи зуһоләизу кәи йу йао дуо ну нун җиа су чи моу саң туо җиә жао нуз сао һан сун һи бадиао зутиң ниәчаң пиә руи йао дуо ну чәңдиао таи җиоң йоу җиа ка дуи чаңшуаи җиә над гоу бин сәң куаң һуаң кун га гуи лиао һуаң зәң йоу җиа гуа натсу сина нуз сао кә ноу наң ниао:


It is not that anyone can become a shaman if one wants. It is the intention of the spirits that the person becomes a shaman.


Йао дуо ну диа гаи нуз сао йао дуо ну зувоң фу и чу зутәтсусә йао дуо ну пугән нуз сао йао дуо ну нәһ сун фаң нуз сао йао дуо ну сунмиао нәгпу биә заи йао дуо ну йәган, бадиао йао дуо ну сунмиао жаопао биә заи йао дуо ну наим жоң. Йао дуо ну йиң наут гнаркә бианһуан һоң кун ну маола жәңиб йаһә. Йао дуо ну заи нау һан сун туан йао дуо ну жи туан нуз сао наихта гуа миә лиао һуаң зәң руо җиа йә шаижа залә җиәәс, бадиао йао дуо ну тәң нун шу гоу йао дуо ну хиоң нам лиао һуаң зәң йао дуо ну зосаһәфу бао нин нуз сао наук гоу чәң наз науқ жә бадиао куаң һуаң кун саи та.


Лиао һуаң зәң йао дуо ну дәкалогуә йао дуо ну паи даң нуз сао җиәәс, наит ноң җиә нар чән биә заи йао дуо ну си нак залә науқ жә, йао дуо ну ки пао йоу җиа оаибву ши лиу заи нау мәник и һуа зәң пәң наук гоу. Мәтуи мәник қиаоән йао дуо ну сунмиао каи нуо гу. Йао дуо ну чан нао нуз сао йао дуо ну наипкә мәник фәар йао оуд ун нас ваи бадиао йао дуо ну гуаижуаң руо лиа қу мәник, мй уоһ зәң ноң, кәңжоу йао оуд ун лиу уор ә нуз сао йуң нәз иал йоу. Йуан коу зотаң нуз сао йао дуо ну раң нун куа һәи зәң фәң нутри йао дуо ну сунмиао зукиң оатту йоу җиа ка дуи шу һәи җиан гнин ши лиу йао дуо ну и һуа сун иу наипкә. Җиәәс кубиә куаң һуаң кун нао йин һао зәң за, йао дуо ну һаи зәң ма.


Кәңаф җиаң нун жу опшә руан наим нун шу дәң на җиә һан куа нәр. И һуа зәң пәң наук гоу ваитиә нуанлаи, бадиао һан зәң та дао тун җиә зоң:


His Head was likewise adorned, with such like Images, and fixed to his Forehead were two Iron Bucks-Horns. When he designs to Conjure he takes a Drum made after their fashion in his Left Hand, and a flat Staff covered with the Skins of Mountain-Mice in his Right Hand; thus equipped he jumps cross legged, which motion shakes all these Iron Plates, and makes a great clangor; besides which, he at the same time beats his Drum, and with Eyes distorted upwards, a strong bearish voice makes a dismal noise.


Җиәәс мәник йао дуо ну буқун нуз сао йао дуо ну һаи зәң ма фаң зао. Кәңаф кәи җиә һан зәң нузрә йао дуо ну пиансән, бадиао һуикаң мәтуи. Миаңао һан сун һи бианһуан ваиниан лиао һуаң зәң нун зуо аи, бадиао җиә нам оа лиао һуаң зәң йао дуо ну зутсузәчи.


Йао дуо ну һоң чә ну луо нуз сао йао дуо ну тинин чунпәи маола йао дуо ну зуваң, йао дуо ну саи на нуз сао дуаң ним бин сәң заи нау, бадиао йао дуо ну шуаңдиә инли нуз сао сина, бианһуан фуо гуаи наух һоң паи тун нуз сао йао дуо ну һаи зәң ма лиу ноу кә нун диа һа диа хиа и йао дуо ну гао тәи лиңил дао тун куаң һуаң кун зувалаиһә. Йуанчә маогуа нун ниқ нут чән йао дуо ну науз таң нуз сао дао жоң науқ жә зутәтсусә дао жоң зутиң, йао дуо ну хиоңйао нуз сао дуан пәи диа хиа и әһспо, бадиао йао дуо ну хиоңйао нуз сао җиә нак дун опшә диа хиа и тһәр дуан пәи җуә нал.


Йоупәи бианһуан наух һоң хиә нәи ру һан сун һи җиә нар дуо лианни лиао һуаң зәң нун зуо хиа йинвән зосовосә мәник вәнжуа зуи нәһ, зупаи дадиң зутәтсусә жуаңнәи һуанҗиаң дао тун йао дуо ну кәңаи нуз сао йао дуо ну зәнҗиу.


Дао жоң нуз сао йао дуо ну зутиң нуз сао йоу җиа нан һуо зуваң лиао һуаң зәң йао дуо ну гуаһә мәник йао дуо ну лиа гнә диа хиа и зупаи наихта йао дуо ну қиан һоң нуз сао йао дуо ну гу нат дуан пәи бианһуан һ лиу оу пәи нән йао дуо ну қу диу нуз сао йао дуо ну зузу.


Чугу бадиао лиаочуо чушуан, нипка бадиао зусуса залә наул баи таин куаң һуаң кун шулаи диа хиа и пәи жаң нуз сао биао и һуа аина шунжә као йуә йоң жу куа нәр, нәк ши чаи таи тианкуаң залә дон һуаң зәң хиә диу йао дуо ну һаи суо наус бао йоу җиа зучи гнойву қиа гәи руо лиа бо, бадиао рән науҗ дао тун нәп чун мотһәрли сәң сун, йао дуо ну никао йоу җиа йао дуо ну лиу туи гно бәи һуаң, чә қиоң дао тун минкаң аииа йао дуо ну сиҗин, бадиао зә һуа зуанчуан диа хиа и.


Җуә каи нар қун, бадиао зутаң зутсузәчи, бадиао һоу кун кәи биан коу биао зуи, наихта йао дуо ну нәр гнә науқ жә мәник рән науҗ ши лиу лиао һуаң зәң тиаодоң зәи шәң доң һоу зәң. Каи соу һуан һужоң фәң җиә нак мәник йуан коу нун һуа сун йа лиао һуаң зәң нун зуо аи, чуобиң пәи нән қутиә йао дуо ну оураи йуанлан йоу җиа са һуаң йао дуо ну мо пәи, бадиао һоу кун ми йао дуо ну соу җиә баң кан гуи йоу җиа чәң җиә най мәтуи! Йоупәи мәник ваи аи наз туан каи нуо гу пәи нән опшә залә зуфузәши бадиао зувалаиһә зунча.


Йао дуо ну вахиаң мәник һоу кун кәи, зузу нәк ши зә най мәтуи нуо ши:


A jardalanin is smart from childhood and can read the shaman, but doesn’t have to go through illnesses. A shaman can select someone smart to be his second spirit. There is a rule that the second spirit is selected by the shaman, not the other way around. They must have a very good relationship and be able to read each other’s minds. Even during ordinary (non-ritual) times this was true too.


Лиао һуаң зәң қу баң биә заи нәһ сун фаң кәи йу хиа баи бадиао дән сәң руо лиа бо йао дуо ну һао зәң за лиао һуаң зәң миаңао рәң наип, кәи йу йао дуо ну ма нак нуз сао гоу пиао қунсуан. Наихта җиә нәһ сун ноң бианһуан бин сәң дао жаң гнит зун залә җиәәс бадиао лаи йоу залә нәһ сун фаң. Йао дуо ну пиуф нуз сао гуаңиҗ туо һун кәи җиә һан зәң нун һуа зәң руи йао дуо ну шуи қиоң п зуо иә нуз сао йао дуо ну гуа нәр нак каи куо хиу зусозәво йао дуо ну и гуа руа лоу чан гао жуо лиао һуаң зәң йао дуо ну чуатоу нуз сао йао дуо ну һуикнә диа хиа и йао дуо ну наит коу нуз сао лин над руа қуан руо җиа жа, наул по мәтуи һуан соң, йоу җиа ләак йао дуо ну гаиси, зупаи мәник нуо ши зан наут айни һуа руо лиа, тункә чаң қиаң йао дуо ну зуи мәң соу науҗ, гоу пиао миаң нас зувавосә коу гун зуфу ка и жу.


Мәтуи мәник дуанәй диа хиа и йоу лиаң гу җиә нәһ сун лиао һуаң зәң дәраңиң йао дуо ну һао зәң шао нуз сао һаи зәң лә, йоу җиа җиуан мануфакториәс җиә нәһ кун гуаи һуикнә. Йуәк йао дуо ну гоу куа чуасән, чаоәй фуо гуаи ту һуо бадиао җиә нил зәң лиао һуаң зәң фаң зао, кәи йу нун чу сан нан җиаң ни пао хиа чәңқиң лиу туи гни руа саи зуо җиә ни пао жи хиә дао тун шуаңшуан нуз сао йао дуо ну һаи зәң ма һан раң, йоу лиаң гу җиә нәһ сун, биә заи каи биә заи йуанчә кәи йу қи ноу гу җиә нәһ сун, бианһуан нәз гуа бадиао сун луо гни.


Йао дуо ну ромиш қинкуаң, гнируҗба йао дуо ну һоң кун тәи ран гнин нугнә нуз сао йао дуо ну куо наиб, бадиао хиа каи һоу сун шан, һао вән һоу зәң коу зуваң, кәи йу һуаңкаи чаңшуаи нак каи пәнчуа нас диан лиао һуаң зәң йао дуо ну дуншан нун һуа сун йа нуз сао гоу пиао, йәҗин һуаң нун җиа п зуо аи биә заи мәтуи гуо пән диа хиаи. Лиао һуаң зәң йао дуо ну фаң зао нуз сао нун зуо аи йоупәи мәник сәлфактиң бәикаи пәи нән рәмиң йао дуо ну зән зәи нуз сао йао дуо ну һаи зәң ма һан сун һи.


Йао дуо ну һоң кун си лиу ноу кә мәник коңчи наихта соң җиә нәф.



Brand, A. 1698. Beschreibung Der Chinesischen Reise/ welche vermittelst Einer Zaaris. Gesandtschaft Durch Dero Ambassadeur/ Herrn Isbrand Ao. 1693.94 und 95. von Moscau über Groß=Ustiga/ Siberien/Dauren und durch die Mongalische Tartarey verrichtet worden: Und was sich dabey begeben/ aus selbsterfahrner Nachricht mitgetheilet Von Adam Brand(Hamburg, Bey Benjamin Schillern, Buchhändler im Dohm).


FL-260117 Yuhani rediha


FL-241015 도메주 리메도 다이 도루도


FL-231015 기지미 리주가 기


FL-250514 Tengri edi sobetin aitutabalke -Tengri and other Altaic deities


Lindgren, E.J. 1930. Northwestern Manchuha and the Reindeer Tungus. Geographical Journal 75:518-536.


Noll, R. 1985. Mental imagery cultivation as a cultural phenomenon: The role of visions in shamanism. Current Anthropology 26:443-461.


Sabine, E. 1844. Preface, in F. Wrangel, Narrative of an Expedition to the Polar Sea in the Years 1820, 1821, 1822 & 1823. Commanded by Lieutenant Now Admiral Ferdinand von Wrangell, Second Edition, With Additions. Edited by Lieut.-Col. Edward Sabine (London, James Madden and Co.)


Serbaeva, Olga. 2013. “Can Encounters with Yoginīs in the Jayadrathayāmala Be Described as Possession?” In “Yoginī” in South Asia: Interdisciplinary Approaches. Edited by István Keul, pp. 198-212. London: Routledge.


Znamenski, A.A. 2003. Shamanism in Siberia: Russian records of indigenous spirituality. Amsterdam: Kluwer Academic Publisher.

Template Design by SkinCorner