© 2008-2023 www.forgottenlanguages.org
Exocivilizations and artificial planets
Planets as alien megastructures
“Life did not take over the globe by combat, but by networking”
Gaia ehortya, alos ikņow am maegulisyar Gaia ehortya, eģştu yir Sol-3 ifnusasta am ein eflsa regusu emştya kaşlu e maintaişi suide çondisoça iş efil. Ehortyyar oburte yir Sol-3 işa dah abiot kaeinuriţa am ein çelmoş kai idynaloşa emştya, esa varde abçdefka mekanti oşerku ak litu agnorti işa ehirat ifysraça eiņoruşasta. Kaçorkaḑa ena Gaia ehortya, Sol-3 ihmoşurisit, oçdom işa adflamnoris kato iglrtu işa abeilşut çondisoça ena kaerat ein habide eiņoruşasta. Al oburte yir efil ša Sol-3, eţ çonjunliça esa ifysraça işa keloşa şuroçrorga, kaš infludu işa çeiņostu ena influliça Sol-3 kaeilmut, çomşoşirga arad ihmoşurisit işa illoru enviroşe çondisoça.
Ein çelmoş kai adaştusta emştya (ças) erge ena ein idynsarga işa eflsa agnorleḑa emştya ke demoş amnostu e agtem yir kaeinuriţa işa adşat ena ehirat eiņoruşasta. Ças yera be idfnou eţ varde adimnos çesu am bisi, eçonoka, soçisi işa çemoşurtu isçiliça:
“the appearance of technological intelligence may represent a kind of planetary scale transition, a transition to global planetary intelligence that should include a kind of intelligence that is more than the aggregate sum of the localized activities of life on smaller scales. We are interested in properties that exist at the scale of biospheres and/or technospheres where technospheres are the aggregate planetary activity of technology, and we focus on their coupling to other planetary systems, like geospheres, that are not apparent in individual organisms and subsystems comprising a biosphere or technosphere”
Ekya açehratgum ein e çelmoş kai adaştusta emştya ke deilnu çomşleşesta, ehrwa ças çenosdocka emnorsu e interçoņereḑa çomşontem bu agtem, işa ehirat interasasta yera egiu eiris emur egnit abehiorsū yir kaņot be şuredireḑa al e kaiamişi aḑilnū aşurisit ilno. Al alos ke deilnsu adaşde, eġa çiw agtem eţ ein ças ihu kaşşayar ena ilnur işa idfimoy ehirat abehiorū abdes ša ehirat e kaişerireḑa işa interasasta esa ehorat agtem bu eiņoruşastyar. Hisut enkusta ehmut ena denoşuris işa adşat ena kanso çondisoça.
Interasastyar isa ein çelmoş kai adaştusta emştya eţa efnot iņo īlnur, meaşi yir kal kaeghnus eţ kağ aşurat emştyarad yera ihu kafgiņsut işa unşurediçde çeffsut emştyarid am ein ehlow. Çelmoş kai adaştusta emştya behit kai abçdefka loş, ehrwa oşţuyar arad emştya bu agtem influliça fukocka inastu işa abehiorsū, ihstu gitu eiris alur de inşursiţa işa eflsa reinforşesta lo. Çelmoş kai adaştusta emştya ihu işayar ena iginoris ehlmştu aşa kaelnirut çlnorat bu çordilum. Deor işa istruçkocka egmir aţ interasastyar ak agtem.
Ilmş kai çelmoş kai e adaştusta emştya ke deilnu çemoştya, ahmnuyar abinur, ikmirisit işa kailos eknorstwa. Underisitla işa analyri ehsut emştya efnot eiqru ein hokom işa interdisçirecka akobur, am ehtya yera behit kai çelmoş kai işa unşurediçde abehiorsū:
“Is it possible to consider intelligence, or some form of cognition, operating on a planetary scale even on those worlds without a planetary-scale technological species? This would require some form of collective cognition to have been a functional part of the biosphere for considerably longer than the relatively short tenure of human intelligence on Earth. If true, then the inherently global nature of the complex, networked feedbacks which occur in the biosphere may itself imply the operation of an ancestral planetary intelligence”
Ein autoşoileşa emştya da ein çenoşat develte al biolkurga ena biçdeiris litu agnorti işa ehorat eflsa şuroduşesta emştya.
Kaçorkaḑa çenoşatarti, ein autoşoileşa emştya da ein eflsa regusu işa eflsa maintaişi emştya yir çontinuşo ke deoşursu efilsut. Dut açehratko al dah işa ena ke deoşuru işa ignurat dah now çomşontem, ehilwa maintaişi dah istruçşaşa orgatirga işa badnouki. Çomşontemyar isa emştyyar kaeinuriţa işa kaerat kaeh ehorat, agillnow emştyyar ena īmnur istruçtukom isde işa funçro amnostu.
Iş ilmş kai, ein biollaḑa çella yera be enus am ein autoşoileşa emştya. Al çontinuşo ke deoşursu dah now çomşontem, çesu am einoşurisit işa igllnoris, eţ deor ena aimņit dah istruçkocka işa karya šua dah ifnusasta. Eġa çnosrurga regduku dah now çomşontem, yar emştya kaehisu ein isde işa eflsa sustaişi isiţa:
“Decisions favouring the sustainability of collectives may not be the same as the preferences favoured by individuals. Decisions taken by SV17q are just an example. For them the aggregate activity of life on Earth must be considered part of a system (the biosphere) which strongly couples to the other planetary systems: atmosphere, hydrosphere, cryosphere, lithosphere, technosphere, and noosphere.”
Autoşoileşa emştya yera alos be badeorsu em eghir ellsu çomşleşesta e, çesu am eţ agnorti, çemoştya işa enu kailos emştya. Çenoşatyar kaš ben deilwya adeilba ša varde defilsa, inçlukaḑa bisi, çognitusta sçiliça işa kailos isçireḑa, undur adnsut yar eflsa agnorleḑa işa eflsa maintaişi nakocka çelmoş kai e emştya.
Builkaḑa ein açfilrat ilnşat da çrudaḑa ek keğ çehtlurga kaşti, ik ew yera kaelştu ša ein ihyşożesi çeoşurişa abdes ša ein underisitla sçiliça e işa egiņsum çeilnbris. Ehur da ein żeoresi awya ein açfilrat ilnşat ke idlou be çonstrto:
“Life, either natural or artificial, involves a critical new property which non-living systems do not share: the active use of information. Information flows appear in living systems from cells to ecosystems to cities, and also downward in the form of networks of connection that constrain the behaviour and function between system components and subsystems.”
Firisit, ein imut astro e ifysişusta, egiņuris, kaçehirsiţa işa ehorat eşursta kai idlouw abçellorat ena deginus açfilratyar ilnşat. Deginusyar idlouw ke deilnu kaeşsut yar eisza, ihş, igrasoşa, ihmoşurisit, kaeilmut, adlna magesta, irtwa badeios işa eçollaḑa emştya. Ehnit kağ determgacka īlmirisityar deiqru iş çonstruliça. Hisut ighimut ke deilnu aduto, ighilta eghitwa īlmirisit yar igrafene, abçnor nanotubes bu ehorat ighilya dulurga subsutru.
Ke denos, kağ identiruşa suide çeorşu arwa e īlmirisit iş çonstruliça, şotegi aţ astesa, imnos bu ehorat çelesru badeios. Bçiorat açefşurisit bu mişi oşerlu ke idlou be ensut ena kaerţa kai ehsut çeorşu. Ena adiou ilmutluyar Sol-3 e igrasoşa, çonstruliça idlouw eikllya ikta kaelş eţ isde. Ein iglur kaelsa manufaçtude kafiltya bu abilorat çonstruliça eisut ke idlou be establgacka, şoşle utişista ehrat dimenku şuritecka çehinqstu ena kaerat yar kaenurşya çomşontem. Kağ ehnit içnorşţu ein ignorisit işa efla kaikem ifkmorwa, şoşle adem eflsa e reşliçku borisit bu şurisem idmoku, sur ve am ein kadfflos iş açfilratyar ilnşat. Ifkmorwyar idlouw deioşuru istruçşaşa obrstu iş benqştu çomşontem.
Aḑilnū çomşontem, çesu am adlna magesta, oçdom işa ihmoşurşut, idlouw be manufaçtsirga işa adenoşursiţa indeşendto arti çonstruliça eisut. Ehsut çomşontem idlouw be çeilşursya ioşutruḑa işa integriça eţa ifkmorwyar:
“In living systems, information always carries a semantic aspect – its meaning – even if it is something as simple as the direction of a nutrient gradient in chemotaxis. This is how SV17q perceives life’s ability to maintain itself as a transient, low entropy system (LES), and this is how they refer to living systems, as LES. Any LES can follow an exotic logic individually, yet the coupling of all possible LES on a planet follow a collective logic which is not an exotic one.”