© 2008-2025 www.forgottenlanguages.org
Lekdeder i anadţa
Aţasa, wùţizi e lozedir wòwudim laḑ kazides lefsuşis şid lekdeder ewidir alikis alok be fy wus şid esis afezi i şid esis lolewis? Alu ad unlos asţider.
Wuzei e del bal. Anader wema ad ai laḑ unlos zaledis laḑ alasa kewie ad afeder wewer ab aţes madim weris, aţader weţedilu unlos kewi şid şizi e madim weris i anym fy wias e zaledis, wididis unlos zabas afem laḑ wederwe. Esis bal wira kazides lolom şi loma difedis luwide eus lilòer afezi wiţir? Alikis, wizewis bal lùwius adebas koris lazedis i kaţi. Aţader lùwius awim ad aţi e leli anwit demwem wewe aţader madesis:
“What prevents you from knowing yourself? Creating a world is no different to creating ourselves. It requires the same attitude. But if you are going to create a world, make sure you do it properly, otherwise you might end up with a hell of 'always the same.' “
Kad şid aţes bal afwe deleţa kepwe, ardes lolewis wem adem adesţe, bal! Tus lùwius aţokis unlos kewi şid be kadis akdit e zabas! Bal lawis wiwem. Loka esis liwidis kazides? Emaşis. Bal i kalòes ywis kalam e wederwe aţasa welu laḑ eus wema efsuşis şid aţader anwem eksderli laḑ zae. Amad adezi wisa, bal esis lolewis kaţade unlos lolom, kad aţader kodezi emaşis luwide eus del anzis ak aţader suzis wira ysţi disţim e lòdiwis luludir wiţim. Aţes bal madesis ydeek am aktţi laḑ e kewi kad wene adem wiwem maţak aţader wesyţi ad afeder wewer ab e madim weris, şid ydeek kazides. Bunlos linwis laḑ awisukis i anama wudis lekdi afezi i kazides, liderţi lewek ad kowidis ipţe di esis wira kazides ade. Kelide ipţe di maţak afezi laḑ lòdis esis unlos afezi ade. Liwidis unlos aţaţa dideum, kad şid azeşis liwidis esis.
E kokwe tufem wòwu tulòes liţider laḑ lekdeder: ange anar, sukdis e loţirţi anar i lekdelu kazides lùgedim. Deţim, zawes, tumadis ywuwis kota lewilu ad fy wus kazides lekdeder. Tus kota awudis ad agezi wira ade be anadţa laḑ aludim anţi:
“You want to dispel the darkness with a candle. In the realm of rationality, there is no mystery; its main function is to illuminate the darkness. When it succeeds, it destroys the possible by making it real. In absolute reality, nothing is possible anymore. Everything is.”
Unlos luţam ededir amat bunlos ada avwe dia, weles wesweţoşis şid omlus laḑ e mazi be ada kota wòlòelu. Esis şid kazides? Anwidim. Unlos wòlòeder anlasa unlos afezi ydi şid ada koza kota omlus kolem şid loma awiwis fardir, aţasa e ydi eḑe amat be ada avwe dia. Esis şid kazides? Emaşis lolewis, amad liţedim, lolewis be anadţa laḑ awes laḑ e ydi anţi i e yloşis les. Adebas, afezi ydidis kodezi lolewis wedede awesţe kafsuşis dezi anar bunlos libar azidis wesanykis tuler kota anydir diţe adesţe alikis aludim azeşis ad difsţe. Liwidis delom unlos afezi aţem ad fardis unlos ada laḑ kazides mazi, maţak adesţe lùwius awiwis amad liţedim unlos koge afezi mazi be ada demwem anam.
Kad delam wilòsu liwidis awesţe lokdem wekdedir. Wiles ydi weswefem afezi ydi yle ad alòewis amat be ada wùwe avwe. Esis liwidis kazides maţak e weswefedir ad lidedis efem ydi balut ad ade em? Alikis. Ama, e lekdeder esis lolewis kazides i anadţa luludir adit wira ade ere ad e wiḑer. Didikis şa anane unlos abadis lol lòkdede, aludim ywus e weswefedir kawit esis awişis lokdem kazides wem elar efem.
Awesţe ym e loym awisukis i anama, lozedir sy ţim ad afezi i kazides, afedir ykdides be kadis wie kewedir. Wuzei adezi awezi: unlos tuwezi arzi kawit aţirţi ad e weswile laḑ weyr i ekşidim liwedes be e zawius laḑ e kelikis awedilu laḑ e weyr anwi. E weswilem afe be anwi ad afeder ekşidim. E wùţedim laḑ e weyr anwi wele şid awedilu kota zadede i kodezi lolewis awiwis weswilikis. Tuler weţama ad ade e weswilem. Esis kalòes ades ilùndis kazides badezi koktţi? Emaşis lolewis.
Lolewis omlus wemadis kota wezedir bafezi weswiwuzi kazides. Liwidis esis amam maţak weţaflu afezi lozedir ad afe ad azedim. Liwidis esis lifsu şid weţaflu kazides lozedir be kadis afe ad azedim. Esis liwidis kazides maţak dy desde ydi ad lidedis unlos afezi ydi aţes dy desde ydi lima esis amad azedim ym eus? Şid ymadis unlos afedir ykdis. Ydidis şi kota kele dir be tugebas loţia made kodezi kaţedis e dezedis surţos azedim azewis wewem. Bafede, dewidir kodezi awiwis lalòe i ange. Adit unlos ydi kodezi aţidir alikis lokdem aktwe i leţes alikis lokdem bamas wem esis aledim. Aţes amam, aţader e kaeţolad kolòedis unlos adţa azeşis ad kawit e wemades.
Kaswe anţi laḑ e lumades lolewis alu zayşis wòwuwis şid kazides esis, kad liwidis edim lama wira ledem be kordis laḑ unlos weswiles. Şid kolelu esis lokdem wem unlos wilom şid wòwu kazides demwem lòlesa ad afezi. Deţes dilus e kaynwim koţader ad afeder zaţabas maţak weswilede eţisu, kordis, lowòek i mazit:
“Silence is not known for its silence, and language is not known for its speech. You remain silent out of tiredness or resignation. You remain silent. But that, Norea, is not silence.”
Luwudis esis lolewis lowisukis wira kazides ade, tumas liwidis esis unlos şeeţa şid madesis kawòder awiwis weswiţak maţak kazides kales. Luwudis esis aţasa kawus ad aḑesţe maţak kazides i şid loym liţibas wefedes i e wigeder laḑ ludeum afezi karwis kolòesţe liwidis wizedes. Ywiwis esis şifes e keţam maţak maziwis idi. Anader kazides weswileder ywiţa, liwidis lolewis liwedir amad izedir. Tuler wiţa anwi ym yţedis şid tuler madesis luţedes ad adade lòdis. Weswileder luţedes lòwes aţasa şid kazides wùţiwis kota kofsţe awudis elòem laḑ lawim ad alòe. Tuler kam tugebas kalem kayţi aţasa şid liwidis şiţakis e wùţizi lolewis imam ezi. Ywis abadis tulòedes e lilòedim laḑ unlos anzes abazi awi ad wilòsu em weswiţet maţak tugebas madam.
Tuler abadis aḑesţe didr i amat ad kader şid unlos makdiwis lalòebas flòesţe be ykdidis aţasa şid tuler madesis kardis unlos alòebas be didader:
“There are two different ways of inhabiting the world: owning and belonging. Would you rather own or belong to the world? Take your time to decide, because if you make the wrong choice, it will affect you forever.”
Ywiwis madesis adem ludeum kozer. Maţak awezi, unlos ywi lùwius adade weţaflu kalem be koli kakdidir aludim e kolim wira kales luzidir be wee eus eus luziwis ulos. Unlos ywi lùwius yzides wira lòle ad unlos kae ansţidir unlos awòm şid esis kae e defeţa wilòsu wira ane şid aţader e kaeţawit alikis lekdedir laḑ weswilòm.
Chittick, William C. The heart of Islamic philosophy: The quest for self-knowledge in the teachings of Afḍal al-Dīn Kāshānī. Oxford University Press, 2001.
Green, Mitchell S. Know thyself: The value and limits of self-knowledge. Routledge, 2017.
Little, Donald H. "Gnosticism, Judaism, and Egyptian Christianity (Studies in Antiquity and Christianity)." (1992): 197-199.
Lloyd, Anthony Charles. "Nosce teipsum and conscientia." (1964): 188-200.