Noric cyaldau led yml yr radan Gyltel sankeassau eid airikyff asnig dys dandungy airuguda talt datau 'r anert erom radan Euroniol sankeassau: yr ynryb ocnypau yr firai yain nusitodd id neutrym dandungyau, led yr cyubjeg foliluyff. Ted ed yr daynrda dys yr nagmym cyiedatodd id sankeassau llwti Weddag:
Ermae elriynd
[subj.] [ynryb]
ºGyralmaedodd Ermae
Elriynd Ermae
[ynryb] [subj.]
Id radan Euroniol sankeassau, idcylulongir Weddag, yr ynryb ed yr dafnysy yain iia (nia negyselinad dafnysy wagd) id yr dandungy, daneratyff yr cyubjeg (firai nusitodd) erom yr fnympmyrint – eiter yr objeg ag eid prada ininint air yr ynryb (aeg foliluyff yr ynrb). Fnymneda:
Yr yan oninmae yr dear
[subj.] [ynryb] [obj.]
Agagodd y dyn y drwau
Oninmae yr yan yr dear
[ynryb] [subj.] [obj.]
Ted dandungy airuguda ed tralotoddymnad sgun mae VSO (ynryb-subjeg-objeg – tyfyg ynryb-subjeg-fnympmyrint wyfyld af yage acnyradu), egimy yr Weddag tyni ed CyVO. Yr VSO rumy id Noric, ueynr, ed yage ssnerym taln yr CyVO rumy id Weddag. Fnyddiir yr foliluyff Weddag dandungyau:
(AFF) Ermae ed gad
(IDT) Ed Ermae eda?
(NEG) Ermae ed nia gad
Id yr AFF (affirmatiyn – visse aiadurint) aeg NEG (negatiyn) dandungyau, yr cyubjeg (Ermae) fnyriau firai, led yr ynryb (ed) id dafnysy psagy, aeg eid fnympmyrint (gad) foliluyff. Nia ed adid fag yr NEG, mer oterwede yr elas dandungyau ele airugurymnad iintelym. Id yr IDT (iddurrogatiyn – visse eaiodd) dandungy, yr ynryb aeg yr cyubjeg calnss psagyau.
Nu fnymneda yr Noric ynrsoddau (dylom fnyrdasnundau aed nia id NEG):
(AFF) Yae Ermae tun yn
(IDT) Ydy Ermae tun yn?
(NEG) Dydy Ermae ºdylom tun yn
Nodu talt yr ynryb (id imallwcau) fnyriau firai dageldlae dys egeter yr dandungy ed AFF, IDT ag NEG. Yr calngyff fagm dys yr ynryb id ted ampmy (yae–ydy–dydy) ed eid dafnynlery fuedda unie aed yr ynryb aed af; yr imnurmant nuint gad ed seyr fimae nusitodd y yr aielt – aeg ted wyfyld af dearr dys ewy ynryb, fag ampmy gaet gearridde:
(AFF) ºGaet Ermae ºwobur
Ermae gearridde eid prisse
(IDT) ºGaet Ermae ºwobur?
Grea Ermae ysst eid prisse?
(NEG) ºGaet Ermae ºdylom gwobur
Ermae nia ysst eid prisse
Erom ted genna cmyel talt yr yain dason fag cyiftyff yr ynryb erom seyr riuym nusitodd id Weddag (id IDT dandungyau) alau ne afelyff egaduynr air Noric. Id ted dadde, yr VSO rumy mae af daudd mae eid yuc yage sesnerym rumy.
- Fife, J. (1990) The Semantics of the Welsh Verb. Cardiff: University of Wales Press.
- FL-170609 The Noric language, 2009.
- FL-201209 The Noric language, 2009.
- Lewis, D. (1960) Astudiaeth eirfaol o Gymraeg Llafar gogledd-orllewin
Ceredigion. (Dissertation) Aberystwyth: University of Wales. - Watkins, T.A. (1961) Ieithyddiaeth. Caerdydd: Gwasg Prifysgol Cymru.
