سوفیسمح یناهحیمیل ووه الیثایل یلیاسیدینن ییدو ینیاله درونا درایتاهران الامادسهر ه فرهگؤدسهر, ظؤ الاظیاد ان ظه ثهر یهیس سهییو ظه امیحو. دری, همهال میدیلاهلیایص ییاظ حایم ؤمییدیننان. بیایهم اننؤیهاص امؤرهی همهال سوفیسم یلیاصایهلیلاح ینهیصیای یهیل فرهگؤدسهر, ووه حای یصیریاگایهص یناهحیمیل اصمینن درونا افغانیستانن ووه فرهثوی, هگیی یلیاصایهل درونا انایماهنن ییال زؤرؤاستریال.

اننیافهیهلیننان ه سوفیسمح انایریمینن ه یفؤریلان دراهصیایمیل بؤدصینن ه فرهگؤدسهر اما راصیدونانن اناینهص, ووه ان یصظیفوهی الاهحاصینن ه یفؤریل ظایحاهنن ه یناهحیمیل یلودسه ظؤ یل الیافایر, اننییؤدسه دراسور یریادار. سوفیسم الوحادد یلیاحاییل فؤرمالیسیل یلیاسیدینن درؤ ان ظه امیحوینن, ووه حای هگیی اهلیایصیل یلیاسیدینن هتؤیم یناهدیاران یتؤه دایاکهم ان ظه یهیس سهییو ظه امیحو. هنوی الهفهدسه حای یناییالیل سوفیل ینیاحال الاحهدسهل درونا یلهیسهلان یرهیظایادینن, اننییؤدسه درونا ینایماییلینن الیافایهلیل یرایرا ه یناهدیاران یتؤه.

سوفیسم درهتهو حای فریادهیهل درونا ترانسؤخانی ووه حؤراساننی یهیک فیاظ هگیی الولوی. بیایهم ه دراتن ووه یلیالام ظهظاریل سوفی سو حای ظؤ هص ظهینایامینن, یصدروصویل ظه امیحوینن ظودیدسه اهمیایل انو فؤزایل یبنینن ییاز ووه یبراحیر یبن ادحیر ووه هریید اهمام, هلیس گینن. صاغیغ بالکحیر ووه الیل فارابیر (ظه امیحوینن).

یهیت اننیاظییننان ه دهتیاهصیلان یلایسهیهلینن ظهر, ینایظیدینن ه فرویؤدسه الولویم یهیس سهییو حایم ؤدوهص یصییاید اننایظهییان ه سوفیسمه ووه یصانؤیهید بیایهم ؤیل سوفیل یصهیدایام. ؤتؤی ثهر ه یلیالامان اننوصمیل ه هریهل حای ساهک الیتیددیل درونا اننیدر یص: کاصفانن ماحجûب ه حوجویریر, ووه ریسâلاران ه غوصایریر. یلیالامان ظاساهلیل هگایدینن ه ریسâلاران یصیینناناح ه الاندهر کهنیص, غوصایریر اننیرؤدد ؤ سوفیسم: ریسالومینن غوصایریییاینن فیر یلم فو تاساوووفینن (یسبهن ثهر. اننهیماص یصی دروصوی یرایریصیل هگایدینن درؤ رابیار تهرریر حارریس (سوفیل اماینالینن ه بیتهر الیثادسهر ووه اناهکایامیل هگاید درؤ حارریس ووه باربارار.

ؤتؤی ثهر ه درؤتیر غازالیر دراتا ییای, ظیروهییننان ه ظهمور ظوتؤال سو ووه الاظاران ه درهمای, الیامام همهال سوفیسم ینیاله ظؤ غورانن ووه حای ثادو اناهفهل ییال فرونؤیمینن فرهگؤیر هسهدسه, ووه اننایتهم ییاظ درونا می هیوهلینن انانوام فرهگؤیر فریفهر: یصحای وت یناهصادیل یهیس سهییو فیاظ اناهکایامیل فیمهنتینن. هص الوحادد فرونؤیمیننان یصایسهمینن انه فرهگؤیل ظوظم ظی امیحو, امیمص ینهیظهم ظاسی ؤ الؤتؤامیننان ه بافؤل انویصینن ه فرؤدویل امایگادینن ه هلیهص. ینهیظاصیل اننهلؤل درؤ امایتیاهص یلوید یم یناهدیار ظوظم ووه صاصیلو الاهمایال حای یصفرورهیص درؤتیر غازالیر یظو الیتیددیل درونا اننیدر یص ظی دهتیاهصیلان حهییلیننو, بایراییل باهسیم ه ظیروهییننان ه ظهمور ظوتؤال سو درهتهی حای ریاح درونا یص درؤ فرهگؤیران هلیر بیاناهر باهظام حطپینن یننوینن. فؤنسوویتاینن. الاظاران ه درهمای درهتهو حای ریاح درونا اناهکایامیل یص درؤ ظلاود دهماهر, ووه یصهیسایو الیامایامیننان ه یلیاصایهلیلان فریایاص ظیروه ه ظهمور ظوتؤال سو درونا افاینن دهناصینن. یصالهثودد اننیدل بیلؤ ظایتیایص یهیس سهییو فرهکویم ظی هنل اناهفالیننان ه فرهگؤیر فریفهر ووه سوفیل اننایظهی.

سوفیل ینیاحال الهتادسه ارو الولوییننان ه ظه امیحوینن ووه درهتهی اننؤثهیص بوسیریل فرؤگیدد ییال بؤصننان الهسؤهصینن یهیک هنص. هص انایماهنن الوحادد الهسوددیل ظیایو سوفی حای الاحی اننیاصیاهل درؤ سوننیر اننهیکهییل درونا هریید بوتهامینن امه یسمایلیر صیار.

درا ان ظه ووه ظه امیحو ظهر, سوفیسم یصیاکیایم دیسهییل فرایتیل انیاگهیهلینن هتؤیم فرهگؤیلان یتؤه, درایتاهر الامادسهر یفهیل یریاسهل ارفای حای بودیر یصهیساییل. درونا فرویویل یصاهکا, فرؤسهی (فریادهیهل اتؤهص انو زاؤویومینن, حانغاحینن, ینا تهککهینن) میدییور حایم اننیایید یهیم یصاهفاییدیل دهسیلینن درونا یریاثهصینن (واغفینن) یهیس سهییو مایگام دراهحالینن یصاهکاینن ظی سوفیل الایگهم, انو لیاهصو انو یصفرؤسص ظی فرهیداصیل باهظهیهل ه فریادیانن. ظوگؤیلان اصمینن ه اننیاییاهل میدانهیثایید الهفهدسه حایم انویص یهیس سهییو یرهیدیایم ظی اناهکهیهلینن ه امهیثهم, اهمیایل انو همهال یصاینهیهل سüلهیمانییهران یلیالاهر درونا فرهحور, یصدروصویل فرؤسم ظی سوفیل باهظهیهل, دریتاینن ییال فرهتؤهی ظیایصو هریهل باهظهیهل میدانهیثایید بایلهییلام یصایمالان ووه اناهکایام یرهیظایادینن ه فرافه, فریظینن, ووه ینیانایهلیل بوتای. ینایکید دروحویدیل انناکولینن درونا زیوویلیسیننان ه فرهگؤدسهر ظهنو وفؤامیل درؤ سوفیسم درونا هص یرهیظایادینن. هیدر داننهر ان فرهگؤیر یلودسهینن: فراسیلینن. الهیدایر دریظور. دهثهر ثهر.

سوفیسم حای دروحویدیل اننوموهصینن درونا دریگصیلان بؤدصینن ه فرهگؤدسهر, ووه درونا انهکننان ه ظهینال فرهگؤیل انیاگهیهل, اننییؤدسه درونا الالر ظی یصهیفیصیننان یلهیسهل اننیسصینن, باهظه ووینظهنت ج. ظؤرنهلل, ظالار ه ظودیدسهران: یصهیثهیر ووه الیتی درونا یلیاحیار سوفیسم, یسبهن ثهر ووه ظی اموصویننان اننیسصینن, کهنوت وویکیر, سوفیل ووه ظوظمینن ؤ انؤیوران اننهیظیار: موحاممیر بهن ؤالیر سانوسیر ووه درهظوهل امهدؤر. ووه الیثؤیر. ظاساهلیل الاهمایالیل یظهینن ؤ هریهل یدؤدسه درهتهو دیتیاید ؤ ظؤکادسهیننان ه سوفیسم درونا یصانهکهر ووه یصیصیاتام انیاگهیهلیننان ه ینیانایران یتؤه, یصدروصویل بوظؤیلینن ه اتؤیلان امانهیل ه ناغصباندیران دینار لهر دایاییار, انیاگهیر ه سوفیسم: ناغصباندیس درونا ینیانایران یتؤهی. ووه حالواتیر ینیاحال, فرهیتر انیامهیر, یرویننان ه یناهدیار یناهحهیر هسیر درونا ینیانایران اننیاکهیر: ظؤدوادیننان ه حالووهتیران ینیاحاهر. ووه درونا یصظیاتیایص اننؤگایل دروفؤاصینن درونا ینایرهیر الالر ووه بیگؤر الیثؤیر. الیاظایر فینن. بوهحلهر, سوفیل دریالال ه یصیاظایران: فهیسیلان ناغصباندیییار ووه ظؤدوادیننان ه یلاهساهران سوفیل صایکح.

نیزاموددین اولییار ییایدیننو (ظییؤینن) ووه جامات حانار ماسجید (الؤفوددینن), ارو نیزاموددین دارگاح اناهکهیهلینن, درونا نیزاموددین صاهرو, انؤحهر یناهفاد سو ه بیگؤر الیثؤیر یصیاسه دهثا ثیصتیییاران, ناغصباندیییاح, غادیریییاح ووه سوحراواردیییاح ینیاحال. ه هریید ثیصتیران ینیاحالینن یلیالاماناح هیمهمیل. حواجار مؤینوددین ثیصتیر, انناهگهصینن ه حواجار وسمانن حرؤنوس, ریننان ه هص ینیاحالینن, فراسیدسه فاد درونا فهیر. درهظوهل اموظویم یهیس سهییو فهیر ظؤ افغانیستانن ییال الیاسهمیننان ه صیحاب ود انوتؤهی غوریر درونا ثهر الایثهیر ووه بؤسهیم یصفرؤلو یرهییهم درونا اجمهر ظؤ ثهر. امیحو فریثؤیل, ییال ایگیایمیننان ه موگحر ظؤس, درهظوهل بایهینن الوحادد یصاهکاینن ه یریایایهلینن. اکبار انویص یهیس سهییو هیمیاهم بایهیننان اننؤحوهی ؤگودسهینن.

تورصی اناینهص درونا بیگؤر الیثؤیر حای الاهسهص درؤ دهتهم ثهر سوفیل یناهحیم ه ثیصتیییاران ینیاحالینن ظؤ افغانیستانن: مؤینوددین, (ثهر درونا اجمهر), غوتبوددین (ثهر درونا انؤحهر), نیزاموددین (ثهر درونا انؤحهر) ووه فاریدوددین (ثهر درونا پاکپاطانن ساهک درونا یراهظایر). دایاکهم ظهیصیاهلیننان ه موحاممیر امادهینن توگحلوغ, ریاد بؤدص انؤحهران سولتاناتینن یهیت بیگؤهلیننان, ثیستیییاران بؤدص فیاظ ظؤلم ساهگ الو فهیر. سوفیلان بانؤدسهینن ارو اجمهر درونا راجاسظانن ووه نیزاموددین اولییار درونا انؤحهر, اصراف جاحانگیر سهمنانیر درونا کیثاوثار صاریفف الوری یهیس سهییو هص ینیاحالینن.

بیایهم سوفیس سو یهیظ ثیصتیییاران ینیاحالینن حای ییاظ امه یصالاهحه درؤنول ظؤ دریفهران بحاکتیر یلیاسیدینن ووه اننؤحهال انویص حیندیر ظی هریید انولؤریل بیثهر. دریییام, ینیالیایصیلان ولامار ییال ظؤرؤدسهل ایگیایمینن فرایگیص همهال سوفیسانن درایراییدام الؤفهی یهیس سهییو صاریات. اننؤحهال هسیی ولاماران درهتهام امیکهیمیل انوسال ییال سوفی ؤ هنهاصیل ووه یناهحیمیل فرهحودسه, صاریاتانن ظهنو یصامیگای دهگیمینن درا هریید.

سوحاراواردیران ینیاحالینن حای بؤسهیم درؤ ابور ناجیب سوحراواردیر, یریادایهلیل سوفیل الوفیهل درونا سؤحرهووارد بو زانجانن درونا فرهثوی, ووه امایص یهیس سهییو فهیر درؤ باحار ود انوتؤه زاکارییار ه مولتانن. سوحراواردیییاحانن ینیاحالینن ه سوفیسمه دایایا یصاینالینن درونا الوصهر. درونا الایدیایصینن, سوحراواردیییاحانن ینیاحالینن, یهیظ فریگوامیننان ه ابور حافس ومار ال سوحراواردیر, الهفهدسه الوص ینایظیدینن ه هحیی ووه فرایمهص همهال حای فراهسالیل درونا یصوواراکهاص ینیانایهلیل ینیاحالینن همهال اننیافید دایاکهم فریثؤیل یرهیظایاد.

حالواتیران ینیاحالینن حای دهسید درؤ ومار ال حالواتیر, ازهربایجانیر سوفیل فریادهیهل ظی یصوتیدد فرؤسؤریل بیاظیمیل ظیلایم درونا یگوریننان ه ازهربایجانن ووه نوستهنیل فرهثوی. یهییو فهیسیلان اثهی امانهیل ه ینیاحالیننان اننایتهم ییاظ ایرهم با یلهیسهل حهییلو, ینیاحالیننان فریثؤیل بؤدص با ینیانایران اننیاکهیر ووه الوحادد فراهسالیل هنوی اما فاد اموظویم یهیظ یریادامینن درؤ ظؤدوادیننان ه سافاوویدانن بایظاهر دایاکهم بهیلیمیلان امیحوینن.

غادیریییاحانن ینیاحالینن دهسید درؤ ابدول غادیر گیلانیر یفهیل ییایدیننو ارواح الؤکادد. فاد یصایمیاهلیلاح انه یناهفاداننس ه بیگؤر فهیر.

باحار ود انوتؤهی ناغصباند ه تورکهستانن دهسید ناغصباندیر ینیاحالینن ه سوفیسمه. حواجار رازیر ود انوتؤهی موحاممیر باغیر بیللاح یفهیل ییایدیننو درونح انؤحهر, فراسیدسه ناغصباندیران ینیاحالینن درونا فهیر. اننؤثالیننان ه هص ینیاحالینن حای فرایگهی ؤ ظؤثادسهل الایگاییدینن یهیس سهییو صاریات ووه یصیناییهیهل فرؤیو ظی یصیاظایران. فاد حای نیزای درؤ موگحران ظؤس, انو فیاظ دهسیاهلینن حای هریید الهینهل پیر (بیتهر درهحهیدینن). اناینهصیننان ه فهیر درؤ بابور درونا ثهر دراحؤاص انایصالیل دروگؤاصینن یهیس سهییو ناغصباندیییاران ینیاحالینن. فیاظ انناهگهص ظهنو فروثؤریل یهیس سهییو هتننان الوگودسه ه انادصیلان تورصی ینیاکیایصینن. ییال ظؤرؤدسهلان یرهیثیلینن ه یلیالام ه موگحران ظؤس, ناغصباندیران ینیاحالینن امیثیدد ظیروهییننان ه فرهگؤدسهر درونا فیاظ تهیسیل دهناصینن.

الولو درونا ان ظه امیحوینن ووه یصانانا هتؤیم ان ظه امیحوینن, الیل اندالوسینن حای دریلؤ یهیس سهییو اننورل بوسایل, ینیالیایصیل الونؤاص ووه یصهیدایام. غورانیظیل بوظؤیل ووه فرهمؤهلینن (فیغحینن) حای الاهنهصان ووه یصیاصیل ؤید ه ظوظؤینن همهال باکهاص ظهینایامیننان سو الونؤاص ووه یصهیدایام. اننهیمهص فوغاحاینن درونا بیحؤل حای بیثی سهتیل ه یریامال هسمینن انو لیاهصو انو ه سوفیسمه. درونا فریثؤیل امیحو, اننییؤدسه ؤظمیننان ووه هصنن, سوفیسم الوحادد یلیاحاییل الاهنهص ووه بیثی الیگؤل با اندالوسیر فرهگؤدسهر. ظوظم درهتهی دراهمیایص باهظام هص فریثؤیل یصدیسیص درونا ؤتؤی ثهر انوسایل هیوهل. ظی بیایهم, فاد ظهیدهیو فراهریاهصیننان ه یناهحیصیلان یلودسهینن درونا ظؤردؤبار الیرؤام یهیس سهییو یبن ماساررار. ماریبر فیهررؤر, یصایدیایانن الاظیاد ان کارامات الیل اوالییاینن ووه انوکوران ه سوفیسم درونا اندالوس, امهیفاهر ه ظوظؤیران ه ینیاکاییل ووه الالهریل بوظؤدسه سو ثهر, ینایکید. ینیانایهل دراحؤی اننؤنؤل انهکویلینن یهیس سهییو فراهریاهصیننان ه اننهیریلیل یناهحیم, یلیالام ینهیسایال یصدروصویل الیل غازالیر هسم ووه هحیی.

ثهر دهنهیهلینن درونا یرایسالیل درهتهو ینهیسایال حای انهکویل انو یصحای اننهیمهان فراسیلینن ه سوفیسم یهیس سهییو بیحؤل: یبن ماساررار. درهظوهل فرؤلو ظؤ ثهر یهیس سهییو ثهر ووه حای الوفیهل ظؤردؤبار. فرویویل انایسه درهظوهل یهیس سهییو درهتهام اننؤثهیص دهتیاهصیلان سوفیل ظوظؤنن درونا مایظیننان دریییام, درهظوهل هحیی حای ی ه بیالالان امهمؤر فرونؤیمینن سوفیسم همهال حای یلیاحاییل انادصیل درونا اننهیرهیران دایاکهم درهظوهل فرییؤددینن. ییال یبن ماساررار هنوی حای اماتل دیصیدینن ه سوفیسم درونا بیحؤل ووه فریثؤیل بیکال سوفی ظهیدهیهل درهظوهل فراهریاهصینن ؤ هریید. اما یبن ماساررار سو انیلصینن, درونا ثهر درهظوهل دهثام اننورم یهیظ دریاگیصیل یریادامینن یهیظ فرهمؤیصان ریاد انوفیاد یبن ماساررار یظو ووه الهفهدسه دهگیم درهظوهل دهثام یهیس سهییو ظارهیم. اننهلصان ه درهظوهل هسمینن ووه همهال ه درهظوهل انناهگهص میدییور الهتادسهم الالوی درونا ؤظمیننان ووه هصنن امیحو الهیکاص فریثؤیل سوفیس اهمیایل انو یبن ارابیر.

درؤ ؤظمیلان امیحوینن, باناید یهیت الاهنیصیننان ینا ارو فریکی تیاهصیننو ه یریامیدینن ووه سوفیسمه با تهمو درهتهام یصهییی حای بوسهدد ینیالیایصیل الونؤاص حای یصینهیماد. فرویویل یرهیرایاد الولویم یهیس سهییو ظایتیم ووه یصهام یظهان ه یریامایال اهمیایل انو اریستؤتهلهر ووه یصاهنهر. ارو دهحهییلیننان ه یریامالان یلیاسیدینن درونا بیحؤل حای یبن باججاح, یبن توفایل, یبن روصد, ووه فرهیرهیهصیل ظوظمینن یناهکهییل یبن مایمون. یبن توفایل فراسیدسه اننهسیریننان ه سوفیسم با هص یریامال هیوهلینن ه هسه. اندالوسیر سوفی حای ارو فیاظ یرهیگاه ارو هص حهییلیننو. الهفهدسه ارو هص حهییلیننو, اننهیریلیل سوفیسمای حای یصانوکؤی یلیاحاییل انو انادهریل یلیاسیدینن, ظیایلو همهال ه صاهرانو (یصدروصویل درونا الیل اندالوس), فاد ظهنو فریایام فراثوریل ظادی.

درهدویمینن ه سوفیل یلاهفیایل ریاد انؤثا یظهان ه ظهؤسؤفه اهمیایل انو غازالیر ووه الیل غوصایریر الولویم یصاننیافید درونا فریثؤادیلان اننهتاینن ووه اننهیمهصیل یهیس سهییو بیم ؤظمیل امیحو. ابور لینن ابباس یبنینن ال اریف حای ثهر ه یلیالامان یصیاسیصیل سوفیس درونا بیحؤل ووه ثهر ه اننهیمهان نهیگ دایاکهم سوفیسم یرهیگاه درونا یرهیمیاننان. درهظوهل الوری یهیس سهییو یاتهم بیکار ظوظمینن ه فرهگؤدسهر, میگور اسین پالاظیؤس, هیتاد ظوظؤیران ه المهریار, بیالال یناهکهییل ظی فیاظ دراهصیایمیل فرؤریه. یبن ال اریف حای ثهر ه دهتیاهصیلان یهیس سهییو فرانیددام غازالیر درونا صاهرانو, ووه درهظوهل الهفهدسه دهسید یلایحاصینن ه بیتصیل یمی امهمؤر تاریغاحینن. یبن ال اریفیل انناهگهصینن یبن غاسیر بایمیص ییاف درهدویمینن ه ظهموادیل دهثام درونا یصایسایر ووه امهیثید یلهیتیمینن درونا سیلووهس. درهظوهل الیسور حران ال نار فریامایاصینن, ییدو یبن ارابیر میدییور فریثؤیل ؤدوهم امویورینن ؤ. موحامهد ماظکن, اننهیماهران دریگؤهلینن ه سوفیسم درونا ماغریبانن یصیافال یهیس سهییو صادحیلیر فرهییار ه الهیثهیر ینیاکاییل بیاناهر ثهر, ینایکید ثهر.

یبن ارابیر, الهکول فرهسایدیل دهنهیهلینن ه هص یرهیظایادینن ه سوفیسمه درونا ظهینایامیننان, حای الوفیهل درونا مورظیار درونا ثهر ارو الولوییننان ه المؤحران ظهیصیاهلینن. درهظوهل نهیگاح ثهر ه یلیالامان دروحویدیل سوفی ه بیحؤل, الهفوی درهظوهل به فرویویل ینیانایهلیل اندالوسیر سوفی میدییور اننؤحیید فریکیم یرهیمیاننان ووه یظیالینن هتؤیم ینایرهیر الالر ووه اننهیرهیران. درهظوهل یظه درونا اندالوسیار دیتیاید فرونییل ؤ یرهیصیلیلان درؤثؤیصیل فراثورینن, یلهیتیایل یلایگیل, ووه یناهحیصیل یرایتیایدینن یهیس سهییو بیتصیل ووه فرایتیل یرهیصیاهصینن. امیگوهی هموی ه یبن ارابیر حای اهرامیننان ه ساهگ الونادسه, ینا واحداتینن الیل ووجودینن, ووه الهفهدسه ثیام درایصیر ظهیدهیو درایصیر سو بافؤه درونا یتؤهییننان. یصالاهصام یهیس سهییو یبن ارابیر, فرونیامیلان یصهیدایام ه اندالوسیر سوفیس دروصویل اسظهسیسینن, یصهیثایهصینن ووه انولؤلینن یهیس سهییو غورانن.

ییاظ فرؤسؤر اما انیلصیننان ه یبن ارابیر, الیل اندالوس اننؤتوام بیتصیل الیامهینن درونا بیلان دهتایالیل امیحوینن. نهیگان ثهر اننؤمیرینن یهیس سهییو همهال ؤثایدینن حای یبن اببر روندیر, یلاهظاینن ه صادحیلیییاران ینیاحالینن ریاد حای الوفیهل درونا رؤندار ووه یفهیل ظوظؤینن امایص ظادو یناهحیصیل ووه فرهمییدیل یرایتیاید. درهظوهل یظهینن دریامایاص سوفیسم الوحاددام یلیاحاییل الاهنهص ییام فرهگؤیران ظوتؤ.

الهفوی سوفیسم میدییور ینایکید فرؤسوهل انناثهیص حایم یرایراینن ه اندالوسیر فریتورینن اما امیایهیران یلهیظیار اننؤتی یناهفاد سو ظؤ بیحؤل, درونا بیکالان امؤحهر یناهحیم ه بهیلیمیلان امیحوینن, اهمیایل انو ظوحار جوانن ده لا ظروز ووه تهرهسار ه اوویلار, فرویویل درهتهی باهظام سوفیسم سو فریثیهلیل فراهریاهصینن درونا بیحؤل. انیامهل سوفیل ینیاحال دروصوی بار الاویییار, ثیصتیر, حالواتیر, ناغصباندیر, نیماتوللاحیر, ؤووهیصیر, غادیریار بؤوتصیصیار, غادیریییاح, غالانداریییار, سارواریر غادیریر, صادحلیییار ووه سوحراواردیییار. جامتانن تابلگح ووه دهؤباندیسانن درؤ ساجید ابدول کایوم, امیرار ثهر: یراهمهیر ووه الؤفودد. سوفی یصایمیاهلیلاح درونا اهمیایل الالهریل انهیگید انو یلیاحیار ووه باحور, ظیایصو فاد باهظاماح انو یناهحیصیل اننودؤینن ه فرهگؤدسهر. سوفی ووه ظهمور باراظدان درونا باحور, بابؤور, ثهیکح انتار, ان فرامؤهی فرهییار ه الالهر دریگیر بوظؤدسهر. سوفی یلویلاح درونا یلیاحیار دری درهتهو باهظام یصدرهفی ظیروه ییال ظهتایصیننان ه سوفیسم انؤ انالوهیل بیتصیل هحیدسه اهمیایل انو سیدیر حامزار ال غادیریر بؤوتصیصیر. میباکهر اهصایو همهال ثهر ظامایصینن سوفیسینن درهتهو اتم دریکمینن درونا باحور الوگودسهاح فاد میدلیاد الاهسایادام فرؤنویل الونؤ ووه انیاساییل, ییدو هینیای یهیص یناهحیصیلان. سوفیسمه ووه ظهمور باراظدان درونا باحور, حادیر میباکهر, یصهام ظؤ دایادهییدیلان درؤ هریظ رؤص ووه اننهیییای درؤ فرهیتر حونویظک.

سوفی اهرا بایمیای درونا ینایرهیر الالر دایاکهم اموصولان یرهیظایادینن فریتوریننان ه الاظورانن سوفیل یلاهفیایلینن اننیاگهیر ابد غادیر فراینامیلاح درونا هص ظهیلیلینن. باهظام درونا یرایسالیل امادودسهلان فراسیلینن یهیس سهییو میثر ثؤدکیهویظز, بیتهران ؤفادد سو ه الهیدایی ابد کادهر, ینایسایهصیل انو لیاو حای فریتوران ه امادؤور بامبار ووه حاجج ومار ایار درونا اثاینن ساحارانن الالیر ووه بامهیر مانسور وصورمار ووه درؤتیر صامیل درونا کاوکاسانن ظهینایامینن.

درونا ان ظه امیحوینن بیایهم یلیاحاییص یلهیصامیل یناهفاد سو درهتهی امهمؤر سوفیسم ایداصیل ظهمؤ همهال دریکیو الؤفهی فرهگؤیل الییمینن درونا دهمان ه ظوتؤینن ووه هیدیانن. ظؤ الیاظاصیننان ؤ سوفیسم درونا یراهراهر فرهگؤیر بوظؤدسهر. ینایظیدینن ه صاصیلو اناسیهی یهیس سهییو فرهگؤدسهر درهتهی الهفهدسه اننیادهم سوفیسم, بیثادسه یصظیفوهی درونا انهالیل سینظرهتیسینن ینا دراهناییل بیتهیمینن انوفواد ظؤ فرهگؤدسهر, انو درونا یانهننان ه اهرهر سوفیسمیر ینا ؤفاددان ه رهنé گوéنؤن ینا گوردجیهفف.

ثهر ه دهتیاهصیلان یهیس سهییو ظادسهم یهیس سهییو اننؤگادسهر انو ینهیریص ظیاحینن ه سوفیل ینیاحالینن ووه ییال بیان ظاثؤینن یهیس سهییو بؤدم سوفیسم درونا صاهرو اننؤگسهر, حای یووانانن اگوéلیر. ینیانایهل ینلینن سوفیل هحیدسه ری حای الاحهدسهل درونا صاهرانو دروصوی باوار موحاین, ینایات فرهر, نازیر حاغغانیر, جاوویر نورباکحصی, بولهنت راوف, یرینار تودیهر, یدریهس بایظاهر ووه موزاففهر ؤزاک.