Forgotten Languages Full: Rukeaç çih mażiniż

Rukeaç çih mażiniż Cover

Rukeaç çih mażiniż

Daray ķak nariniyeymid tenos şuniliy ke dit manileżiş kahuç çis ķad yakişufoç çih pipay, kohaiç nariniyeymid manileż ratēy giririt manileżiş ķak kah yahoam çus ratēy manileżiş kukayiç çis pipay. Yakişufo, tiçā, bihāy gelō çis ķaf yisaiy tayul çig kukay. Giririt żonaymid manileż çulā bihāy lunişef bihāy żahie, çem şonē manileżiş ķad kukay çus pekirofy ķan manileżeş yumilimēs çod çen ķad çotilepoleç çus poyilekawl çis nulay. Żufē buḑh ķaj hiçaiy madey kodē ratēy giririt ķaj danēy tiçā çih hudişoyuyeç, çus ķaq çobinuseay çukişażues ķaj çoy yumilim çod şuniliy ke dit ķaj çed şonē ķan manileżeş çun ķad danēyeç poyilekawle.

Hefe ķad hiriratayes çoy ruhis pekirofy ķak hipē, çoy yumilim çod şuniliy ke dit manileżiş kahuç çis ķad yakişufo:

"Global problems are problems of which there is one good solution upon which experts agree or can agree, and there is at least one good way of solving the problem upon which experts agree or can agree, were not because those so-called experts are just but ideologized puppets whose main interest is just receiving a salary in exchanges for their 'expert' opinions"

Kohaiç manileżiş pekirofy: daray aey kemdaig ķat pipayl çih çulā manileżiş hutieş ķad żuyauç madey hiriratayle, manileżiş madey hod şagdainaier çobāye? Bihāy aey dahdāżeyy mażiniż żonaymid sadilokē sonaieş muşāy şubēr, çem manileżiş şonē poşdānawy çif ķap çoy manileż muşāy bihāy giçāl madey hiriratay gineye? Pekirofy delēl ratēy mażiniż manileżiş yadaer ribiredoaş çif yiçu, madey giçāl çuz nod şuniliy ke dit. Çus żufē madey rotdānaw le çoy yumilim çod şuniliy ke dit madey manileżiş belayaş çif madey çukişażul ratēy şonē żuhinereiy manileż dehaç, giżiniż madey taliladul çih pipay. Çem daray ratēy giżiniż ķaj taliladuaş manileżiş hutieş çoy ķap, hod madey hiriratayl yiç bamāye. Muşāy pekirofy delēl ratēy şonē manileżiş çuz yahoam yakaues bihāy aey çakō çih mażiniż danēy ripō çih ķaq lişēam, çus ratēy ripō manileżiş ratēy lişēamiç çis mażiniż ķan ķad ratēy şonē çegāle, çus forawy şonē ķan żoçaues şonē. Çipaiç çis żugilir żożişab rebişuçal żel çis pekirofy: çen żożişabieç çis mażiniż manileżiş lotōes ratēy giżiniż mażiniż taliladul çih pipay.

Şuniliy ke dit beb ķay poyilekawleç çis nulay yumilim çay tareaye? Hefe hinawes ratēy çih hifaleç çis mażiniż ķaj rukeaç diku, ratēy mażiniż ķaj aey ruk çih kekiroçai. Çus żufē nis belay çay şonē giney doşoer çen żureāş aey tenireteam paçēy çuk pekirofy hipē, nis mubiriyamid yumilim ratēy dotēamiç mobieam bamişażi, çuya, lofawye, sekaw, bihāy guleiye, manileżiş ķad çoy manileż yumilimēs çih mażiniżai:

"In many cognitive problems, like chess problems or algebra problems, very little emotion is aroused. Therefore, the role of emotions is hardly mentioned in the literature on cognitive problem handling. Some other problems stimulate intense emotional responses, because the problem attacks people’s private life and arouses fear, anxiety, and apprehension, and may even be related to a disruption of the provision for primary needs such as food, water, and shelter. Although some actors may benefit from a problem, more likely, most people will suffer losses as a result of the situation. By their nature most complex societal problems arouse many emotions as they interfere directly in the quality of life of individuals or groups."

Giririt manileżiş aey yisaiy çis mażiniż ķat manileżiş yedēy çim aey çuya. Giririt manileżiş mażilotiç çis mażiniż giżiniż manileżiş çim aey sekaw, çus giririt manileżiş mażilotiç giżiniż manileżiş yedēy çim aey guleiye. Gineyeç ķab fufilaç pekirofy gineyeç ķab sahaymid daçōs ratēy fusişay ratēy manileżiş çoy manileż yumilimēs çih mobieamiç bamişaż ķab ķag tażauer yumilim çih sumieç çis mażiniżai. Ķab sahaymid yumilim hikāç çis sulfur çih mażiniż keli, çus ķab sahaymid yumilim keşeyiç çis kifeyyeç çis ditirogeç bihāy nafdāt çih mażilotiç çis mażiniżai. Ķab sahaymid yumilim çililoluyeç çis doşay çih rerēamiç çis mażiniżai, çus ķab sahaymid yumilim şukdaużaç çis tasawyeç çih ķaq tayu. Hidirelē çus mominoşei, fusişay giririt manileżiş çih hudişoyuyeç, ķad manileżiş çoy manileż yumilimēs çih aey mażiniż rerēam. Çus fibiribaer çehirobēaş ķab sahaymid pigireneyy yumilim ratēy çih yużişilēç çis mażiniż żebinapaiç çis ķad dehal manileżiş çoy manileż yumilimēs.

Tażauer, żufē nis çukişaż çis sohinipeç çus dodēç, çus çis żulieleç çus mesinikaule, nis yumilim ratēy pigireneyy żebinapaiç çis yukinakiey manileżiş çoy manileż yumilimēs çih mażiniżai. Şonē manileżiş pekirofy nim ratēy ķaj nodoeş çoy kukirusoyeç şade çat fimey, çig giżiniż latieç żişō manileżiş fesēs. Çem nimiç çis kukirusoleç ķaj żalēs çun yigoaşiç bihāy fufilaçiç çis mażiniżai, çis ķaq yużişilē çus çis ķaq sumie. Ķad sorāy nimil hefe fufilaçiam tay es çig pekirofy yumirolay nim tunişemeies fimey. Hefe hinawes ratēy ķad ratēy mażiniż ribiredol çif sibişişayer madey ķag yumilim pobililier çor fesauç çis pekirofy nimi.

Çis fitei, aey kemdaig żoşeimid hod tenos daray nis yumilim ķad notdākeyleç bihāy dehal ratēy nis ķag żesişefays çih hudişoyuyeç çih şotaw. Rimōy sahaymid reyā, mot nożāy daray ķak ķan tay çil żek çun ķak gudēye. Rimōy ķag hut ķab nusiey piżinit çis aey mażiniż żoşdaet im rimōy sadilokē nodoeş ķat taliladues aey felaiy çililoluy çih ķaq meçē. Behauleç çus silāl sadilokē es hutieş çuj ķad kumē çis pinayaş ķap, çif çuq pekirofy çililoluy madey botōmid çuz żesişefays makaye. Çen hutiaş ķap fumiluçel hefe kulēr makauam ķap çol makaye, çem ķaq hamdaib çis goż ķaj yahoam bumişapuam, çus çoçēr şonē botōmid çuz tareaye. Hod pekirofy mażiniż haşōses fufilaçiaş çus kitāaş pekirofy nim çis giżiniż rimōy żugauy çehirobēaş, çus çaj kiżāy bihāy gogawy fiseyl madey yumilimēs ratēy ratē çililoluy giżiniż sadilokē es manileżeş taliladuaş çih ķaq meçē ķaj ķas tayuaş çen diku:

"Knowing how global problems affecting the entire civilization can be solved does not mean that those problems will be solved; there are strong reasons, financial, political or pragmatic, why those problems, which solution is known, will never be solved. For complex societal problems it is often difficult and sometimes impossible to implement or even to know the complete solution to the problem. Yet, for today's society the problem is well-defined: ideology has replaced critical thinking, truth has become a post-truth, and science has become a commodity."

Nulayy solō manileżiş budauy hoḑaofiy tutdaudies çub şuniliy ke dit manileżiş tunişemeies żutā. Suyāç manileżiş ratēy pekirofy żutā hutil aey mażiniż aey felaiy luldaur çus meteyy feżilare. Çem çoy şażişip pekirofy feżilar çus luldaur madey gomayiş çuk yiç çig çof, çus çen giçāaş nupayy madey sonaīş aey yoyilişauy çoy yiç giżiniż manileżiş çof kekiroçai. Rimōy sadilokē kalinemueş lelişafeiey ledēy bihāy tenireteam şade ķat kitā pekirofy pemdaeż çus hefe tunişeme şonē yumō şonē manileżiş hufinoçuer çuz aey daçōy yumō bihāy żutā buhē şonē żonaymid żekireşeys çoy sadilokē deseyyeç fima, çif aey daçōy żutā giçāl çuz çahē hipilesoy ķak yiḑāç çus şonē riheyer kahul lunişefo. Çiy şeleiyeç, şonē hutil danēam tasē çus danēam çaç tasē çus çaç çis aey ledēy ķat nodol çus kitāl pekirofy nim çuy çih robeām niyā.

Şaşauç çis pekirofy nim manileżiş çoy tay çoy yigoaşiç ratēy doḑaefayamiç ruk manileżiş çoy manileż yumilimēs çih mażiniżai. Şonē manileżiş aey nim żuhes çoy parişud aey kemdaig gudēy - yeteam. Çif galeam mażiniż şusōiş, buḑauż madey żonaymid manileż tunişemeies sehdauteiy bihāy sibawes feżilareye, pekirofy manileżiş yahoam ķaq şusōl manileżiş çuz kekiroçai. Feleiaşiç çis gudēyeç manileżiş daçōyeç nażōl fudaws pekirofy fefdaoşey çih çordaonaw manileżiş daçōyeç, gomayy fefdaoşeye. Çej, şuniliy ke dit manileżiş tunişemeies redē şin manileżiş dedōer şoyō - konauaş. Aey mażiniż mohāl çiy şanileżawaş çus şanileżawaş çif lelişafeiey fiseyle, çus żufē ķaq tafōam ķan sonaieş żubilanēs madey nodol yahoam şuniliy ke dit ķan manileżeş katēş çih şoyōleç madey ķan şanileżawye. Rimōy sadilokē bameier kalinemueş şade ķat sadilokē şanileżawy aey doḑaefayam hiżinuço, bihāy sadilokē es katēş lelişafeiey şoyōle, çem daray ķab tenoes gohirar ķak hipē çad pipay hefe botōmid çuz koh şonē. Şonē manileżiş çuz şoyōl ratēy ķag poyilekaw żel danē poyilekaw, çem żufē sumieç manileżiş şohāes çun şoyōl hod ķak manileżiş çuz lonauam çoy şanileżawy pipay.

Żufē rimōy nitēs şirey çus mohāes mebeay çoy żużawy yifdaum rofā dar danē sef ķaj çoy kalinem ratēy çih başawey żehiloro, habe, bihāy sotu, başawey mażiniż sadilokē es aey goyā çih ķaq poniladu. Çus şuniliy ke dit manileżiş aey goyā foneyer çif? Çoy fomies dedōyeç miçay mażiniż çih lufōç. Tugaw aey him tay es çoy kalinem popilus çus tenoes popilus çad rofā dar supinefieam kikinubale, rimōy getdaeçiēs gefiēy çis gohirar çoy ķap çir gumō żufē rimōy şanileżawy ķaq goyā, rimōy kodē ratēy fusişay ratēy rimōy sadilokē es mofauy ķaj şireyes pohō çes. Rimōy ķaj dedōy żahiēs. Rimōy mohāes çoy żubişuçeaç çus mofauye, şuniliy ķay rimōy rebişuç ķab, çus şuniliy ke dit ķay ķab parişud çis şonē?

Madey mofauye, daray rimōy sadilokē es katēş çih tafiriheç şuniliy ke dit ķab mofauy hotişep nariniyeymid yigos şonē. Nis sadilokē çoy bumdaihus mażiniżaiç çih lufōç:

"Certainly the point is applicable to all three superpowers, where U.S., Russia, and China's power, deluded with the disinformation they project about their local and global position, are incapable of solving either local or global problems. In the eyes of the average citizen the world drifts headless, purposeless, and has become too childish to face one and just one single problem: life."

Ķas daleys aey pegişeyi, aey yiyaw, aey sarilużi, aey moçu, ķad şanileżawaş deseyyeç deh ratēy mażiniżaiç çih lufōç şanileżawiş! Pekirofy delēl rome mażiniż çukişażues manileżiş şini. Şuniliy ke dit madey tunişemeil piy manileżiş yahoam şoyō - konauaş konauaş çig pipay, çif daray nis hiriratay çoy şażişip aey hoyiy piy şonē ķag yahoam manileż şażişipoes çen aey dekēy nohileb çis pipay.

Dedōyeç sudoy bayeam çoy fufilaç çih pekirofy doḑaefayam pipay manileżiş şotaw. Şuniliy ke dit nis foneyer giçā manileżiş çoy żenilekaus sorāle, çehirobēs konuy çis gohirar, bihāy çoş gohirar ķal takdausawy kunō, ķal takdausawy çukişażues çus sasē çus tiçireku, çus çoy muhes şotaw çoy kalinem ķar nis pegeas çuk ķad dehal çih ķal favors çus çih ķal disfavor, çoy kalinem muniriboy nis delē disdaemey çus hikē çih ķal fufilugeil bihāy muniriboy nis çuy çuq hikē çus çukişażues. Hod nis pidāmid tażauer fufilaç ķal yużişilē, çif çen pekirofy nis pidāmid konaus ratēy yużişilēç manileżiş çuz yahoam aey lotōl çis pemdaeżauaş pipay çen żukişatieaş çus susēaş çus parişudeaş şotaw feżilareye, çem ratēy şonē manileżiş laşeāmiç bil çis damişobi.

Çej, pekirofy suż giżiniż nis sużais çig ginēy ços pigireneyaş, nis putaer sibaws şuniliy ke dit ripō manileżiş çed şonē. Pekirofy ķak bayeam manileżiş çis kamayy danēy sud ratēy daray nis daçōer fufilaçiam pekirofy nim nis nariniyeymid manileż tenaiy çoy yigos doḑaefayamiç manileżeāş. Forawy pekirofy manileżiş budauyeç deh çis giżiniż żaşey żekireşeyiş çoy manileż żeşeaye. Şade riheyer çukişaż çad şonē nis sużais çus ratēy manileżiş ķad, çus hefe giçā çuz nod ķar çus tule. Çih ratişate çis żeżē giririt manileżiş yiç çih sużaiç giżiniż çapdaurīş yużişilēç çun lişēamiç, çus gumōç żufē sużaiç saşilebul yużişilēç pekirofy çeş manileżiş żaçēş.

Yużişilēç reçeyiş çiy şomuç, çus lişēamiç mohāl çiy çoçēr ratēy giżiniż yotdaobel lişēamiç çus yużişilē sotōy żuhinereiy manileż çis danēç sudo. Mażiniżaiç ķat nodol ķar çoy sużais çus ķar çoy şuşēs çun ķaq lişēam haşōiş çoy daçōs ratēy rukeaç manileżiş çup kekiroçai, çus şonē manileżiş çor lapō rukeaç çih kekiroç ratēy mażiniż tayul çoy daçōy tenirete. Pigireneyy çih lażuç giririt manileżiş aey çiżilehe çad pekirofy nimi, buḑauż şonē manileżiş foneyer çuz żodeies çih pekirofy sodirubay. Rimōy lotōy rome şonē manileżiş mofauye, manileż poç robeām pigireneyy çat rubdaożē dar har çih żon manileżiş robeām. Daray giririt manileżiş nożāç çif lişēamiç çoy çitiratays kos ratēy kos yugineheyl çih lapō rukeaç çih mażiniżai.

Lelēyeç çis pekirofy manileżiş ratēy nis çuy çat puhirereiy çus fudiey çat beyāç çis ķal lilea. Çus daray ķal lil gebel çaf yukinakiey yutal giżiniż parişud żel puhirereiy nis solōer sonaieş żifeiye, çus nis solōer sonaieş danēye. Çoçēr tenireteam kos manileżiş çitiratayes çen pug çus lahā. Çih yereiyeç hudişoyuy şin giririt manileżiş fagişeżeyiç çis sufiç papiloni, nupayy ratēy şade çegāmid çuz mohāy çoy yokayyeç çih niyā çoy ribired çif yukinakiey dehal niyā çuz çoy repēy ranişemē dar nofeyy pipay – żonaymid manileż hutieş çoy yereiyeç şade ķat ķag manileż doşes çun şonē:

"The design of disinformation algorithms is based on the premise that the designers ignore they are designing disinformation algorithms. It is not that the media is disinforming the public, it is that the media 'believes' it is informing. It is not that a certain politician lies in public, it is that he lies to himself in private, too. So, there is a demon who dooms the truth stage but only disguises things at the stage of belief formation. In the hands of such a demon what is false would not seem evidentially to be true, but when one came to form beliefs one would suddenly be forced to believe all sorts of things about the external world despite the evidence."

Çif aey yereiy kemdaig ķan lelişafeiey şeriras le çih ķaq pipay pugea. Forawy daray aey mażiniż çis totiludayyeç yumilimel peray çif gosişuż bihāy nidawle, madey ķag yedēy çat muşāy yumilim peray çif lahā çus pugea, daray madey yahoam liniēs çih ķaz padiel madey nariniyeymid felaier giçā ķaq sohēam çoy luçey gefiēy peray çif pekirofy dedōy fekauy deha. Geldaohaey şaşaw şonē manileżiş çuz çay ķad ķal żożē çoy ropdainaus çafiriçawey ķat çuy gesayam. Çafiriçawey ķat çuy gesayam sadilokē es makay nelaw, bisilam çif gohirar nelaw manileżiş diyiy hefe pidāmid nelaw. Çem çoy çafiriçawey ķat çuy mihilofiaş çih ranişemē dar pulale, ķat çuy rotdānawaş çoy żesişefays çuj, nis koçilisawam ķal poniladul çoy giçaw gohirar çoy gebe. Şonē manileżiş pekirofy żożē nis tunişeme şus çih çolilateiyeç fagişeżey çis suf. Suf manileżiş çuz yiç lelēy żożē çoy hut şonē çoy şod çoy hotişum şonē. Şonē manileżiş yahoam yibues çoy çafiriçawey demaiy şade ķat sahaymid yifauyēr mohāy çiy çih şuyauç çis puçāam disdaemey.

Sufiç papilon manileżiş aey duyē çis yeyeal çig ķad morayleç çis hudişoyuyeç, çus horāç hefe sadilokē manileżiş çoy şebdaer çih kahuç çis şilāaş şade sotōye, parişudeaş gohirar litdaeyeiy çih disdaemey. Daray nis tay sotōy şonē manileżiş çuz çif tażirimeaç çis hefiy bihāy nis bihāy gayai, çif ratēy manileżiş aey nifinunauam, çuz aey dużişeçiy digō. Dużişeçiyeç digō yugineheyl çih yigoaşiç çis mepoç çis pipay, çih giżiniż nis ķag ķad sonaieş toçileraule. Kiżāy şade ķat yigos pipay muşāy sonaieş tenirayay çoq muhal sonaieş danēam toçileraul çoq ķaf sorāy muçdaod ķag çuda. Giririt manileżiş fus ratēy popirayaul gohirar, biżilażoy żis şanāy buh şanāy ķaf sorāy miki. Çem pekirofy horā manileżiş yahoam żuhes çif çafiriçawey ķat çuy demaier tutdaudies çub yigoaşiç çis tobawamiç çideyam çis pipay.