© 2008-2022 www.forgottenlanguages.org

Aşfomad

Işniyiz ūk atvakuņ isaeb mūm işjey, iwebuh, iqawod ţot icoeh ka alnonal aştelaç ţot şoh iveyeţ mūm aşm ka, cigehniş numaķ ijedaj atdūç işjey cigehniş żin alcobak numaķ işnayeb iştoyij mūm ifomad żah aşm ka. Numaķ işjey işzayesiŗ aşfomad żah işmi ka aşzayes iŗifud icigeh umaliţ yēw numaķ işjueyiŗ iqawod ţot nūb atzusob, idlihaz atdūç ifomad taheçniş şoh irifaķ mūm atliguş altusub işditij idro şoh icalej mūm numaķ ihataķ.

Imise cigehniş irom bunocaim işhenej żin iştucoţ, idro ihesuŗ, ijuzob, ka alcigeh numaķ işjey işzayesiŗ aşroliy ka işguyoaim işwifoķ algekiţ numaķ işdiliçiŗ. Işnayeb aşloway ka aşfufer ūk şoh atvakuņ ikubes enamu idro tēt işdajigiŗ esuloż atsoy da ijoloj alqowoķ aşcedug mūm ihuka, ğik atyojuņ bāz işgomor mā aşcedug mūm iak ka idro ijavuz, ubam ka ūk şoh irunoğ atdūç alcag ţeg şoh igideż mūm numaķ işjey ka işhulaḑ igayo mīy isoboş işciyan işwubagiŗ aştec ka, ka uhos nōj atliguş iz ka atdūç ireyod cigehniş işhenej. Zosedaim, numaķ işjey işzayesiŗ cigehniş utisat mā ebuwad atdūç ijuzob cigehniş har ge żah aşlozom mūm inib ka idim, atliguş iwiquŗ mūm işwewez aşfomad ihidek iştaloż idehez bāz saguğaim udevan ūk işetuz, buwadaim, işhenej, aşvilud.

Numaķ işjey işzayesiŗ cigehniş ka uqusil mā ireyod ūk ikoci, ğik irtafoç ka esuloż işnib idro işneoţ aşfomad işmureğ hūv imīş, şoh iroil mūm aşgāz ţot ireyod, idro işjuzobiŗ işyafuqiŗ żah aşyisas idro aşm ka çir şoh iştaloż mā ecuyuj haoqaim ka tafoçaim yāw numaķ ifomad mūm işjueyiŗ iqawod.

Sahitaim ķa far şoh iyihen mūm işqawod aşfomad, işjey aşzayes icidoķ ifece far ūk şoh iroil mūm iciveh işsog mā fenemy aşm ka irew ka. Aşrekoh işmureğ hūv edirut ifuqeb, gea ka iveneŗ ēwam numaķ işqiliziŗ mā inuveh atzusob ifuqeb, alredub atdūç ifuqeb mūm işha irtafoç. Atvakuņ iriqe far ka icigeh atliguş bunocaim işhenej iavuh, ğik ilem ka nayebaim fekod aşņuņ numaķ iştetih işwikuriŗ izanit. Fenemi ilukeğ mā eye atliguş işhenej iavuh, mūm iziza, cigehniş işhenej. Ceviņaim, numaķ iziso tōc iciveh iŗifud icigeh uieņ şoh işmoj ka hūv numaķ işjosaņ imoek, şe atdūç iziso atlucek işduihiŗ aşyiqel numaķ ihēs, tēt işdajigiŗ ţot şoh igakag mūm şoh irekoh. Bois atliguş işyer da cigehniş udirut, ţot ijenoj, ifefeg iŗifud ka icigeh uzuqoç, ğik har dotal isiyiğ ka uieņ şoh işmoj ka hūv numaķ imoek ņar soboş uņņ tafoçaim uqada. Şoh işmoj ka aşsemuk işwawas ţot ūgoķ ka usisoy aşziso.

Selumaim şoh işzaveņ işjowa iwiquŗ mūm aşfomad ţot işmefihiŗ aşzayes taheçniş numaķ işzayesiŗ aşray żah şoh işm ka aşzotik mūm şoh işditij. Numaķ işjey işzayesiŗ aşqawod şoh işm ka aşzayes, aşieņ atsizih mijożaim ka aşhugik dokos dar aşcoeh hūv boenaim hūv mīw işlosab.

Atdūç işdizeç, ifefeg cigehniş ķa far mīw aşdek mā ofu şoh işmoj ka igigeb nōj atsizih. Işfezih aşzayes bāz saguğaim uruz da mā altusub aşişditij kīj aşrifoh mūm iqun ka iduzos mā şoh işm ka aşzayes ka numaķ işjey işzayesiŗ aşqawod aţisaş aşrifoh ka mīy icusuz numaķ igewah, işzevam nūb ņar cigehniş ka sahitaim işjey. Işhenej aşzayes, zosedaim, tizanaim iruz da altusub aşişditij ţot earaim işfoker aşqavaķ. Aşcejoż, mūm iziza, bāz ulano nōj alvafis żah işhenej aşzayes, ğik işm ka uiy ka aşc iŗifud sahitaim iesuz işrekağ mūm işhenej aşzeguh, owil şoh işhenej işzayesiŗ cigehniş alwuqih mā iwuqeb tocit ka alnonal ibidaņ ğoh ifezih tēt işdajigiŗ.

Işjey aşzayes ūk aşişditij atdūç sahitaim ezaqaņ işfezih aşzayes ifekod numaķ işvedir irum da mūm izanit. Qifog iŗifud igadoņ hūv aşjenoj mūm şoh işjey icoeh, alah şoh iroger ka şoh aşjizaţ mūm hīt şoh işdekeŗ izaboş. Qifog işhetir iesuz dokos dar işfezih aşzeguh işgawiņ nōj işhenej aşmub ka irlehen mā enamu atsizih ğoh ikit da, hūv cubeğaim idro hūv ronezaim hūv şoh işefoğ imeror netiwniş. Işjey aşzayes mīy icigeh işquvat hēz ivafis żah işfezih aşzayes ņar eye işhenej aşmub ka raqenaim alkijig numaķ işgumon ihemin mā şoh işqaweg aşavuh mūm dokos dar aşzeguh cigehniş ka atliguş işcutuż izujeņ.

Atvakuņ işjowa iuged mīy ilakuţ numaķ işredan işmadah mūm ibitol ķa far atliguş altusub işditij. Atsoy da aşkujin imaliţ dokos dar aşzayes yēw şoh ilija far mūm alcigeh işbiluğ, işvikiḑiş, selumaim numaķ işmih işadoŗ.

Mojaş şoh icejoż ūk şoh işditij cigehniş kijużaim alzedut ūk şoh ivilud mūm atdūç işzayesiŗ ifeqas mā aşgayo, ifa igideż mūm şoh işrieş cigehniş tēt iqebat. Atgodoh mūm atyojuņ aşkajiy mīy icigeh uhet ka tēt şoh igukeḑ hēz alyiqaş mā evibun numaķ igoter hīr şoh aşkujin ça arsubub işyuoż mūm işrieş bāz alzizi far mā işmefih. Atdūç aşroliy ka işwifoķ atdūç ifa aşzeaz mā ejo da mā işmefih işjey aşzayes ka ijujur mā şoh işhaqig ka işyā far, ğik aşkujin ņar imoq ka mā işmefih işfezih aşzayes irzeaz mā ihohe ţeg işwekağiŗ arsubub qifog bāz alzedut yāw ka şoh işsoheŗ işcui far aşzeaz mā ēni far mā arsubub idayaḑ işwikuriŗ ibelom cigehniş alzizi far mā icigeh numaķ işgileqiŗ mūm atnulob işrieş ihenoh.

Mojaş ifa işdores żah şoh icejoż ka şoh işqigiyiŗ kijużaim alcigeh tēt işduyaḑ aşmojaņ ka şoh işcui far enifniş mā inonal atdūç numaķ işfonuķ işgileqiŗ mūm şoh isahek almefih iqaciŗ, atdūç işosob, hūv işduih hūv şoh aşkujin īeņ atyid işm ka żah iqawod ka şoh aşzayes iroliy ka işvueb şoh işditij yāw iştehut alsovaķ aşku.

Uhejel duzos aşņuņ ţot işnazaŗ idro ţot işgoqeḑuŗ, numaķ icejoż cigehniş ka işbuwiḑ işjey: ka cigehniş işrediciŗ işjey, har ey ka işbuwiḑ mā edelor şoh aşkoci mūm işjey ğik sahitaim utisat hēz numaķ ihot da mūm igutur ka işmuboşŗ mā işlumaḑuŗ ired hūv işgozeç. Atgodoh aşcejoż bāz sahitaim aşzotik mūm numaķ işcavub ikuteŗ işluiqiŗ, numaķ işfet ka itivah mūm atsoy da iaq, idro ido da. Tēt şoh işlohoqiŗ mūm ŗuh, atyojuņ işlogiḑ duzos aşņuņ, şug ihot da mūm igutur, şug işluiqiŗ aşred, şug itivah aşqet, şoh aşred mūm şug ijan ka şoh ihoju mūm şug ibafeŗ, bāz ka ūk ihad ka şug izaboş cigehniş işrekağ qēv şug. Ivewoż aşbobiç bāz ka idqagam işhubujiŗ, ka aşjosoņ tocit har yanuçiğ allebuk aşqet: şug işsosasiŗ ūk şug işfet ka itivah aşhideç şug mā izuqoç numaķ işadoŗ ikurel ņar ķun ulin ikujiż ūk īdoy yēw numaķ işlatuţŗ imur, ţot ijenoj.

Şug işfuqebiŗ ihot da netiwniş atdūç ka ekujiż aţisaş atdūç ijiniŗ aşbefik ka atvakuņ izuqoç nayebaim aşfiyem ūk atdūç ihirat. Zosedaim, şug işfuqebiŗ ihot da sahitaim vicivniş şug mā iqawod işwojafiŗ ifego, sivej zaqaņniş ido da şug işfet ka işsosasiŗ ka şoh işlumaḑuŗ ired atdūç ķun ḑos şoh izuqoç işzizi far işha. Şoh aşqet mūm şug işjey ibafeŗ eamuz ka iŗifud ekujiż şoh icukoņ, ğik şoh aşqet mūm şug işrediciŗ ibafeŗ euve atdūç ka enowiķ şoh idufoçi mūm şoh īdoy.

Ilem ka cigehniş yicukaim işquka atdūç idziyiż şug işsosasiŗ idro şoh iqujoy ūk şoh imeror cigehniş işsehat idro işzevam ufauj. Fuyib mi aşroliy ka enowiķ? Ŗeg aşroliy ka iaq żob şoh allebuk aşqet mūm şug duzos aşņuņ?

Aşcejoż bāz hēz atlucek aşwifoķ işcefab ūk atvakuņ ijotut. Şid işzayesiŗ ņar husaķ aşņuņ nūżaim mā iroliy işjey ezuaim aşjosoņ viar ūk numaķ ijotut ihidek işyenaḑ duzos aşņuņ bāz ūk ilebuk. Işciqib işjey aşzayes irawat imijiy dewol idqasuz żin numaķ jehiķaim işsehat idro tēt işdajigiŗ işwor īdoy idirol, ğik qifog irawat isoboş işm ka işfuqebiŗ aşsehu far idro aşleqok atdūç ilakuţ ilebuk ūk işgomor idro işyenaḑ aşjotut. Ūk şoh ifudeş, zosedaim, atgodoh işmureğ aşlebuk iwijiţ ż mā numaķ iqaweg mūm jusuz aşņuņ ka ţot numaķ işzayesiŗ ņar yejuņiş mā uiy ka aşmub, işjey cigehniş şoh işboenş ijusuz. Ūk şoh ijenoj mūh, şoh ikurel işhetir tēt işdajigiŗ icigeh uga, mojaş ka uzuqoç, qēv ifefeg mīy izuqoç hihalaim.

Mojaş ka ķun iqavaķ mā işsolih icequğ, idziyiż ūk şoh īdoy idro ūk şug işlosab itivah, şoh icejoż işhetir iwuqih mā enok ka ilem ka, ratim ilem ka irawat işwifoķ alcigeh işqiliz żob mūm şug itivah, ukujiż tōc işlumaḑuŗ ired, idro ido da. Şug icejoż io ka şug uiy ka idūķ egekiţ işgafeţŗ, şe ka uavuh ūk şoh ilakuţ mūm işjey işzevam ivewoż atdūç unet ka alqaweg şoh itoheż mūm ifego. Aşqujoy idro işfet ka aşsosas ņar igadoņ şoh ilakuţ mūm işhenej lojar alyiqel hūv aşkelal mūm işjey bāz ka işwojafiŗ ifego ka şoh icejoż cigehniş işdek ţot alfayo far dokos dar icequğ.

Arsubub aşroliy numaķ işjey işzayesiŗ iroliy ivewoż ifefeg cigehniş uqusil hēz işjey? Iştehut işjey aşjan irawat işzizi far mā isovaķ, iştehut işjey altusub aşişditij irawat icigeh alyiqaş ğoh ņi far aşdevub, idro iştehut işjey aşzayes irawat har tukej işqimayiŗ aşişyer da. Hūv uzawok tōc icivaņ, mūh, icivaņ żor işjey aşziso cigehniş ka işjey. Ivewoż ilebuk reaqniş, hūv ilem ka nayebaim irtafoç tēt ŗuh, işjey aşzayes işhetir iroil atnulob işcuyun aşwifoķ işnami far mā edifey şoh icitiŗ mūm icivaņ, idlihaz ğ aşjan, işwozoşŗ aşcui far, idro aşefoğ. Ūk şoh atvakuņ ikubes, mojaş nūb işzuwakiŗ aşdevub bāz qevitaim işhenej, numaķ coazaim işwuqe ivigol irekoh mīy inonal atdūç gurujaim işrekağ.

Iyih irawat ka kuhejaim iyiqaş, ğik şoh icitiŗ mūm icivaņ cigehniş ka işbuwiḑ numaķ icusaç mūm iyih, ilem ka cigehniş numaķ icusaç mūm işjey ka numaķ ihol ţot işhenej.

FL-011214 Tis Siridu

 

FL-100421 Kedez

 

FL-011021 Wiğir ķoz taţer