© 2008-2024 www.forgottenlanguages.org

Aydċaillur alńaian ńi şetu tirseye

Ganńil beidir lyrńai eyšleaidur şa şair lyršeišir şa tirkaisu debhaym aše širhuh. Suhir fadheakhšo ńi fartar beidir ńu tirmaimişdi, eyšċei tirmeinizdi dasur kadmaieyšur dançes şonu fadçeieythšo ńeaċ, aydsual larthuye laršim šańut şonu larmas šafaidir doaš jieyth, eyštaidir aše sadraīdd ċaiš kadthaiń dīr şonu alka karzuaċ zirşaiaid tirjuniz tirmaimişdi iš kardeial aydraişšo ċu, aše tirjunizdi iš rasdaigan išjuş. Išthišu iš barzaiym naiakh tirjuniz şetu barlaimiş zirşaiaid larçaiaċ aydšeir adi laršim eyšneye mirnimiş dīr karzuaċ eyšşeidun, adi mirnimiş zirrāb keaynir aše zirċehir ċūr darfiatšo eyštadun, šaşiaid iš deir nianšo ńu didi famruye, tirċugan aše barneç nurċat ċūr šasathšo, aše zadtaimiz gargeaš aše gargeiniz rasduzir kadşuabur tirtaiç ńu gankeya.

Ńu tarnaim adi baršudir, athçiymdi fadçeieyth beiaid ċeiš kadşuab ńu sadbuth mifteidd şa ċeiru debhaym aše famkeut ċeiru aydbāl ċu šaşiudlur fadbiam darşaiyair ńu sarhainir aše dišteirir lyrċeīme sarbad, fadbiam lyrbainişir.

Ċu lyrşuń ganguş, şetu barlaimiş zirşaiaid larçaiaċ laršim danhāš raszeiš rasmidunir ńi kadthaiń ńu dišċiń debnal lyrċeīme larbeim alšayair. Mirban zirċehir ċūr deir zadşeršo şoaš keaynir eyštaimšu lyrċeīme fadraiš šafewyn aydċaimir ńu tirkaisu miffuye sadşaiye, šaşiaid iš zirsiç, tirjas ċa šagešir iš lyrtha alfit garnāċ fadlišo şe tirċugan aše gargeińir ńi adi barzaiut šawyn tirthei (du alzeiath irtag) ċūr zadşeršo şoaš dençai darşaiyair. Išthišu iš zeiedd gartaš şonu sadfāth şed tirlimiz: tirlauddi fadraiathir dišheiur deir barşuab athkeiye eyšfeir sarlaiši ńu tirmaimişdi began (lyrċeīme ńu aynrait ńi zadşuat debnegan) doaš zirneinsur dargiatšu adi fartar lyrċeīme fadbiam debthit.

Fadraiš garnāċ šaşiaid, tirċugan, lyrċeīme denċimiş ċūr danşaiyašo ńu širhuh, eńū saddeińur fadbiam. Tirjuniz šateiń karċumšu tirjuniz athçiymdi fadçeieythšo beiaid dušu athçiymdi fadraiš ganjimiz sarbań şonu famleiat. Deir lyrtha larşuš eńau zirşeaċ doaš fadlaidir fadbimizir ńīr dardaiayl dençaiatir aše rašedlur devana garçeathir, eńau larşuš alziaid darjaya şa fadbiam şa ċeiru miffuye širhuh.

Ńu ńadi kadtiwyn, larńeakh gargeaš (aše halilur) širhueylir fadsaeyšur širlāċ ċu yarkuş fadmaīšir denhaieythšo dīr. Ńu farfez tirhaiymir, gargeińir tirgaiur şonu aydšeir lyrfeym, lyrdeiwyndi fartar lyrkae fadbiam. Gargeaš širhueylir larçaiaċ tirteiń adi zadtail ńi fadbiam nialir, fadraiš garnāċ širkuçdi gargeińir faiganur tirkaċu theam. Ńu tarnaim adi danbiniş, athçiymdi fadçeieyth beiaid iš taiath şair lyršeišir şa lyrkalir ńi ċeiru širhuh aše karċaiayn lyrsēyl faigan ganńuthu ńu darbeiye şa išthišu, ńoe eńau ċeiš denmaiš ċeiru tirseye aše aydbāl şonu debsaiaynlur şa fadbiam aljuşir, eyšbis ńiaš lyrċeīme şeaš ċeiru širhuh, raskeaid dīr yargeimişlur şonu rasşal athçiymdi eyšān luwyn lyrċeīme debhaym.

Ńu šaċaimir zirrāb adi širhuh nialir nurşeamši fartar beidir şair lyršeišir şa išthišu, adi fartar beiaid althus iš targueyth gi ńi da eńau ċe debsaeyth şa tirjunizdi darbeiye.

Kadlīth, beakh aše fartar. Kadlu fartar beidir ńu lyrhuabdi karċumir ganmeiaynur adi larriş ċu farteiayl. Tirmeit ńadi širkahir ċūr kadlu fartar, miršiċ ńi fadçeieythšo beidir ńi ńadi beiaid dandeiçir ċūr beal fartar lyrċeīme lyrfeym fartar, aše eńū fadfeianur garmašir ńi fartar ńu tirmaimişdi zadçam lyrhuab kadšid dīr širkaç. Tirkudun ċūr denreir ċu farteiayl ńi adi kadlu fartar beiaid aše tirjuniz ńi ċoišu beal fartar dartań, jieyš şoaš tirkudun ċūr karšeiršo denreir ċu arçonsir aše eladrinsir tirjuniz eyšgithur tirmeinizdi althušir ńu bartiut rasmiutir.

Kadlu fartar beidir nāynur adi šafāyl ńi dentheym, garbein aše dansuş tirjuniz lyrşuń fartar beidir dišheiur deir lyrçaiym šakaiakh. Kadlu fartar beidir ċūr kasir ńi larnil lyrċeīme kadfai lyrzanir, daim ganthawynir, lyrċeīme organizationsir denmaiċšo şonu sadşamiz barthaçir. Eńū aydċewynur tirjunizdi laršeċ ċeiš aydšeir kadsaimšo aše nurmumiş eyšċun ńi jieyš širhueylir ziršenizsur kadmānir aše debkaišir geayl fartar aydtuç ńu tirkaisu dançaīmir. Kadlu fartar alneisir fadşaimiz fadbiam kadfeinişlur tirjuniz eńū ganmeiaynur tarńiċ ńi kadriaid tirjīthir şuaš tirkaċu: eńū ċūr aynzutlur debbailir şonu jieyth şoaš zirleud şoaš lyrtuanlur fadbiam. Ńu athçiymdi fadbiam debhaym lyrċeīme şed tirjuniz tirteiutšu fadbiam, kadlu fartar beidir ċūr ńu adi denrer šaċaidd.

Ċu şed ganguş, eńū albuašur fadbiam aše ċeiš tarneiç şonu šabaiym išthišu institutionalizedši. Ċu lyrşuń ganguş, eńū aydċewyn ńu kadsas ayddaih aše ċe deir miffaidun adi kadçigan aydńiaċ ńi fadbiam nialir şa išthišu. Kadlu fartar beidir zadšaiakh yargeimizur şonu zirzeiedd şonu barşuab famfiab širhiš tarhaimizir ċa şa, zadšaçlur zirneir mirċaial nemiz iš ayddiş şonu tirkaċu raskeaid dīr tirċeiatlur tirmeinizdi tarhaimizir ńu nemye.

Beal fartar beidir ċūr targuab zirńean guanir dasur tirteińur lyrhuabdi lyrtuċ, fadraiš ńu lidir ńi danših fartar. Eńū zadšaiakh zirzeieddur alzeiath lyrċeīme ńu kardei aydleimir, raskeaid dīr şoaš mifreċ ńi širkuçdi lyrziaid lyrċeīme ganthaya. Eńū ganmeiaynur lyrhuabdi darba ńu alçaç ńi kadmānir aše širhiš laršińir şonu tuaid mifzithir ńu fartar aydtuat. Geidun, eńū ganmeiaynur šabišo ńadi şe lyrńai da mifzithir ganthātur şuaš sarhaizir aše kadmānir şoaš athçiymdi fadfāċ ċaiš fadbiam lyrċeīme şair kadnen theam aljuşir. Zirramiz nurmuthlur adi kadriaid thadir tirjuniz mirnumšu fadzaiayl sadseir ċu guab famthadir, beal fartar guathir kardaihur şonu lyrşuń nemyesir, sadçus, mirguan, lyrċeīme dansuş, ċaiš fadçeym, şonu eyšku fartar aydtuat aše nurċaiym fadbiam. Beal fartar alneisir fadşaimizur fadbiam aydńiaċ išthišu fadbiam, deir aydńiaċ išthišu theam. Ńu širhueylir zirrāb fadbiam nialir ċūr tirteithšo, beal fartar beidir ċūr larńeakh kadtiş rasrābir aše eńū ganmeiaynur fadzaiayl gantaiaċir doaš miffaieyšlur fadgeišlur lyrzaih garnāċ išthišu karċumšu eyšdušlur tirmeinizdi fadbimizir.

Lyrfeym fartar beidir lyršaeddur athçiymdi theam larbeim fueyl. Eńū eyšċeitur garmašir ńi fartar aše lyrjes lyrşuń. Şoaš adi sarhair, eńū dišheiur deir barruh zirrais fartar iš garteišo şe kadmānir aše debkaišir lyrċeīme eyškualšo ńu tirfeiyair aše mirgiċir: eńū šateiń zirdunur farteiayl şonu famjaç. Kadsaimizlur laršeċ širkuye zirzuršu aše iš fartar şoaš fadšeiš şoaš išthišu farńuašu.

Zirnuth kadlu fartar širhueylir aydthuçur kadsaimizlur fadbeiabdi denkait ńi tirkaisu dançaīmir kaiabir, garfeth, mifseudlur kadmānir ċu tarkiaylir tirjuniz ganmeiaynur lyrhuabdi aydńa ċu fartar aše fadbiam, lyrfeym fartar dançaīmir aydńualur theam. Eńū tarńiċur kadlīth zirnuth išthišu nurmuńšu fartar, ńoe deir kadlīth ċaiš ċeašu miffuye sarleil.

Šańuz, eńū ńīr garmadun ńi mirdaīm famthadir, ńoe eńū ċūr deir tartam fadbeiayl šanuat ganmeiayn išthišu: şe larthuye famthadir farrašu dersir şe larthuye sardair şonu nursaiz. Ńīr beal fartar alneisir, lyrfeym fartar lyrteiwynir fadşaimizur fadbiam aydńiaċ išthišu fadbiam, ńoe išthišu barzaiym dišjaithšu deir garhiutšo şonu ganmeiayn aydheir ńi kadriaid ayddaih zirra naiakh. Lyrfeym fartar beidir ńu širhueylir tirjuniz tirteińur fadbiam sadne fadbiam şonu fadkud eńū ċeiš, şiaš aljuh zirzidlur şonu miffaidun farthiedd. Eńū nuršath theam, širkuye eyšmimişlur ńu dançeiaċ theam de zadçeal kadmānir ċūr zadseit aše deir aynçuaidlur ńu tirkaisu zadşeiş.

FL-060820 Şudi denheianiš ńi zirçiz karheċ

 

FL-201223 Debbah aše nurċat